Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası
"Celali İsyanları"
Mustafa Akdağ
Bilgi Yayınevi
Bilindiği gibi, Osnıanlı tarihinde "Celâli İsyanları" diye ün almış büyük bir olaylar serisi vardır ki, günümüze gelinceye dek üzerinde ciddi araştırmalar yapılmadığı için, Türk toplumunun geçmişindeki bu korkunç toplumsal karışıklık; yetersiz ve yanlış dolu bilgiler biçiminde bir öğreti niteliği sürdürülegelmekteydi. Bu nedenle, Türkiye'de çağdaş tarih araştırmacılığı geliştiğinden beri konu üzerine bir çok sorular yöneltilmiş bulunuyordu ki başlıcaları şöyle ifade olunabilir:
Celâli isyanlarının aslı nedir? Bu hareket siyasi ya da dinsel bir zümrenin mi ayaklanmasıdır, yoksa Türkiye’de halk, saray yönetimine karşı çıkmak mı istemiştir? Celâli olayları yalnız Anadoluda mı görülüyordu? imparatorluğun öteki bölgelerinde yaşıyan Türk halkı arasında aynı türden hareketler hiç görülmemiş midir? Her ayaklanmaya "Celâli" deyimi kullanılıyor muydu? Bu büyük olayda sosyal, İktisadi, siyasi hattâ hukuki etkenlerin payı nedir? İşte bütün bu sorulara ...
1913 yılında Boğazlıyan’da doğan Prof. Dr. Mustafa Akdağ, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümünden mezun oldu. Kars Lisesi’nde tarih öğretmenliği yaptıktan sonra, 1944-46 tarihleri arasında mezun olduğu fakültede «İlmi yardımcılık»ta bulunurken, 1945’te doktorasını tamamlayarak, «Edebiyat Doktoru» unvanını aldı.
1947 yılında fakülteden ayrılmak zorunda kalan Akdağ, önce Gazi Eğitim Enstitüsü asistanlığına, bir yıl sonra da Diyarbakır öğretmen Okulu Tarih öğretmenliğine atandı.
Mustafa Akdağ, bir yandan öğretmenliğini sürdürürken, bir yandan da maddi manevi çeşitli baskılara rağmen doçentlik çalışmalarını tamamladı. 1951’de «doçent» olarak Yakınçağ Tarihi Kürsüsü’ne atandı, 1958’de profesör oldu. Vakitsiz ölümü 12 Mart’ı takip eden günlere rastlamıştır (1972).
Profesör Akdağ, «Celâli İsyanlarının Başlaması» başlıklı tezi ile doktor, «Celâli Fetreti 1597-1603» isimli habilitasyon tezi ile doçent olmuş, sonra bu iki araştırmayı «Celâli İsyanları» adı ile kitap halinde bastırmıştı.
| 
