The Kurdish Digital Library (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Kürt sorunu ve demokratik çözüm


Author : Mehmet Bayrak
Editor : Özge Date & Place : 1999, Wuppertal
Preface : Mehmet BayrakPages : 504
Traduction : ISBN :
Language : TurkishFormat : 165x240 mm
FIKP's Code : Liv. Tur. 4314Theme : Politics

Kürt sorunu ve demokratik çözüm

Kürt sorunu ve demokratik Çözüm

Mehmet Bayrak

Özge

Resmi Türk tarih ve politikasının ideolojik temelleri Lozan antlaşması ve Kürtler. Kemalizm ve Kürt sorunu. Kürt sorunu ve militarist çözüm. Sömürgeleştirilmiş Kürdistan, Kürt kültürü ve asimilasyon politikaları. Kürt gerçeğine ve kültürüne ilişkin kimi belirlemeler. Kürt sorununun çözümü "zor" ve "Türkleştirme" olamaz. Kürt sorunu "susurluk" çıkmazında. Düşünce özgürlüğü ve Kürt sorunu. Sürgündeki Kürt aydın ve örgütlerinin diplomatik girişimleri. Batılılaşma ve kürtler. Kürt sorunu ve barışçı-demokratik çözüm. Kürt aydınlanmasının öncüleri albümü.


İçindekiler

Önsöz / 11

I. Bölüm: resmi türk tarihinin ideolojik temelleri
I-a) Giriş / 15
I-b) Resmi tarihle hesaplaşmak / 17
I-c) Tarihi konuşturmak / 19

II. Bölüm: resmi Kürt politikasının temellerini atanlar ve bağlaşıkları
II-a) Doktor Friç'i tanır mısınız? / 21
II-b) Tarihten günümüze sarkan bir acılı gerçek: Çiller, Pelister ve de Kürtler / 24
II-c) Çillerler'in sırdaşı Gönül Pelister'in hatırlattıkları / 26
II-ç) Osmanlı sadrazamından Cumhuriyet başbakanına servet-sefalet çelişkisi / 29

III. Bölüm: Kemalist aydınlar ve Kürt sorunu
III-a) Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olan Kemalistler / 31
III-b) Kerameti "Komintern belgeleri"nden menkul Kemalist Şeyh / 35
III-c) Kürt sorunu Kemalistlerin "Kurt kapanı" oldu! / 37
III-ç) Militan-Kemalist "Çölajanı"nı tanır mısınız? / 40
III-d) Aziz Nesin ve aydın onuru / 41
III-e) Hayat ilacı, özgürlük ağacını büyütmeye devam ediyor / 43
IV. Bölüm: Türk ırkçılığında bir prototip: Türkeş
IV-a) Giriş / 46
IV-b) Türkeş'in "Federasyon" tezi /  48
IV-c) Bataklık gülleri / 50

V. Bölüm: İstiklal marşı ve Onuncu yıl nutku'nda ümmetçi ve şoven anlayış
V-a) İstiklal marşı ve Onuncu yıl nutku / 53
V-b) Mehmet Akif, İstiklal marşı ve Atatürk / 55

VI. Bölüm: Devletin asimilasyoncu eğitim politikası
VI-a) 8 Yıllık temel eğitimin rekortmeni neden Tunceli? / 58
VI-b) Eğitimde gerikalmışlık ve üniversite trajedisi / 60

VII. Bölüm: Kürt sorunu ve militarist çözüm
VII-a) Askere havale edilen Kürt sorunu / 63
VII-b) Umumi müfettişlikten Süper valiliğe giden çıkmaz yol / 65
VII-c) "Şark islahatçıları"nın Kürt çıkmazı / 67
VII-ç) Bir insanlık suçu: Katliamlar ve soykırımlar / 70
VII-d) "Futbol" yerine "bayrak" / 72
VII-e) Irkçılık ve "vurma, kırma, boğma" edebiyatı / 75
VII-f) Bremen mızıkacılarının kanlı konseri / 77
VII-g) "Devrim" mahkemeleri mi, "dikta" mahkemeleri mi? /  79
VII-ğ) Savaş kirletiyor! / 83
VII-h) Tarihten ders almak / 85
VII-ı) Sağır kulaklara küpe olsun / 88

