La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Kürdistan Tarihinde Dersim


Auteur :
Éditeur : Ani Date & Lieu : 1952-01-01, Halep
Préface : Pages : 342
Traduction : ISBN :
Langue : TurcFormat : 140x215 mm
Code FIKP : Liv. Tr. 09 Der. 785Thème : Histoire

Présentation
Table des Matières Introduction Identité PDF
Kürdistan Tarihinde Dersim

Kürdistan tarihinde Dersim

Nuri Dersimi

Ani


Dersim

Kürtlerden bir kısmı; (Der) kapı, (Sim) gümüş anlamında olduğu için, Dersim kelimesini Gümüş kapı diye tabir ederler.

Milattan altı asır önce, Yunan tarih ve coğrafiyacılarının Dersim havalisine Daranis adını verdikleri malum olduğu gibi, Dara'nın Bisitun kitabelerinde bu havaliye Zuza adı verilmiş olması ve Zuza tabirinin Dersim ve havalisinde konuşulan kürtce lehçeye alem olan Zaza kelimesine benzemesi  dikkati çeker.

Dersimin batı hududuna yerleşmiş olan Koçan aşireti, (Dersim) tabirini Kürdistan kapısı anlamında tefsir ederek, kendilerini de, cengâverliklerine istinaden bu kapının muhafızı sayarlar.

Alel'ade halkın telakkisine göre ise, Dersim demek Kürdistan demektir. Bu sebeple, başka bir memleketten Dersime döndüklerinde, «Kürdistana geldik» dedikleri gibi, birini haricten Dersime davetlerinde, «Kürdistana geliniz! » ve «Kürdistanı görünüz!» derler.

Dersimin cografi mevkii

Rus Kurmay yüzbaşılarından P. Oryânofun yapmış olduğu bir coğrafi taksimata göre ; Türkiye arazisi dahilinde olan Kürdistan, üç bölgeye ayrılır, ki, bunlardan birincisi;

.....



Table des Matières


İçindekiler

Dersimin mevkii ve hududu / 1
Dersim dağları ve geçitler / 2 - 6
Nehir ve ırmaklar / 6
Munzur menbaı ve aşiretlerin an'anat ve perestişleri / 8
Munzur hurafesi / 9
Vadiler (Kutu deresi) / 11
Ormanlar / 12
Ziraat, iktisadiyat / 13
Hayvanat ve hastalıklar / 15
İdhalât, ihracat, madenler / 16
Dersimde türk hükümeti / 17
Aşiretlerin dahili teşkilatı / 18
Okullar / 19
Dil meselesi / 21
Din meselesi / 21
Sarı Saltık kimdir ? / 27
Dini ve ahlâki an'aneler / 29
Ziyaretler, bayramlar / 30
Kivrelik, hanedanlık ve ocak / 32
İlan davaları / 33
İç savaşlar / 34
Giyim ve kılık / 35
Beden sağlığı / 36
Yurtlar / 36
Aile hukuku / 37
Dügünler / 38
Gıda ve yemekler / 40
Baht (sığınma hakkı) / 41
Dersim muhitinin bölgeleri ve aşiretler / 42 - 56
Dersimin nufusu ve Dersimlilere bağlı oymaklar / 59 - 68
Dersimlilerin menşei / 69
Osmanlı devrindeki hareket ve ihtilallar (M. 1328den türk Meşrutiyetinin ilânına kadar) / 75 - 92
Cezri tasfiye / 93
Enver ve Talât paşaların Birinci cihan harbinde Çelebi Cemalettin efendi vasıtası ile Dersimdeki teşebbüsat ve Kiştim Evliası / 94 - 98
Baku ağa kimdir ? / 99
Galatalı Deli Şevket vakası / 103
Dersimlilerin Rus ve Ermenilerle işbirliği ve neticesi / 112
Dersimde türk teşkilatı / 117
Miralay kürt Hâlit bey Dersimde / 119
Koçkiri kürt istiklal savaşı / 120
Niçin muvaffak olamadık ? / 170
Şeyh Sait isyanında Dersim / 173
Tarihi bir muhavere / 188.
Türkler Dersimin imhasini nasıl hazırladılar ve Koçan aşireti savaşı / 190 - 203
Umumi Müfettişliklerin mahiyeti ve Dersimdeki icraat / 204
Umumi Müfettişliğin Vali Deli Fahriye verdiği gizli planlar / 214
Durumun nezaketi karşısında alınan tedbirler / 224
Karşılaşılan zorluklar / 237
Vali Deli Fahrinin maruz kaldığı feci âkıbet / 242
Müfettiş İbrahim Taliin akıbeti / 244
Dersime son suikast planının başlangıcı / 246
Ağrı savaşları / 247
Kürt Hoybun Cemiyeti / 253
Ağrı savaşlarında Dersim / 256
Dersimi imha için son türk teşkilatı / 259
Dersim katili general Abdullah ile bir macera / 262
Dersime harekâti askeriye (1936) / 267
Dersime harekâtı askeriye (1937) / 272
Alişer kimdir ? / 278
Kürt kadınlığının kahramanlığı / 282
Dersim harbı devamı (1937) / 284
Seit Riza kimdir ? / 291
Hain Rahberin akıbeti
Kürdün feryadı / 295
Dersim katliamı (1938) / 305
Kürdistan facialarından kim zarar gördü ? / 327
Türk halk kitleleri önderlerinden temenniyat / 331
Gençliğe hitab / 336




Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues