ÖNSÖZ
Ortadoğu'da bugün Kürt sorunu Filistin anlaşmazlığının, Körfez'de hüküm süren yoğun atmosferin ve geçici bir banşın sağlanmış olmasına karşın gerilimini sürdüren Güney Sudan sorununun yanısıra, Arap dünyasının değişik parçalarında patlamaya hazır barut fıçılarından birini temsil etmektedir. Kürt sorununun bir bütün olarak irdelenebilmesinin zorluğu, Irak, İran, Suriye(...) ve Sovyetler Birliği topraklarını kapsayan Kürdistan'a barışçı bir çözüm yolu bulunması kadar zordur. Arap, İran, (...) ve Sovyet kesimi Kürt yerleşim bölgeleri, genel olarak ayrımsız askeri yasak bölge konumunda bulunmaları nedeniyle, buralarda yerinde yapılabilecek gözlem olanağım da ortadan kaldırmıştır. Bütün bu koşullara karşın yine de bu kitap hazırlanabilmişse bunu sadece Kürt ve Irak tarafından karşılıksız yapılan yardıma ve desteğe borçluyuz. Berlin Üniversitesi İran Halkları Etnolojisi ve Kürdoloji dalı öğretim görevlisi Dr. Cemal Nebez'e öncelikle teşekkür etmek isterim. Kürdoloji sorunlarındaki uzmanlığının yanısıra, Almanya Dinler Tarihi Araştırma Kurumu'nun bilim görevlisi olması nedeniyle Dr. Nebez, Kürt halkına ilişkin, dinsel yapı ve buna ilişkin bölümlere önemli sayıda dökümanterie katkıda bulunmuştur.
Avusturya'nın Bağdat Büyükelçisi olan Dr. Norbert Linhardt'a önemli belgeleri sağladığı için, yine aynı büyükelçilikte çalışan Bay M.Y. Batuska'ya sadece Irak'ta incelenebilecek belgeleri sağlaması nedeniyle; ve Kahire'deki Avusturya Kültür Enstitüsü Müdürü Dr. Bemhartt Stilifried'e Enstitü Kitaplığı'nı bize açarak bu kitabın hazırlanabilmesindeki yardımları nedeniyle teşekkürü görev biliriz.
Bu kitap Kürt ulusunun varlığı ile hak ve gereksinimleri sorununa daha iyi yanıt bulmada yardımcı bir el kitabı olacaktır. Bu kitap, bir başka açıdan Kürt sorununun şu ya da bu tarafın içe dönük ulusalcılığı ile değil, uluslar bileşkesi konumundaki Ortadoğu kültürü çerçevesinde eşitlik içinde bir arada yaşama genel geçer kuramına göre çözümlenebileceğini gösterecektir.
Kahire 20 Mart 74 Dr. Heinz Gstrein
I. Bölüm Tarihsel Saptamalar
Osmanlı İmparatorluğunun Yıkılmasından Önce Kürt Halkı
Irak, İran, (...) Suriye ve Sovyetler Birliği sınırları içinde 500 bin km2'den fazla bir alan üzerinde yaşayan etnik bir topluluk olan Kültlerin oldukça büyük bir kısmı I. Dünya Savaşı'nın bitimine kadar Osmanlı İmparatorluğumun egemenliği altında bulunuyordu. Tahran'daki Şehinşah ve Rus Çarları ise sadece Ağrı Dağı, Kürt Torosları ve Zagros sıradağlarının batı kesimleri arasında kalan ova ve yaylaların genç ve aşınmış engebelerini (doğu ve kuzeydoğu kesimleri) egemenlikleri altında tutuyordu. Kürt halkı pratik anlamda bütün tarihi boyunca kendisine oldukça pahalıya padayan özerkliğini bu kesimde de — Şehinşah ve Rus Çarları’nın egemenliği altındaki kesim ç.n.— koruyabilmiştir. (1)
..... |