VIII. Bölüm: MGK, laiklik ve Kürt sorunu
VIII-a) Asker politikacıların dayanılmaz hafifliği / 91
VIII-b) MGK raporunun düşündürdükleri / 93
VIII-c) MGK, laiklik ve dini toplum / 94
VIII-ç) Askerler ve irtica / 97
VIII-d) MGK'nin din çıkmazı / 99
VIII ı-e) MGK'nin düşündürdükleri / 102

IX. Bölüm: Kürt sorunu "Susurluk" çıkmazında
IX-a) Mesut Yılmaz'ın açmazı / I05
IX-b) Sızı içinde sızı / 107
IX-c) Susurluk skandalının sunduğu gerçekler / 110
IX-ç) Susurluk unutturulmaya çalışılırken / 112
IX-d) Hamidiye alayları'ndan Korucular'a "Kürd'ü Kürd'e kırdırma" politikası / 113
IX-e) Kürd'ün Kürd'e ettiği mi, "Kurd"un Kürd'e ettiği mi? / 116
IX-f) Parayla satınalınmış "kahramanlıklar" ya da öz yerine kabukla uğraşmak / 118
IX-g) Susurluk, çakıltaşı edebiyatı ve çakallar / 120
IX-ğ) Çakıltaşı edebiyatıyla sürdürülen kirli savaş ya da ateşte nâra atanlar / 122
IX-h) Eşkiyalığa hakaret etmeyin! / 124

X. Bölüm: Türkiye'nin "Kürt" telaşı
X-a) XI-XVI'ncı yüzyıllar arasında Kürt-Türk ilişkileri / 127
X-b) İdris-i Bidlisi dönemeci / 129
X-c) Kürt (Hamidiye / aşiret) süvari alayları dönemeci / 131

XI. Bölüm: İslamcılar'ın Kürt politikası
XI-a) Refah Partisi'nin Kürt politikası / 134
XI-b) Erbakan da Kürt mü? / 136
XI-c) Düşünce özgürlüğünde İslamcıların çifte standardı / 139

XII. Bölüm: Yabancı gözüyle Kürt sorunu
XII-a) Yabancının kavrayıp, "Yerli"nin kavramadığı Kürt sorunu / 141
XII-b) Türk-Alman ilişkileri ve Kürt sorunu / 143
XII-c) ABD'nin Kürt raporu ve kimi gerçekler / 146
XII-ç) Kürtler'in self-determination hakkı ve Türk devletinin savunması 148
XII-d) Profesör Fasarya / 150

XIII. Bölüm: Türkiye-Suriye ekseninde Kürt sorunu
XIII-a) Cumhuriyet döneminde Türkiye-Suriye ilişkileri / 153
XIII-b) Türkiye-Suriye ekseninde Kürt sorunu ve bir belge / I55

XIV. Bölüm: Lozan antlaşması ve Kürtler
XIV-a) Lozan dönemecinin anlamı / 158
XIV-b) Lozan'ın ardından barışı yakalamak / 160
XIV-c) Lozan'ın bedelini kim ödedi? / 162
XIV-ç) Türkiye, Lozan'a uyuyor mu? / 165

XV. Bölüm: Misak-ı milli, "Kutsal sınırlar" ve Kürt sorunu
XV-a) Misak-ı milli ve Kürtler / 167
XV-b) Kutsal sınırları çizenler / 169
XV-c) Parçalanmışlık ve Kutsal sınırlar üzerine / 171

XVI. Bölüm: Kemalist cumhuriyet ve Kürt sorunu
XVI-a) "Cumhuriyet"i doğru kavramak / 174
XVI-b) Atatürk cumhuriyeti / 176
XVI-c) Atatürkçülük çağımıza yanıt verebilir mi'? /  178

XVII. Bölüm: İttihattan cumhuriyet'e "aşiret" ve "laiklik" politikaları
XVII-a) İttihatçılar'ın kotardığı aşiret ve halklar politikası / 18I
XVII-b) Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e geçen "tek millet" politikası / 183
XVII-c) Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e geçen "tek din" politikası / 185

XVIII. Bölüm: Sömürgeleştirilmiş Kürdistan
XVIII-a) "Gerikalmışlık" Kürdistan'ın kaderi mi? / I88
XVIII-b) Günümüzün acılı gerçeği: Bölgelerarası sermaye-sefalet çelişkisi / I90
XVIII-c) Bir devlet politikası olarak burjuva-ağa ittifakı / 192
XVIII-ç) Sömürgeci anlayış toprak reformu yapabilir mi? / 195

XIX. Bölüm: Bitmeyen kavga ve Kürt göçü
XIX-a) Kürtler'in başağrısı göç ve "gurbet içinde gurbet" / 198
XIX-b) Köy boşaltmalar ve Kürt sürgünleri / 200
XIX-c) Horasan'dan Guam adası'na "Güneşin doğduğu ülkeler"e Kürt göçü / 203
XIX-ç) Bu kafayla / 205
XIX-d) "Gurbet içinde gurbet"te Kürt yasağı / 207
XIX-e) Teller ve mayınlarla bölünen Kürtler / 209
XIX-f) Kürdistan'da seyahat yasağı / 211

XX. Bölüm: Kürt kültürü ve asimilasyon politikaları
XX-a) Yaşar Kemal'de önemli dönüşüm / 2I4
XX-b) Yaşar Kemal ve "Yalan cumhuriyeti" / 216
XX-c) Yaşar Kemal ve bilince çıkan ırkçılıklar / 218
XX-ç) Yaşar Kemal'e sataşan Türk-İslam sentezci Osmanlı ulema artıkları / 221
XX-d) Yaşar Kemal'in kültürel yakınmasının resmi tanıkları ve sanıkları / 223
XX-e) 1923 dönemeci / 226
XX-f) "Türkleştirme" politikası / 228
XX-g) Asimilasyonun Türk basınındaki yansımaları / 230

XXI. Bölüm: Kürt sorununun çözümü "zor" ve "türkleştirme" olamaz
XXI-a) Kürt kimliğini yoketme politikasının ideolojik temelleri / 233
XXI-b) "Kürt çıkmazı"nın günümüzdeki yansıması / 237
XXI-c) Kürt proplemi Türk ırkçılığıyla yaşıttır / 239
XXI-ç) 75 yıldır aynı terane / 241
XXI-d) "75 yıllık filmin yeni versiyonu / 243
XXI-e) Zoraki çözüm sorun yaratmaya devam ediyor / 246
XXI-f) Köy ve orman yangınlarının arka planı / 248
XXI-g) Kirli savaşın kirli dinci silahı: Hizbullah ya da "Hizbullkontra" / 250
XXI-ğ) "İnsan Hakları"na sıkılan kurşunlar / 252
XXI-h) "Gözlerimi istiyorum!" ya da kirli savaşta Vietnam sendromu / 254
XXI-ı) "Kara güne layık mıyız? / 257

XXII. Bölüm: düşünce özgürlüğü ve kürt sorunu
XXII-a) Açıklık: Bütün kötülüklerin panzehiri / 259
XXII-b) Türkiye'yi kahreden korku: Düşünce özgürlüğü / 261
XXII-c) "Düşünce özgürlüğü" mü, "ifade özgürlüğü" mü? / 263
XXII-ç) Kürt düşmanlığının ilkel silahı: TMK ve 8. madde / 264
XXII-d) "Bölücü ve yıkıcı faaliyet" / 266
XXII-e) Sansür ve sürgünle Kürt sorunu çözülür mü? / 268
XXII-f) Hüznün, burukluğun, onurun, kıvancın ve sevincin ödülü / 270
XXII-g) Az hapisli düşünce özgürlüğü(!) ve trajikomik yargılamalar / 272
XXII-ğ) "Ezan, bayrak, çakıltaşı" edebiyatı ve açlık grevleri / 273
XXII-h) Eşber'in gönül gözleri / 274
XXII-ı) Kürt sorununun çözümünde ilk adım: Düşünce özgürlüğü / 276

XXIII. Bölüm: Kürt sorunu ve barışçı çözüm
XXIII-a) "Silahlar sussun, İnsanlar konuşsun" / 280
XXIII-b) "İhanet füzeleri"yerine "barış kalemleri" / 282
XXIII-c) Çakıltaşı edebiyatı ve TOBB raporu / 285
XXIII-ç) Çözüm arayışlarını tıkayan ihanetçiler / 286
XXIII-d) Barış treni ve bir "sosyalist" / 288
XXIII-e) Barış kongresi ve gecesi / 29I
XXIII-f) Barış, kardeşlik ve dayanışma komitesi'nin Kürt sorununun çözümüne ilişkin çağrısı / 293

XXIV. Bölüm: Kürt sorununda yeni bir süreç
XXIV-a) Kürt sorununun geçirdiği evreler / 296
XXIV-b) Cumhuriyet'ten günümüze gelen süreç / 298

XXV. Bölüm: Sürgündeki Kürt aydın ve örgütlerinin diplomatik girişimleri
XXV-a) Dr.M.Ş. Sekban ve "Kürtler türklerden ne istiyorlar? "(1923) / 301
XXV-b) Dr. Sekban ve "Kürt sorunu - azınlıkların problemleri"(1933) / 303
XXV-c) Kürt aydınlarının muhtıra-mektubu (1926) / 305
XXV-ç) Kürt Hoybun örgütü'nün dünyaya çağrısı: "Türkiye'de Kürtlerin kırımı" (1928) / 307
XXV-d) Dr. Shirguh (C.A. Bedirhan) ve "Kürt sorununun kökeni ve nedenleri" (1930) / 309
XXV-e) Celadet Bedirhan ve "Mustafa Kemale açık mektup"( 1933) / 312
XXV-f) Dr. Mesut Fanizade ve doktora çalışması (1933) / 3I4
XXV-g) Dersim katliamı ve diplomatik girişimler / 316
XXV-ğ) Kürd cemiyeti adına Dr.Ahmed Nafiz bey'in Sanfransisko konferansı'na sunduğu muhtıra (1945) / 319
XXV-h) "Kürd cemiyeti" adına Dr.Ahmed Nafiz Yekbun'un girişimleri (I945) / 321
XXV-ı) Hıristiyan Asuriler'in "muhtıra "sı (1945) / 323
XXV-i) Kürt delegasyonunun "Memorandum"u (1948) / 325
XXV-j) 1980'den sonraki süreç: "Kürdistan'da insan hakları uluslararası konferansı" / 327
XXV-k) "Kürtler: İnsan hakları ve kültürel kimlik" uluslararası konferansı / 329
XXV-I) "Kürt halkı: İnsan hakları olmadan gelecek olamaz" uluslararası konferansı / 33I

XXVI. Bölüm: Kürt gerçeğine ilişkin kimi belirlemeler
XXVI-a) Neden "Şeyh Said isyanı" değil? / 334
XXVI-b) Bu "Güneydoğu" da nereden çıktı? / 336
XXVI-c) Türk-Kürt anlaşması ve Kürtçe Kur'an yasağı / 338
XXVI-ç) Newroz'un ve 1 Mayıs işçi bayramı'nın yasak olduğu ülke: Türkiye / 340
XXVI-d) Newroz'un sunduğu gerçekler / 343
XXVI-e) "Binbaşı Noel'in günlüğü"nde Mütareke sonrası Kürt arayışı / 345
XXVI-f) "Avrupa Alevi akademisi" toplantısının düşündürdükleri / 349
XXVI-g) Asimilasyon politikaları ve kültürel örgütlenme / 351
XXVI-ğ) Köy enstitüleri'nin bilinmeyen yüzü / 352
XXVI-h) Devletin bölerek yönetme politikası ya da Kürtlük-Zazalık / 355
XXVI-ı) Ermeni katliamının ideolojik nedenleri / 357
XXVI-i) "Askeri kırdıran Enveri Paşa" / 360
XXVI-j) Gel de Tevfik Fikret'i anma! / 362
XXVI-k) Köpeğe övgü, insana sövgü - Köpeğe ağıt, insana lânet / 364
XXVI-I) Açlık grevleri / 366
XXVI-m) Geride kalanların dramı / 368
XXVI-n) Bir seçimin sunduğu gerçekler ve "Demokrasi bloku" / 370
XXVI-o) "Türk-İslam sentezi" mi, "Alaturka faşizm" mi? / 372
XXVI-ö) 12 Eylül'ün ateşten gömleği ve Kürtler / 374
XXVI-p) I2 Eylül'le hesaplaşma / 388
XXVI-r) Kimyasal katliam mağduru hacar'ın dramını biliyor musunuz? / 392

XXVII. Bölüm: Bir aydınlanma aracı olarak basın ve Kürt gazeteciliği
XXVII-a) Batılılaşma hareketinin yazılı basın boyutu: "Takvim-i vekayı" / 394
XXVII-b) Batılılaşma hareketinin yazılı basın boyutu: "Ceride-i havadis" / 396
XXVII-c) Kürt gazeteciliği 100 yaşında / 398
XXVII-ç) "Düşünce özgürlüğü ve Ronahi ile dayanışma gecesi" / 400
XXVII-d) Unutulmaya ve unutturulmaya direnmenin Sesi: "Birnebûn" / 403
XXVII-e) Med-TV'nin anlamı / 405

