Waneyên Muzîkê
Kamîran Îbrahîm
Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê
1. Pênaseya Muzîkê: Ji hevgirtina wan dengên lihev ku di derûna mirovî de afirîn pêk tê û di jiyana mirovan de berbiçav dibe. Bêjeya muzîkê ji bêjeya bi Yewnanî “miyuz’ê tê ku “miyuz” di efsaneyên Grekan(Yunana Kevnar) de yek ji xwedawendên helbestê ye.
Wateya terma muzîkê di roja îroyîn de ji ya serdema kevnar cuda ye, ji ber ku peyva muzîkê ji aliyê Grekan ve, bi wateya "hunereke berfireh" dihat bikaranîn û ji gelek warên hunerê; helbest, sema, şano, stran û amûrlêdanê pêk dihat, lê di serdema me de, tenê ji bo stran, kilamgotin û lêdana amûrên cur bi cur tê bikaranîn.
2. Muzîk Zimanekî Cîhanî ye: Çawa ku zimanê axaftinê yê asayî ji bo rastnivîsa peyv, hevok, babet, rapor û...hwd xwedî tîp û nivîsên taybetî ye, zimanê muzîkê jî ji bo nivîsandina awaz û parçeyên muzîkê, xwedî nîşaneyên taybet e û ew nîşane jî bi nîşaneyên muzîkê, dengên muzîkê yan jî pileyên muzîkê têne binavkirin.
.....
Naverok
Waneya Yekem / 5
Waneya Duyem / 7
Waneya Sêyem / 11
Waneya Çarem / 14
Waneya Pêncem / 17
Waneya Şeşem / 21
Waneya Heftem / 23
Waneya Heştem / 25
Waneya Nehem / 27
Waneya Dehem / 30
Waneya Yazdem / 33
Waneya Duwazdehem / 36
Tebeqeyên Dengî (Qorên Dengî) / 43
Hînker / 44
Sirûd û Stran / 63
Çend Parçe Muzîk / 85
Xişteya Ravekirina HinekTêgehên Cihanî / 105
Çend Agahî Derbarê Hunermend De / 122
WANEYAYEKEM
1. Pênaseya Muzîkê: Ji hevgirtina wan dengên lihev ku di derûna mirovî de afirîn pêk tê û di jiyana mirovan de berbiçav dibe. Bêjeya muzîkê ji bêjeya bi Yewnanî “miyuz’ê tê ku “miyuz” di efsaneyên Grekan(Yunana Kevnar) de yek ji xwedawendên helbestê ye.
Wateya terma muzîkê di roja îroyîn de ji ya serdema kevnar cuda ye, ji ber ku peyva muzîkê ji aliyê Grekan ve, bi wateya "hunereke berfireh" dihat bikaranîn û ji gelek warên hunerê; helbest, sema, şano, stran û amûrlêdanê pêk dihat, lê di serdema me de, tenê ji bo stran, kilamgotin û lêdana amûrên cur bi cur tê bikaranîn.
2. Muzîk Zimanekî Cîhanî ye: Çawa ku zimanê axaftinê yê asayî ji bo rastnivîsa peyv, hevok, babet, rapor û...hwd xwedî tîp û nivîsên taybetî ye, zimanê muzîkê jî ji bo nivîsandina awaz û parçeyên muzîkê, xwedî nîşaneyên taybet e û ew nîşane jî bi nîşaneyên muzîkê, dengên muzîkê yan jî pileyên muzîkê têne binavkirin.
3. Nîşaneyên Muzîkê: Grekî yekem gel bûn ku tîpên alfabeyê ji bo bilindî û nizmiya dengan bi kar anîne. Piştre Romayiyan ji wan wergirtin û navê "heft tîpên Latînî" lê kirin. Niha ev tîpên muzîkê li Almanya, Brîtaniya û Amerîkaya Bakur têne bikaranîn. Ew jî ev in:
A - B - c - D - E - F - G
La - Sî - Do - Re - Mî - Fa - Sol
Quido Arisoi karî hin guhertinan di nivîsên wî cureyî de bike ku berê di rewacê de bûn. Û bi riya vê şêwaza nû karî perwerdeya muzîkê bi hêsanî bide û belav bike. Ev rê jî ji alfabeya muzîka latînî cuda bû, ku ji ber birgeyên yekem ên seredêrên stranên tertîliyên olî yên Maryu Hinna Me’emedanî derxistibû ku bi zimanê Latînî hatibûn nivîsandin. Û hemû tertîlbêjan ew dizanîn.
