Savaş ekonomisi
Türkiye 90'lı yıllarda tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden birini yaşıyor. Giderek üretken olmayan bir ekonomiye -rant ekonomisi- yönelirken, dünyanın ikinci en yüksek enflasyon oranına sahip ülkesi konumuna yükseliyor ve halkın yaşam düzeyi gün geçtikçe daha da kötüleşiyor. Buna karşın, akademik çevreler bütün bu olan biten karşısında bize tatmin edici bir açıklama sunamıyorlar ya da sunmuyorlar. Oysa yabancı basında Türkiye hakkında çıkan hemen her yazıda, Türkiye'nin "Kürt sorunu"ndan kaynaklanan iç güvenlik giderlerinin yılda 10 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor.
Bu kitap Türkiye'de yaşanan ekonomik krizin doğrudan "Kürt sorunuyla" bağlantılı olduğunu, bunun somut mekanizmalarını göstermeye çalışarak ve doğrudan olgulara dayanarak ortaya koyma çabasıyla yazılmıştır ve aynı zamanda yıllardır "görmezden gelinen" bu olgunun artık Türkiye'deki aydınlar tarafından daha ciddi çalışmaların konusu olması gerekliliğini vurgulamayı amaçlamaktadır.
İçindekiler
Giriş / 7
Birinci bölüm / 31
1. 'Düşük. yoğunluklu savaş'ın finansmanı: İç borçlanma / 33
2. 'Düşük yoğunluklu savaştan kaynaklanan iç borçlanma gereksinmesi ve Türkiye'de kaynakların devletle burjuvazi arasında paylaşımı / 56
3. Türkiye'de iç borçlanmanın sürdürülebilirliği / 63
4. İç borçlanmanın mali sisteme göre olağanüstü büyüklüğünün reel ekonomi üzerindeki etkisi: Faiz oranları ve kurlar / 68
5. Türkiye'de cari açıkların finansmanı: Kısa vadeli sermaye hareketleri ya da 'sıcak para' / 71
6. Ödemeler dengesi açığının 'kolay finansmanı': "Eroinland" / 79
7. 'Düşük yoğunluklu savaş ekonomisinin' bedeli: Yüksek ve kronik enflasyon / 83
İkinci bölüm / 95
1. 'Düşük yoğunluklu savaş ekonomisi' konjonktüründe Gümrük Birliği süreci ve büyük sermayenin muhalefeti / 97
2. Gümrük Birliği: beklentiler ve sonuçlar / 107
3. 90'lı yıllarda 'Düşük yoğunluklu savaş ekonomisinin' reel ekonomi üzerindeki tahripkar etkileri / 109
4. 90'lı yıllarda Türkiye'de reel ekonominin gelişimi / 112
5. İkinci 5 Nisan'a doğru / 119
6. Gümrük Birliği anlaşmasında içerilen koşulların reel ekonomide yaşanan kriz üzerinde yaratacağı etkiler / 130
7. Türk büyük burjuvazisinin uluslararası rekabet gücünü geliştirmesinin önündeki 'diğer engeller' 135
Kaynakça / 165
GİRİŞ
Son yıllarda, özellikle 90'lı yıllardan itibaren, gazetelerin ekonomi sayfalarını düzenli olarak izleyen herhangi birisi rahatlıkla şu kanıya ulaşabilir: Türkiye'de ekonomik faaliyetler sanki tek bir alanla, finans alanıyla sınırlı olarak yürütülmektedir.
Bunun böyle olması da son derece doğaldır. Çünkü gerek gazetelerin ekonomi sayfalarında, gerekse sayıları giderek artan 'ekonomi' dergilerinde şöyle bir görüntüyle karşılaşacaktır: Bir yandan elinde çeşitli büyüklüklerde meblağlar tutan kişiler ya da kurumlar vardır. Diğer yanda ise bu kişi ya da kurumlara paralarına en fazla getiri sağlayacak finansal yatırım seçenekleri sunan 'ekonomistler' ya da finansal analistler' bulunmaktadır. Bu seçenekler ise hepimizin bildiği gibi, zaman zaman getiri oranlarına göre öne çıkan, borsa, devlet bono ve tahvilleri, döviz ya da çeşitli yatırım fonlarından oluşmaktadır. Çeşitli değerlendirmeler yapılmakta, elde bulundurulan meblağlar belirli finansal getiri araçlarına yatırılmakta, sonuçta da 'rant' olarak tabir edilen karlar elde edilmektedir.
Gerçekte bu durum, Türkiye toplumunun son yıllarda yabancısı olmadığı bir olgudur ve çeşitli kavramlarla da dile getirilmektedir: 'Rant ekonomisi', 'rantiyeler'...vb.
Bununla birlikte, ekonomi üzerine yayınların sadık bir izleyicisi olan kişi nasıl olup da bu boyutlarda bir 'rant ekonomisinin' ...
Taylan Doğan
Savaş ekonomisi
Avesta
Avesta yayınları: 36
Güncel sorunlar: 2
Savaş ekonomisi
Taylan Doğan
Editör: Abdullah Keskin
Kapak tasarımı: Ahmet Naci Fırat
Tashih ve mizanpaj: Avesta
Baskı: Gülen Ofset
Birinci baskı: Istanbul, 1998
© Avesta ltd. şti. 1998
Tanıtım amacıyla yapılacak alıntılar dışında, yazarın ve yayınevinin izni alınmadan çoğaltılamaz.
Avesta basın yayın reklam tanıtım müzik dağıtım ltd. şti.
Asmalı mescit sokak
Şahin han: 35 / 403
Beyoğlu / İstanbul
Tel - fax: (0212) 251 71 39
ISBN: 975-7112-43-7
