Turkije & Koerdistan / Koerdistan & Turkije

Turkije & Koerdistan / Koerdistan & Turkije

Robert Soeterik
Mukaddes Topbaç
Yücel Yeșgilgöz
Leo Zwaak

MERA & SIM

Meer dan de jaren daarvoor hebben politieke ontwikkelingen in Turks-Koerdistan in 1992 in het teken van geweld gestaan. De verscherping van de confrontatie tussen de Turkse Staat en de Koerdische Nationale Beweging heeft in dat jaar bijna evenveel slachtoffers geëist als in de zeven jaar die verstreken zijn sinds de Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK) officieel de gewapende strijd tegen de Turkse Staat heeft opgenomen. Voorts voerden de Turkse strijdkrachten in oktober en november de omvangrijkste militaire operatie over de grenzen uit sinds de Turkse invasie van Cyprus in 1974. Strijdtoneel vormde ditmaal Iraaks-Koerdistan. Doel was ...

Robert Soeterik is antropoloog en verbonden aan Middle East
Research Associates (MERA) in Amsterdam.
Mukaddes Topbaç is juriste en momenteel werkzaam als consulente
bij het Nederlands Migratie Instituut (NMI) te Utrecht.
Yücel Yeșgilgöz is criminoloog en verbonden aan het Willem Pompe
Instituut van de Universiteit Utrecht.
Leo Zwaak is jurist en verbonden aan het Studie- en Informatiecentrum
Mensenrechten (SIM) van de Universiteit Utrecht.

Inhoudsopgave

Voorwoord / V

Hoofdstuk 1 / 1
Het conflict tussen de Turkse Staat en de
Koerdische Nationale Beweging -
achtergronden en de stand van zaken eind 1992
Robert Soeterik

Hoofdstuk 2 / 35
Van het oostelijk front geen nieuws
Yücel Yeșilgöz

Hoofdstuk 3 / 63
De verplichtingen van Turkije krachtens
internationale mensenrechtenverdragen in
het kader van de Verenigde Naties
en de Raad van Europa
Leo Zwaak

Hoofdstuk 4 / 113
De CVSE, Turkije en de Koerden
Mükaddes Topbaç

Ondertekening En Ratificaties Van
Mensenrechtenverdragen / 139

Literatuur / 142

Auteurs / 144

VOORWOORD

De afgelopen jaren is de wereld getuige van een escalatie van het conflict tussen de Turkse Staat en de Koerdische Nationale Beweging. Daarbij zijn niet alleen elementaire rechten van het Koerdische bevolkingsdeel in het geding, maar in het verlengde daarvan tevens de status quo in de Republiek Turkije.

Inmiddels is de confrontatie het stadium van systematische mensenrechtenschendingen gepasseerd en is er sprake van een totale oorlog. Bij het volgen van de gebeurtenissen dringen zich in toenemende mate parallellen op met eerdere of recente ontwikkelingen in Libanon en Joegoslavië. Westerse politici en opinion-leaders staan erbij en kijken ernaar.

In deze publikatie worden in vier hoofdstukken de achtergronden en stand van zaken behandeld en er wordt aangegeven dat er bijvoorbeeld op het vlak van het internationaal recht instrumenten zijn om te trachten verdere escalatie te voorkomen.

De auteurs danken Antje Mendel en Jacqueline Smith (SIM) voor hun redactionele inspanningen.

Amsterdam / Utrecht
februari 1993

Het Conflict Tussen de Turkse Staat en
de Koerdische Nationale Beweging -
Achtergronden en de Stand van Zaken
Eind 1992

Robert Soeterik

Spreading like a bushfire through
the dead wood of 70 years of state
suppression, national consciousness
is sweeping through Turkey’s Kurds
and challenging the status quo in
Kemal Atatürk's republic.1

Meer dan de jaren daarvoor hebben politieke ontwikkelingen in Turks-Koerdistan in 1992 in het teken van geweld gestaan. De verscherping van de confrontatie tussen de Turkse Staat en de Koerdische Nationale Beweging heeft in dat jaar bijna evenveel slachtoffers geëist als in de zeven jaar die verstreken zijn sinds de Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK) officieel de gewapende strijd tegen de Turkse Staat heeft opgenomen. Voorts voerden de Turkse strijdkrachten in oktober en november de omvangrijkste militaire operatie over de grenzen uit sinds de Turkse invasie van Cyprus in 1974. Strijdtoneel vormde ditmaal Iraaks-Koerdistan. Doel was de PKK van haar steunpunten aldaar te beroven. Ten slotte had Turkije in 1992 de dubieuze eer bovenaan te staan op de lijst van landen waar journalisten op gewelddadige wijze aan hun eind kwamen. Alle betrokkenen bleken zich met ontwikkelingen in Turks-Koerdistan bezig te houden.

De meeste doden en gewonden zijn ook in 1992 aan Koerdische kant gevallen. In Turks-Koerdistan zelf vormde ongetwijfeld de geweld- dadigheden ...

1 Aldus correspondentHugh Pope in The Independent van 25/10/91 (“Turkey Forced to Face the Kurd Question”).

Robert Soeterik
Mukaddes Topbaç
Yücel Yeșilgöz
Leo Zwaak

Turkije & Koerdistan /
Koerdistan & Turkije

MERA & SIM

Middle East Research Associates (MERA)
Studie- en Informatiecentrum Mensenrechten (SIM)
Turkije & Koerdistan / Koerdistan & Turkije
over de situatie van de mensenrechten,
internationale verplichtingen,
en de positie van de Koerdische Nationale Beweging
Robert Soeterik
Mukaddes Topbaç
Yücel Yeșilgöz
Leo Zwaak

Deze uitgave is te bestellen via:

Middle East Research Associates (MERA)
Postbus 10765
1001 ET Amsterdam

telefoon: 020 - 6201579 / fax: 020 - 6264479

CIP - Gegevens Koninklijke Bibliotheek, Den Haag

Turkije

Turkije en Koerdistan, Koerdistan en Turkije :
over de situatie van de mensenrechten,
internationale verplichtingen en de positie van de
Koerdische nationale beweging /
Robert Soeterik ...[et al.].- Amsterdam:
MERA, Middle East Research Associates ; Utrecht:
SIM, Studie- en Informatiecentrum Mensenrechten
Met bibliogr.
ISBN 90-72985-19-2
Trefw.: Koerden / rechten van de mens ; Turkije.

© MERA/SIM 1993