Sırûda Maryo Hınna Me’emedanî
Ji bo ku bi bêhnfirehî bêhna xwe vedî / Ut queant laxis
Jî têne lêxistin (Li jiyan tê dan) / Resonare fibris
Bûyerên sosret / Mira gestorum
Berdest / Famuli tuorum
Li gunehên wan xweş be (Li gunehên wan bibore) / Solve polluti
Çakbûna gunehên wan / Labii reatum
Ey Yohenna yê pîroz / Sancte lohannes
Ji ber ku, her dêrehelbestek (rêzika helbestekê) bi awayekî ji jêr ber bi jor ve dest pê dike; yanî pile bi pile û li gorî peyjeya mezin, ji ber vê jî destpêka wan dêran hatiye helbijartin ku bi vî awayê li jêr tê nivîsandin.
Kîteyên yekem ên serêdêran bûne navê heft dengên muzîkê:
Ut - Re - Mî - Fa – Sol - La - Sî
“Ut” bûye dengê yekem ê peyjeya muzîkê ku heta îro jî li Fransayê tê bikaranîn.
Lê belê ji sedeya şazdemîn û vir de Italiyan ev peyv guhartiye "Do" yê, ji ber ku gotina wê siviktir e.
Do – Re – Mî – Fa – Sol – La - Sî
.....
Kamîran Îbrahîm
Waneyên Muzîkê
Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê
Weşanên Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê
Konservatuara Aram Tîgran
Huner: 1
Waneyên Muzîkê
Kamîran Îbrahîm
Edrtor
Amed Çeko Jiyan
Nivîsandina Notayan Herêm Cemal
Lêanîna Bo Kurmancî
Emîn Aba
Rûmet Riha Aydin
ISBN: 978-605-87650-8-5
Çapa Yekemîn: Enstîtuya Kelepûra Kurdî - Çapxaneya Şivan – Silêmanî
Çapa Duyemîn: Weşanên Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê - Amed, 2012
Atalay Matbaacilik San. ve Tic. Ltd.Şti.
Bûyûk Sanayi, 1. Cadde, Elif Sok. No:7/236-337
Tel: 0312 384 41 82 İskitler / Ankara
Sertifika No: 15689
Serokatiya Daîreya Çand û Tûrîzmê ya Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê
Cadeya Elazixê Avahiya Xizmetê ya Şaredariya Bajarê Mezin Amed
Tel: 0 412 223 49 42 Fax: 0 412 229 30 52
e-poste: kultur@diyarbakir.bel.tr
web:www.diyarbakir.bel. trwww.turizm.diyarbakir.bel.tr
© Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê
Konservatuara Aram Tigran
Kampusa Perwerdehiyê ya Î. Halîl Kaya
Kêleka Garaja Mînîbusên Gundan Yenîşehîr / Amed
e-poste: konservatuar@diyarbakir.bel.tr web:http://konservatuar.diyarbakir.bel.tr
Tel: 0 412 226 10 14
Hemû mafên weşanê aîdî Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê ne.
Bêyî destûra Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê
bi tu awayî beşek jê yan jî bi tevahî nayê weşandin an jî zêdekirin.
Lîs Basin-Yayin Organizasyon Reklam San. Tic. Ltd. Şti.
Kooperatifler Mahallesi Ögretmenler Sokak. Feray Apt. No: 1
Yenişehir/Diyarbaki r Tel: 0 412 228 97 76
www.wesanenlis.com wesanenlis@yahoo.com
Sertifika No: 20396
| 
