Doza Kurdistan

Doza Kürdüstan [Türkçe, Beyrut, 1969]

Doza Kurdistan (Kürdistan davası) [Türkçe, Ankara, 1991]

Doza Kurdistan [Kurdî, Dîyarbekir, 2007]

Doza Kurdistan

Qedrî Cemîl Paşa

Bîr

Ez dixwazim, bi kurtî di derbarê gelê kurd û rewşa welatê Kurdistan û serdemên dîrokî de hizrekî bidim û ji ber hizirmend û nivîskarên biyanî yên di derbarê rewişt û taybetmendiyên Kurdistanê de nêrînen hêja nivîsîne beşdarî vê derê bikim û berî ku dest bi mijarê bikim min divêt di vê derbarê de jî ji bo xwendevanan behs bikim.

.....

Naverok

Destpêk / 7

Cografya Kurdistan / 11
Serjimara Kurdan / 13
Di derbarê 60 saliya têkoşana siyasî ya gelê kurd de bîranînen min / 20
Xwendgeha ku Komala kurd teraqî û teavun vekiriye
Rojnameya Kurdistan / 23
Nasnama Xelîl Xeyalî / 24
Mîrî Katîbîzade / 26
Kurdîzade Ehmed Ramîz beg / 26
Kurdên Komala îtîhad teraqî / 27
Li Stenbolê jiyana min ya xwendekariyê û Komala kurd ya xwendekarên Hêvî / 29
Li Swîsrayê jiyana min ya perwerdeyê û xebatên me yên neteweyî / 30
Konferansa sosyalîst mosyo Buroda, destpêkirina şerê cîhanê û vegera min ya welat / 32
Sala 1913 li dewrûbera bajêrê Sêrtê bizava raperîna Mola Selîm û Şêx Şahabedîn / 34
Piştî Meşrutiyeta 1. pevçûnên hizrî / 34
Di gorepana netewî de xizmetên Komala hêvî / 35
Şerê cîhanî yê yekem û leşkiriya min / 39
Hesabê Hikumeta Tirkya: bi koçberiyê ve belavkirina Kurdan / 41
Prensîbên Wilson û Dewletên îtîlaf / 43
Rêveberiya Osmanî, Mistefa Kemal û Kurd / 45
Rewşa piştî şer / 46
Komala Tealî ya Kurdistanê û Komala tealî ya Kurd / 47
Komala wîlayet-î şerqiye mudafa-yi hiquq-u mîliye / 48
Konferansa aştî ya Sêwrê û Kurd / 52
Xebata Komala teşkîlatê îçtîmaiye ya ligel Komala Kurd a Hêvî / 54
Partiya netewa kurd / 56
Kuvayî mîliye û Konferansa Lozanê / 56
Di têkoşana neteweyî de Kurd / 57
Ragehandina serxwebûnê ji layê Şêx Mehmudê Berzencî ve / 59
Li ser pêtrola Misulê şer, peywendiyên Kurd-Ereb û ji bo Mehmud dura bersiv / 61
Daxwazên Kurdên Iraqê / 68
Serhildana Qoçgirî / 71
Bizava serhildana Îsmaîl Axayê Simko / 75
Bizava serhildana Şêx Seîd Efendî / 77
Piştî tepeserkirina serhildanê helwîsta Rêveberiya kemalîst / 84
Doktor Fuad / 86
Seyîd Ebdilqadir / 87
Kemal Fewzî / 88
Parêzer Mehimed Ahtî (Bavê Tûjo) / 89
Dadkirina Şêx Seîd û hevalên wî / 89
Dûrxistina piştî Serhildanê / 92
Damezrandina Komala Xoybûnê / 64
Serhildana Agirî ya bi pêşengiya îhsan nurî û piştî Serhildanê / 96
Biryara piştevaniya bizava şoreşê / 106
Raporta mufetişê giştî Abîdîn Ozmen û hindek nêrîn / 112
"Kurd çi dixwazin, divê çi bidine wan? / 124
Nivîsa Dr. Ebdullah Cewdet / 126
Piştî şêx sêîd û serhildana agirî / 129
Daxuyaniya Xoybûnê ya ku şandibû rojnameya Rêya Rast / 131
Kurd li beramberî afuya giştî ya tirk / 133
Xebatên din yên Xoybûnê / 137
Serhildana Dêrsimê û bizava leşkirîya Tirk / 140
Xebata derveyê Xoybûnê / 146
Têkiliyên bi Refîq Hilmî beg re / 147
Komeleya Hîva /  149
Qehremaniyên Barzanî / 150
Li dorbera arêşa Kurdistanê / 154
Damezrandina Komara Mehabadê / 158
Rojnameya Kurdistan-Mehabad / 162
Çûna min ya Mehabadê / 164
Serdana min ji bo Qazî Muhamed / 165
Serdana min ji bo Konsolosê Tebrîz yê Yekîtiya Sovyetê / 168
Serdana min bo qehremanê qehremanan General Barzanî170
Çûna Barzanîyan ya Sovyetê / 175
Vegera Barzanîyan ya Iraqê û têkoşîna wan / 177
Peymana Bexdayê / 187
Ji bo lawên genc yên rewşenbîrên kurd, / 192
Newroz / 195
Berî îslamiyetê ayîna zerduştî ya ku kurdan pesen kiribû / 196

Gotina dawî / 198

DESTPÊK

Ez dixwazim, bi kurtî di derbarê gelê kurd û rewşa welatê Kurdistan û serdemên dîrokî de hizrekî bidim û ji ber hizirmend û nivîskarên biyanî yên di derbarê rewişt û taybetmendiyên Kurdistanê de nêrînen hêja nivîsîne beşdarî vê derê bikim û berî ku dest bi mijarê bikim min divêt di vê derbarê de jî ji bo xwendevanan behs bikim.

Miletê kurd, berî dîrokê dest pê dike heta nasnama xwe ya evroke ku ji qebîleyên "Kurtî" û "Gutî" dihên, berî duhezar salan li quntarên rojhelata Asya dewlet damezrandine û karîgeriya xwe ji rojhelat heta ber bi sînorên Hindistanê, li başur heta Kendava Besra û Derya Oman dirêj kirine ku dîrok vî tiştî nîşanî me dike. Lêkolînên dîrokî yên dawî dupat kirine ku hindek pertûkên ji fermanrewayên Fars, Asur, Babîl mane zaravayên wan Kurdî/Madî ne. zimanê kurd di nav demê de duçarî hindek guhorînan bûye, zimanekî Med/Mar e ku hokarên morfolojîk û bi lêvkirina wê nîşan dide, ji ber helkeftina 'eşî ve jî çi guman nîne ku kurd ji Medan peyda bûne.

Li dûv dîroka ku C.P. Bedevî ji pertûkên zanyarên dîrokî yên rojavayî û rojhelatî kom kiriye dibêje; kurd 10 hezar sal B.Z. di demê koçberiya giştî de ji Îskandinavyayê ber bi başûr û rojhelatabaşur koç kiriye, li ser Kafkasan re hatine çiyayê Araratê, bi xwe nejada "Arî" ya Hînt-Ewropî ne. Ji van her du qebîleyên mezin Kurtî û Gutiyan, Gutî ber bi derya Xezar çûne li rojhelat gehiştine sînorên Hîndistanê, li başur jî gehiştine Kendava Besra û Derya Oman. Kurdên ku çar hezar salon berî zayînê li vê welatê fireh niştecîh bûn, heta demê ku Îskenderê mezin ev deverane vekirin jî li ser van xakan desthelatdar bûn. Li wê serdemê zimanê wê welatê berfireh kurdî bû û ayîna wî jî zerdeştî bû.

.....

Qedrî Cemîl Paşa
(Zinar Silopî)

Doza Kurdistan

Bîr

Weşanên Bîr: 6
Belge: 6/2
Bîranîn şêst salên tevgera rizgariya miletê kurd
Doza Kurdistan
Doza Kurdistan
Kadrî Cemîl Paşa
Wergera kurdî: Omer Dewran

Berg: Bîr
Çapa yekem: 1989 Belçika
Çapa duyem: 1992 Ankara
Çapa sêyem: Tîrmeh 2007-Dîyarbekir

Çapxane/Matbaa:
Barış Matbaa Mücellit
Davutpaşa cad. Güven Sanayi Sitesi
C. Blok No: 274, 275, 276
Tel:(0212) 6748528-29

Ev pirtûk bê destûr naye kopîkirin û çapkirin

İnünü cadesi
Magül iş merkezi no: 49
Dağkapı / Diyarbakır
Tel: (0412) 2287828

e-mail: kovarabir@yahoo.com
kovarabir@hotmail.com

ISBN: 978-975-00195-6-2