XXVIII. Bölüm: Kürt sorununun çözümünde basının rolü
XXVIII-a) Kürt yayıncılığının geçirdiği aşamalar / 408
XXVIII-b) Kürt yayıncılığına ilişkin görüş ve öneriler / 4I3
XXVIII-c) Arap harfi Kürt kimlikli gazete ve dergilerin türkiye kütüphanelerindeki mevcut sayılarının katalogu / 415

XXIX. Bölüm: Kürt kültürüne ilişkin kimi belirlemeler
XXIX-a) Uygarlıklar beşiğine ne oldu? / 421
XXIX-b) "Çağdaşlık, evrensellik" ve de Kürtler / 423
XXIX-c) Bir Kültür adamı olarak İsmail Cem ve "Azınlık ırkçılığı" / 426
XXIX-ç) Türkülerin dili / 428
XXIX-d) Arif Sağ vurmadı saza, duygular dönüştü söze / 43I
XXIX-e) Dicle, Fırat ve Munzur'un şiirsel sesi / 433
XXIX-f) Türkü tadında şiirler: "Can taşır Dicle" / 436
XXIX-g) Türkiye'yi ödüllendiren Kürtler / 438
XXIX-ğ) "Mazlum ve kahraman" Yılmaz'ın acılı büyük Kürt yaşamı / 440
XXIX-h) Devlet "Mem û Zin "den neden korkuyor? / 442
XXIX-ı) Divan şiirinin üç büyük Kürt şairi: Fuzûlî, Nef'î Nabî / 444
XXIX-i) "Meşahir-i Kurd u Kurdıstan"ın önemi / 447
XXIX-j) İdam edilen Kürt aydını Kemal Fevzi / 449

XXX. Bölüm: Batılılaşma ve Kürtler
XXX-a) Giriş / 454
XXX-b) Kürtler ve Türkler'in birlikteliklerinin tarihi / 458
XXX-c) Kürt milliyetçiliğinin gelişimi / 461
XXX-ç) Meşrutiyet dönemi ve Kürt örgütlenmeleri / 464
XXX-d) Birinci dünya savaşa sonrası dönem ve Kürtlere verilen sözler / 468
XXX-e) Lozan ve sonrası / 472
XXX-f) Şark ıslahat planı / 474
XXX-g) Değerlendirme / 478
XXX-ğ) Çözüm önerileri / 480
XXXI. Bölüm: "Sonsöz" yerine bir ek: "Kürt sorunu ve demokratik çözüm" (Refik Karakoç) / 483


ÖNSÖZ

Bu eserin omurgasını oluştura Ronahi ve Hêvi gazetelerindeki yazılarıma şöyle başlamıştım.

"İnsanların yazmakta zorlandıkları anlar, demler ve dönemler vardır. Hele olaylar ve sorunlar çevrenizi kuşatmışsa hangisinden başlayacağınızı bilemezsiniz. Ayağınız, gövdeniz Avrupa'da; yüreğiniz, beyniniz binlerce kilometre uzaktaki halkınızla birlikte atmakta ve çırpınmaktadır. Halkınızın üstü başı karanlık kokarken, bu karanlığın titreşimleri sizi de yalar ve bunaltır... İşte, tam bu sırada karanlıkları aydınlatmayı amaçlayan Ronahi çıkar karşınıza ve iki temel gerçeklik yetişir imdadınıza. Bilirsiniz ki, toplumsal ve ulusal gelişme yasaları tüm yasaların üzerindedir ve en büyük güç haktır, haklılıktır... Boşuna dememiş aydınlanmacı, insancı şair Tevfik Fikret "Haktadır, haktır en büyük kuvvet" diye.

Hele, dünyanın en mağdur ve en mazlum halklarından birini temsil ediyorsanız, bu haklılığınız binlerce, milyonlarca kat daha artar. Ve düşünürsünüz kendi kendinize. Önasya'nın en büyük ve en eski halklarından biriyken, nasıl olur da 21. yüzyıla girilirken bu konumda kalır bir halk.

1806-1880 dönemini bir yana bırakın, 1880'den buyana ulusal taleplerle ölümcül bir mücadeleye koyulan bir halk nasıl olur da bunca bedele rağmen bu ölçüde yaya kalır. Kendikendinize düşünüp dalar gidersiniz. Karşınıza dünden bugüne bir "ateş, kan, barut" siyaseti çıkar!.. 1806'dan buyana 40'a yakın ayaklanma, tenkil (zorla göçürtme), te'dip (zorla yola getirme) ve katliama tanık olmuş, tanıklık etmiş ve yaşamış bir halk. Kısmi özgürlüklerin egemen olduğu 1908-1920 dönemi dışında, demokratik ifade ve mücadele kanalları tıkanmış ve sürekli zora sürülmüş bir halk. Talepleri hep zorla, askerle bastırılmaya çalışılmış.

Dünden bugüne yönetimler, bu acılı tabloyu karşılarına alıp bunun nasıl çıkmaz bir yol olduğunu düşünmemişler ya da düşünmek istememişler. Zorun sürekli zoru doğurduğunu kavramamışlar ya da kavramak istememişler. Yönetimler açısından bunun bir "çıkmaz yol" olduğunun anlaşılması için acaba daha kaç başkaldırıya ve katliama ihtiyaç var? diye düşünmekten kendinizi alamıyorsunuz.
Gelelim öbur cepheye yani Kürt halkının temsilcilerine. Acaba dünden bugüne mücadelenin öznesi haline getirilen "silah"a, diğer mücadele araçları yeterince eşlik etti mi? Sözgelimi siyasal, demokratik ve diplomatik mücadele kanalları yeterince işletildi mi? Bunlar kapalıydı deniyorsa, acaba biz bu kanalları açmak için "demokratik zor" yöntemlerini yeterince kullanabildik mi? "Zor" denince insanların aklına hemen "silah" geliyor. Oysa, bir kitap, bir dergi, bir gazete, bir radyo, bir televizyon, bir meslek veya siyasi kitle örgütü; Parlamentoda ya da uluslararası bir platformda verilecek mücadelenin tümü, "demokratik zor" türü mücadelelerdir. Ve bu tür mücadeleler, çoğu zaman silahlı mücadeleden daha kalıcı kazanımlar getirir.

Bir başka gerçeğin de altını çizmek durumundayız: Bir gerilla, bir savaşçı gücü ne kadar inanmış ve yürekli olursa olsun, kısa vadede başarılar kazansa bile uzun vadede örgütlü ve donanımlı güçler karşısında gerilemeye yargılıdır. Çünkü bu tür bir karşılaşma, son tahlilde "et ile demir"in çarpışmasından başka birşey değildir. Yanlış kullanıldığı zaman da haklı davayı haksız yapar... İşte, yaşadığımız kimi örneklerde görüldüğü gibi, en tehlikeli olan da budur.

Tüm bunları karından söylemek değil, ama yüksek sesle düşünmekse bence gerçek demokratlık ve yurtseverliktir... Sorumluluğun, sorumlu davranmanın gereği de budur, aydın olmanın gereği de...

Yaşamım boyunca hiç bir zaman karamsar olmadım; bugün de iyimserim ve haklılığının, Kürt halkını yakın gelecekte özgürlüğüne taşıyacağına inanıyorum. Çünkü bugün "özgürlük", Kürt halkının dilinin şakıdığı, elinin dokuduğu en güzel nakıştır ve ekmek-su-hava kadar elzem bir ihtiyacıdır. Üstelik, hakkın ve haklılığın en büyük güç olduğunun bilincindedir... Yeter ki, geçmişten ders alınarak geleceğe daha akılcı ve tutarlı adımlarla yürünebilsin..."

Bu eserin temel kaynaklarını oluşturan köşe yazılarımın ilkinde, aynı zamanda bu çalışmanın düşünsel dokusunu oluşturan görüşlerimi böyle açımlamıştım.

Aradan geçen birkaç yıllık sürenin sonunda, görüş ve önerilerimizde ne denli haklı olduğumuzu zaman ve siyasal gelişmeler bir kez daha kanıtladı.

Günümüzde Kürt sorunu, dünyadaki birçok devletin ve toplumun gündemine otururken, "silah"ın hiç bir şeyi çözmediği ve barışçı-demokratik çözümden başka bir seçenek bulunmadığı bir kez daha kanıtlandı.

Eserimizi kotarırken, Kürt sorununa ve demokratik çözümüne ilişkin düşüncelerimizi temellendirebilmek için doğal olarak bir konu bölümlemesine gittik.
Öncelikle Kürt sorununun tarihsel, toplumsal, siyasal ve ideolojik kökenlerini irdelememiz gerekiyordu. Ardından II. Abdülhamid'le başlayan Kürtlere ve Kürdistan'a dönük Türk resmi politikasının temelleri sorgulanmaya çalışılıyor. Türkçü İttihad-Terakki yönetimince kurumlaştırılmaya çalışılan "Kürt kimliğini yokederek Kürt sorununu çözme" temelindeki bu resmi politikanın, Cumhuriyetten sonra nasıl uygulamaya konduğu ve bunun yarattığı tepkiler, örnekleriyle sergilenmeye çalışılıyor.

Yakın tarihe ilişkin bu sergileme, bir yandan Kürt sorununun bizzat şoven ve sömürgeci yönetimlerce çıkarıldığını, bir yandan da dünden bugüne başvurulan "zor" yöntemlerinin bu sorunu neden çözemediğini ve çözmeyeceğini ortaya koyuyor.

Örneklerle açımlanıp vurgulanan temel düşüncelerden biriyse, Kürt sorununun ancak barışçı-demokratik yöntemlerle çözümlenebileceğidir. Bu nedenle çalışmamızın adını "Kürt sorunu ve demokratik çözüm" koyduk. "Kürt sorunu" tarihsel ve toplumsal bir gerçekliği, "Demokratik çözüm" ise çağdaş bir gerekliliği ve zorunluluğu vurguluyor.

Çalışmanın belkemiğini haftalık köşe yazıları oluşturduğu için, aynı temanın değişik bölümlerde işlendiği ve benzeri konulara farklı bölümlerde yer verildiği görülebilecektir. Benzeri vurgu ve belirlemelere de değişik bölümlerde rastlanabilecektir.

Bu konuda yaygın bir ayıklama yapmayı gerekli bulmadık. Çünkü çalışmamıza ad olarak öne çıkarılan "Kürt sorunu ve demokratik çözüm" kavramları aynı zamanda görüş ve önerilerimizin zamirini oluşturuyor. Bu nedenle, bu belirlemeler ne kadar vurgulanır ve altı çizilirse, o kadar yararlı olacağını düşünüyorum.

Okuyucu tarafından anlayışla karşılanacağını ve yadırganmayacağını umduğumuz bu yinelemelerin ötesinde; bir bütün olarak çalışma, Kürt sorununun tarihsel, toplumsal, siyasal ve ideolojik kaynak ve kökenlerini sergileyebiliyor ve "demokratik çözüm"ün zorunluluğu konusunda bir perspektiv sunabiliyorsa amacına ulaşmış demektir.

Mehmet Bayrak


Mehmet Bayrak

Kürt sorunu ve demokratik çözüm

Özge

Öz-Ge Yayınları : 24
Kürt sorunu ve demokratik çözüm
Mehmet Bayrak

Birinci baskı: Şubat 1999
Dizgi ve mizanpaj: İkramettin Oğuz
Kapak Resmi: Sürgünde, Kürt sorununun demokratik çözümü
konusunda çeşitli diplomatik girişimlerde bulunan Xoybûn'un öncü
kadroları toplu halde. Oturanlar, soldan sağa: Kadri Cemil Paşa.
Bedirhanilerden Halil Rami, Haco Ağa, Resimde ulusal giysilerle görünen
Haco Ağa'nın üç oğlu, soldan sağa: Çaçan Haco, Cemil Haco,
Hasan Haco. Halil Rami'nin arkasında Celadet Bedirhan,
Celadet Bedirhan'ın arkasında Kamuran Bedirhan
görülmektedir. Kadri Cemil Paşa'nın omuzuna
elini koyan Ahmet Nafiz, Haco Ağa'nın arkasında
Memduh Selim, Haco Ağa'nın solunda
Ekrem Cemil Paşa (siyah ceketli) yer almaktadır.

İletişim Adresi: Postfach - 131831, 42045 Wuppertal

PDF
Downloading this document is not permitted.


Foundation-Kurdish Institute of Paris © 2024
LIBRARY
Practical Information
Legal Informations
PROJECT
History & notes
Partenaires
LIST
Themas
Authors
Editors
Languages
Journals