La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Kürdistan Tarihinde Dersim


Auteur :
Éditeur : Ani Date & Lieu : 1952-01-01, Halep
Préface : Pages : 342
Traduction : ISBN :
Langue : TurcFormat : 140x215 mm
Code FIKP : Liv. Tr. 09 Der. 785Thème : Histoire

Présentation
Table des Matières Introduction Identité PDF
Kürdistan Tarihinde Dersim

Kürdistan tarihinde Dersim

Nuri Dersimi

Ani


Dersim

Kürtlerden bir kısmı; (Der) kapı, (Sim) gümüş anlamında olduğu için, Dersim kelimesini Gümüş kapı diye tabir ederler.

Milattan altı asır önce, Yunan tarih ve coğrafiyacılarının Dersim havalisine Daranis adını verdikleri malum olduğu gibi, Dara'nın Bisitun kitabelerinde bu havaliye Zuza adı verilmiş olması ve Zuza tabirinin Dersim ve havalisinde konuşulan kürtce lehçeye alem olan Zaza kelimesine benzemesi  dikkati çeker.

Dersimin batı hududuna yerleşmiş olan Koçan aşireti, (Dersim) tabirini Kürdistan kapısı anlamında tefsir ederek, kendilerini de, cengâverliklerine istinaden bu kapının muhafızı sayarlar.

Alel'ade halkın telakkisine göre ise, Dersim demek Kürdistan demektir. Bu sebeple, başka bir memleketten Dersime döndüklerinde, «Kürdistana geldik» dedikleri gibi, birini haricten Dersime davetlerinde, «Kürdistana geliniz! » ve «Kürdistanı görünüz!» derler.

Dersimin cografi mevkii

Rus Kurmay yüzbaşılarından P. Oryânofun yapmış olduğu bir coğrafi taksimata göre ; Türkiye arazisi dahilinde olan Kürdistan, üç bölgeye ayrılır, ki, bunlardan birincisi;

.....




BİR KAÇ SÖZ

Dersim; tarihi Kürdistanın en önemli bölgelerinden birisidir. Bu bölge, Kürdistanın kuzey-batı sınırını teşkil etmektedir. Müstakbel Kürt gencliğinin bu muhit hakkında gerekli coğrafi bilgiyi elde etmesi, tabiatın bu muhiti techiz ettiği toprak üstü ve yeraltı zenginlikler hakkında malümat edinmesi ve bu mıntıkada yaşayan irkdaşlarının milli an'anelerini, yaşayış tarzlarını bilmesi için bu eseri kaleme almağı faydalı gördüm.

Dersim; asırlardan beri türk saltanat rejimi ordularıyla çarpışmış, Kürdistan dağlarında bağımsız bir hayat yaşamış olan diger Kürt beylikleri gibi tam bir istiklal hayatı yaşamıştır. Bu mıntıkalara hiç bir zaman ne Türk ve ne de İran memurları nufuz edememişlerdir. Dersimin istiklalı 1936 yılına kadar devam etmiş ve bu tarihten itibaren de, istiklalini korumak için üç yıl mütemadi bir tarzda mücehhez türk ordularıyla çarpıştıktan sonra, yalınız başına yaptığı bu savaşta düşmanın sayı üstünlüğü galip gelmiştir.

Dersimin istiklal mücadeleleri safahatını, maruz kaldığı mezalim ve faciaları umumun nazarına arzetmeği de milli ve insani borc bildim.

Kürtce olarak hazırladığım bu eseri türkceye de cevirerek, yayınlamaktan maksadım: zorla anadilleri unutturulan ve yalınız türkce bilen mağdur Kürt gençliğini milli tarihinin önemli bir safhasından haberdar etmekdir. İşbu yazılarımla, Kürdistana ait tarihi hadiseler arasında, Dersim mıntıkası hadiselerini efkârı umumiyeye arz etmekle, ancak en küçük bir ödevimi yerine getirmiş oluyorum.

Açtığım bu çığırı, Kürdistanın diger bölge ve mıntıkaları aydınları da takip eder ve her biri kendi mıntıkasına ait tarihi hadiseleri toplayarak bir cilt halinde kürt müstakbel nesillerine yadigâr bırakacak olursa, Kürdistanın genel tarihine önemli bir hizmet etmiş olur kanaatındayım.

Dr. Vet. M. Nuri Dersimi.




Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues