VersionsDevletlerarası Sömürge Kürdistan [Türkçe, Paris, 1990]
International Colony Kurdistan [English, London, 2004]
Devletlerarası sömürge Kürdistan,
bilim-resmi ideoloji,
devlet-demokrasi ve Kürt sorunu
1939'da İskipli'de doğdu. 1962'de Siyasal Bilimler Fakültesi'ni bitirdi. Kısa bir süre maiyet memurluğu yaptı. Askerlik görevini Bitlis ve Hakkari'de yerine getirdi. 1964'de Erzurum'da Atatürk Üniversitesi'nde sosyoloji asistanı olarak çalışmaya başladı. Doktorasını 1967'de tamamladı. 1967'de Doğu'da çeşitli merkezlerde düzenlenen Doğu Mitingleri'ne katıldı. Doğu Mitingleri'yle ilgili bir çalışma yaptı (1967). 1969'da Doğu Anadolu'nun Düzeni, Sosyo-Ekonomik ve Etnik Temeller isimli kitabını yayınladı. Bu kitabı yazdığı için Atatürk Üniversitesi'ndeki görevine son verildi. 1971 başlarında, Ankara'da Siyasal Bilimler Fakültesi'nde çalışmaya başladı. 1971 döneminde tutuklandı ve yargılandı. Üç yılı aşkın bir süre cezaevinde kaldı. 1974'de genel afla tahliye oldu. Üniversiteye kabul edilmedi. Bilim yöntemi kavramı ve bu yöntemin Türkiye'de uygulanmasıyla ilgili çalışmalar yaptı. Bu kitaplardan biriyle iligili mahkûmiyet kararı kesinleşti ve 1979 yılı sonlarında tekrar cezaevine kondu. 1980'de Toptaşı Cezaevi'ndeyken, İsviçre Yazarlar Birliği Başkanı'na yazdığı bir mektuptan dolayı 12 Eylül döneminde yeniden tutuklandı ve yargılandı. Bu dönemde, öteki kitaplarla ilgili davalar da birer birer kesinleşti, ayrıca yaptığı savunmalardan dolayı da yargılandı cezalandırıldı. 1981-1987 arasında 6 yıl daha cezaevinde kalan Beşikçi, en son Özgür Gelecek dergisinde yayınlanan bir açıklamasından dolayı 1989'da tekrar yargılandı. Bu kez beraat etti. Mart 1990'da elinizdeki kitabı toplatılıp yeniden tutuklandı.
Institut kurde de Paris İçindekiler
I- Kürt kimliği ve Kürdistan kimliği üzerine düşünceler / 7
Giriş / 9
19. Yüzyılda sömürgelerin kuruluşu / 10
Kürdistan'ın Kürt ulusunun siyasal statüsü : sömürge bile olmayan bir ülke, sömürge bile olmayan bir ulus; kimliksiz bir ülke, kimliksiz bir ulus / 11
Böl-yönet politikasının sömürgecilere sağladığı kolaylıklar / 12
Ortak sömürge Kürdistan / 15
Kürt sorunu, azınlık sorunu değildir / 17
Klasik sömürgelerin tasfiyesi ve Kürdistan / 19
Kürdistan üzerinde emperyalist bölüşüm mücadelesi 1915-1925 / 21
Kürt Sorunu'nun odak noktası: Kürdistan'ın bölünmesi, parçalanması ve paylaşılması, Kürt ulusuna böl-yönet ve yoket politikasının uygulanması / 25
Devletlerarası sömürge Kürdistan / 28
Kemalizmin sloganları / 29
İnsan Hakları ve Kürtler / 29
"Eşitlik" ilkesini yorumlamada çifte standart / 30
Birlik-beraberlik sloganı / 31
"Kürt aydınları"nda Kürt kimliği sorunu / 35
Birleşmiş Milletler ve Kürtler / 35
Kürdistan artık, eski Kürdistan değildir / 38
Kürt sorunu ve GAP / 43
"İlk Kurşun" teorisi / 44
Kürdistan'da Devlet terörü / 46
Gerilla şiddetinin maddi ve ruhsal temelleri / 47
II. "Kürt egemen sınıfları" üzerine düşünceler / 61
Bir slogan / 63
Resmi ideolojisinin olumsuz etkileri / 48
Resmi ideolojinin iflası / 50
Gerilla şiddetinin izlenebilir sonuçları / 51
Sömürgeci uygulamalar ve Türk aydınları / 55
Bilimsel incelemelerin gerekliliği / 58
Devlet dayatması karşısında Kürtler / 66
19. yüzyılda Kürdistan'da sınıf yapısının dönüşmesi / 69
Resmi ideolojinin hizmetinde şeyhler / 72
1971 Doğu duruşmaları / 75
Askeri darbelerin iki önemli faaliyet alanı / 77
Kürt sorunu'na karşı islamcı ideolojinin kullanılması / 83
Kürt sorunu açısından Türk-İslam sentezinin anlamı / 88
Ulusalcı düşüncenin sınıf tabanının çürütülmesi ve bunun sonuçları / 98
Egemen sınıf değil, ajan sınıf / 90
Güney Kürdistan'daki ve Doğu Kürdistan'daki durum / 94
Türk solu ve Kürt sorunu / 95
"Azınlık ırkçılığı" kavramı / 99
Kürdistarı'da üretim ilişkileri tartışmalarının anlamı / 103
İç dinamikler-dış etkenler / 104
İspanya ve Portekiz sömürgeciliğinin Amerika'daki yerli uygarlıkları yok etmesi / 104
Avrupa emperyalizmi-Afrika ilişkileri / 105
c) Kürdistan örneği / 107
19. yüzyılımn ilk çeyreğinde Kürdistan üzerinde emperyalist bölüşüm mücadelesi / 109
Böl-yönet politikasının anlamı / 110
Bürokratların-memurların durumu / 113
Milletvekillerinin durumu / 116
Kürt küçük burjuvazisi / 120
Sömürge ülkelerde aydınlar sömürge aydınları-sömürgeci devletin aydınları (bir örnek olay) / 122
Ses sanatçıları / 126
Kürdistan'da kapitalizmin gelişmesi ve Kürt ulusal hareketleri / 128
"Doğu"nun kalkınması üzerine görüşler / 130
Kürt toplumunun zaaflarının maddi temelleri / 133
Ehmedê Xanî, P. Auryanof ve Cigerxwin'in yazdıkları / 134
Hayvancılığa dayalı iş-güç biçimi ve aşiret yapısının özellikleri / 136
c) İstila ve göç yolları üzerindeki Kürdistan / 137
d) Kürdistan'ın zengin doğal kaynakları / 140
e) Siyasal bir yapı olarak Kürt aşiretleri / 140
Ortadoğu'da bir Kürt Devleti neden ortaya çıkmadı? Böl-Yönet politikası neden Kürtler için uygulandı? / 142
"Kürtler özgürlüklerin pek düşkündür" sözünden ne anlamak gerekir ? / 145
Kürt toplumunun zaafının bir göstergesi: korucular / 148
Sonuç: bölünmüşlüğün ve paylaşılmışlığın üstesinden nasıl gelinebilir? / 153
Dipnotlar / 164
Bilim-resmi ideoloji Devlet-demokrasi ve Kürt Sorunu
Giriş: Bilim ortamının koşulları / 183
Somut gerçek - ideolojik gerçek / 185
Tarafsızlık kavramı / 186
Bütün olgular birbiriyle ilişkilidir / 187
Bir toplumsal sistemin gerekliğili ne demektir? / 188
Bilim ideolojik gerçeği somut gerçek yerine koyamaz / 191
Mustafa Kemal'in yazdıkları ve söyledikleri / 191
Mustafa Kemal'in yazdıkları ve söyledikleriyle ilgili olarak Türk aydınlannın görüşleri / 193
C. Mustafa Kemal'in düşünceleri etrafında yazılanlar bilimsel değildir / 210
Kemalizmin evrenselliği iddiaları ve Kürdistan'daki devletlerarası sömürge sistemi Güney Kürdistan'da (Irak) Kürtlere uygulanan soykırım / 225
"Soykırım Türkiye'nin yüksek çıkarlarına uygundur" anlayışı / 227
Kürtlere karşı Türk ve Irak gizli servislerinin ortak faaliyeti / 232
Mültecilere karşı Türk Hükümeti'nin tutumu ve davranışı / 234
Türkiye kimyasal silahlar olgusunu gizlemeye çalışıyor / 235
Mültecilerin hukuki statüleri: Türkiye mültecilere "ad" koyamıyor Kürt mültecilerin etnik kimliğini belirlemekten özellikle kaçınıyor / 237
Türkiye, Kürt soykırımını gerçekleştirmiş Irak'a karşı düşünce ve duyguların açıklamasına, Irak'ın protesto edilmesine tahammül edemiyor / 238
Bir çarpıtma ve propaganda malzemesi: Mültecilerin getirdiği mali külfet / 240
Barınma, çadır, yatak-battaniye, yiyecek-giyecek, sağlık,
ilaç koşullarının kötülüğü / 242
Kürt ve Türk (Türkmen) mültecilere ayrıcalıklı muamele / 243
E. Birleşmiş Milletler: Kürdistan'daki devletlerarası sömürge sisteminin yedek jandarması / 244
"Osmanlı İmparatoruluğu kozmopolit idi, Türkiye Cumhuriyeti millidir" anlayışı / 247
Millet-ulus, Osmanlı İmparatorluğu - Türkiye kavramları / 251
Bülent Ecevit'in "Türk ulusu", "Kürt", "Kürt ulusu" deyimleri hakkındaki görüşü / 261
Bilim-Resmi ideoloji - Devlet I
Bilim ve resmi ideolojinin özellikleri / 264
Resmi ideoloji cezai yaptırımı içerir / 265
Kitle haberleşme araçları üzerindeki siyasal ve ideolojik denetim / 265
Kitle haberleşme araçları üzerindeki siyasal ve ideolojik denetimin farklı bir
boyutu : haberlerin güvenliğini sorunu / 276
Resmi ideoloji tarihi tahrif ediyor / 282
"Ermeni soykınmı" konusundaki Türk görüşleri neden inandırıcı değildir? / 288
Resmi idoloji çifte standartlı düşünceler ve davranışlar üretir / 295
Resmi ideoloji duygusal tepkilerin kurumlaşmasına neden olmaktadır / 298
Bilim-resmi ideoloji-Devlet II
Bilim, resmi ideolojiyi eleştirmelidir / 301
Bilim -resmi ideoloji- Devlet III
Bilimin gelişmesini engelleyen sadece "mevzuat" değildir, resmi ideolojinin kabul edilmişliğidir / 305
"Devletin dış güçlerdeki itibarı" ve "Devletin itibarı" sloganları / 306
"Milli duyguların incitilmesi, zayıflatılması" kavramı / 308
Resmi idoloji demokrasinin gelişmeini engelleyen bir kurumdur / 309
Resmi idoloji ile mücadele etmek, düşünce hayatına bilimi egemen kılmak gerekir / 310
Dipnotlar / 312 Giriş
1971'de Doğu'da kitlesel tutuklamalar ve yargılamalar yapıldı. Devrimci Doğu Kültür Ocakları ve Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi geniş kitleleri temsil eden en önemli örgütlerdi. Sıkıyönetim tutukevinde Kürt toplumunun çeşitli kesimlerinden gelen pek çok insan vardı. Öğrenciler, köylüler, küçük esnaf, işçiler, serbest meslek sahipleri, küçük memurlar, toprak sahibi ağalar, şeyhler, aşiret reisleri... Diyarbakır ve Siirt illeri Sıkıyönetim komutanlığı'nda görevli askeri savcılar Kürtler ve Kürtçe hakkında resmi ideoloji tarafından formülleştirilmiş, bilinen basmakalıp iddiaları ısrarla ileri sürüyorlardı. Kürtçe konuşan ve tek kelime Türkçe bilmeyen kişilerin bile Türk olduğunu söylüyorlardı. Savcılarla veya mahkemeyle sanıklar arasında bir tercüman olmasına rağmen Kürtçe diye bir dilin olmadığı, bu isimle bilinen dilin Türkçenin bir şivesi olduğu iddia ediliyordu. Profesörler, üniversiteler, savcılar tarafından ifade edilen bu görüşleri coşkuyla savunuyorlardı. Bilimsel düşünce budur, en son bilimsel incelemeler bu olguları ortaya koymuştur, diyorlardı. Bu iddialarla fiili durum arasındaki uzlaşmaz çelişkiler 1971 Doğu duruşmaları'nın en temel boyutlarından biriydi. İşte bu bakımlardan, 1971 Doğu duruşmaları, Kürtlerin tarihinde çok önemli bir dönemin açılmasına neden olmuştur. Duruşmalar sürecinde Kürt insanı, kendi kimliği üzerinde, Kürt halkı, Kürt toplumu, Kürt tarihi, Kürt dili, Kürt kültürü, Kürt edebiyatı, Kürdistan gibi kategoriler üzerinde düşünmeye başlamıştır. Anlama, kavrama ve anlatma süreci, gözaltı-mahkeme-cezaevi yaşantısından sonra da hızla ve yoğunlaşarak devam etmiştir.
1970'li yılların ortalarında, bu süreç en önemli ürünlerinden birini vermiştir. Kürtlerin, Kürdistan ve Kürt halkıyla ilgili olarak sömürge tezini geliştirmeleri bu süreçle ilgilidir. "Kürdistan bir sömürgedir.", "Kürtler sömürge bir ulustur." biçiminde ifade edilen tezler, 1974-1975 yıllarından itibaren, hemen hemen bütün Kürt örgütleri ve Türk kökenli bazı örgütler tarafından benimsenmeye başlanmıştır. Bütün Kürt-örgütleri ve Türk kökenli bazı örgütler bu tezlerin geliştirilmesine katkıda bulunmuşlardır. Bu düşünceler, Kürt toplumunun çok geniş kesimlerinde, özellikle genç kesimlerde yankı bulmuş Kürt kimliği bilinçli ve kararlı bir şekilde savunulmaya başlanmıştır.
1980'li yıllarda, Kürt toplumu hakkındaki bilgilenmenin çok daha derinlikli ve... Devletlerarası sömürge : Kürdistan kitabı Şubat 1990'da
Alan yayıncılık tarafından İstanbul'da basıldıktan hemen sonra yasaklandı.
Bilim-Resmi İdeoloji, Devlet-Demokrasi ve Kürt Sorunu ise Mart 1990'da
basılmış ve aynı şekilde toplatılmıştır.
Şeref üyemiz Dr. İsmail Beşikçi'nin yasak ve baskılarla fikirlerin özgürce yayılmasına,
bilimsel tartışmalara engel olmak isteyen çağdışı zihniyete karşı verdiği onurlu mücadeleye
küçük bir katkı olarak bu iki yapıtı tek cild halinde yeniden basıp okuyucuya sunuyoruz.
Paris Kürt Enstitüsü
İsmail Beşikçi
Devletlerarası sömürge Kürdistan
Bilim-resmi ideoloji, devlet-demokrasi ve Kürt sorunu
Institut kurde de Paris
1990
© Institut kurde de Paris
106, rue La Fayette, 75010 Paris
Dépôt légal: juin 1990
ISBN 2-908416-02-6
Imprime en Italie
Finito di stampare nel giugno 1990 dalla Società Cooperativa Tipografica di Padova | 
