Mezopotamya'nın Yıldız Şehirleri

Mezopotamya'nın Yıldız Şehirleri

Ephrem-Isa Yousif

Avesta

Ephrem-lsa Yousif bizi Süryani kültürünün köklerine doğru yapılan bir yolculuğa davet ediyor ve sekiz şehrin, engin Yukarı Mezopotamya bölgesine gökyüzünden düşen sekiz yıldızın hikayesini anlatıyor. Günümüzde Türkiye'de, tarihin fışkırdığı Edessa (Urfa); bilginin ve aydınlığın kenti Nsibin (Nusaybin); Diyarbekir ve onun surlardan yapılmış kara tacı; güneşin kenti Mardin. İrak Kürdistam'nda, Erbil antik kalesinin düzlüğüne taşıyor. Kerkük şanlı neftinden gurur duyuyor, Süleymaniye nar ve incir ağaçlarının hoş kokularıyla kendinden geçiyor, Duhok nazikçe dağlarının kıvrımlarına sokuluyor. Nüfuslarının çoğunluğunu Kürtlerin oluşturmasının yanında Türklerin ve Arapların da bulunduğu, Asuri-Keldani-Süryani halkının varlığını sürdürdüğü sekiz ünlü şehir. Işık ve zaman bu şehirlerin üzerinden yavaşça geçti ve onlar tüm ışıltılarıyla, insanlığın yurdunu zenginleştirerek parıldamayı sürdürüyorlar.

Ephrem-Isa Yousıf, Yukarı Mezopotamya'nın Sanate köyünde doğdu. Mezopotamya üzerine ve Süryani kültürü üzerine kaleme aldığı çok sayıda yapıtı bulunmaktadır. Fransa'da üniversiteyi tamamladıktan sonra felsefe ve uygarlıklar alanında iki ayrı doktora yaptı, uzun zaman Toulouse'ta felsefe dersleri verdi. Günümüzde çeşitli bölgelerde dersler ve konferanslar vermektedir. Daha önce yayımlanan eserlerinden bazıları: Les Chroniqueurs Syriaques, La Floraison des Philosophes Syriaques, Les Syriaques racontent les croisades.

Ephrem-Isa Yousıf

Mezopotamya'nın Yıldız Şehirleri

Avesta

Avesta Yayınları
Avesta IZ.: 353110
Mezopotamya'nın Yıldız Şehirleri
Urfa, Nusaybin, Diyarbekir, Mardin, Erbil, Kerkük, Süleymaniye, Duhok
Les villes étoiles de la haute Mésopotamie
Edesse, Nisibe, Amida, Mardin, Arbil, Kirkouk, Sulaymaniya, Dohuk
(Paris, 2009)
Ephrem-Isa Yousıf
Fransızcadan Çeviren: Nihat Nuyan

Editör: Abdullah Keskin
Kapak: Azad Aktürk
Tashih ve Mizanpaj: Avesta
Birinci Baskı: 2011. İstanbul

Baskı: Berdan Matbaası
Sadık Daşdöğen Davutpaşa Cad.
Güven San. Sit. C Blok, No: 239
Topkapı / İstanbul
Tel: (0212) 613 12 11

© Avesta, 2011
Tanıtım amacıyla yapılacak alıntılar dışında yayınevinin izni olmadan
hiçbir şekilde çoğaltılamaz

Sertifika no: 13193

Avesta Basın Yayın
Reklam Tanıtım Müzik Dağıtım Ltd. Şti.
Şehit Muhtar Mahallesi Atıf Yılmaz Caddesi Öğüt Sokak No: 7
Beyoğlu / İstanbul
Tel-Fax: (0212) 251 44 80 - (0212) 243 89 75

Ekinciler Caddesi, Nurlan Apt. Giriş Katı No: 2
Ofis / Diyarbakır
Tel - Faks: (0412) 223 58 99

www.avestakitap.com / avestayayinlari@yahoo.com

ISBN: 978-605-5585-54-9

GİRİȘ

Bir mayıs akşamı, Paris’teki Concorde Meydanından geçtiğim sırada, Fransa’nın sekiz önemli şehrini temsil eden; incelikle kumaşa bürünmüş genç kadınlar görünümünde heykeller dikkatimi çekti: Rouen, Brest, Nantes, Bordeaux, Marseille, Lyon, Strasbourg ve Lille. Bu heykelleri geçmişleri üzerinden değerlendirmek istedim fakat, Platonun dediği gibi, canlı gibi görünen heykeller yanıt vermeyi bilmezler. Meydanın ortasında, Thebes’deki IL Ramsès Tapınağını süsleyen Luksor dikilitaşı yükseliyordu. Bu anıt Fransa’ya Mısırlı Mehmet Ali Paşa tarafından armağan edilmiş ve 1836 yılında bir kaidenin üzerine yerleştirilmişti. Fışkıran su gürültüsünün düşlere sevk ettiği, taş teknelerini yuvarlaklaştıran, yeşil ve altın sarısı iki çeşme ile çevriliydi.

Güneş alçalıyor, gölgeler zeminde uzuyordu. Şimdiki zamanın yalnızca Fransa’nın bu şehirlerini değil, dünyanın bütün şehirlerini kapsadığını hissettim. Özellikle, gençliğimde ziyaret ettiğim Yukarı Mezopotamya’nın ve Kürdistan’ın şehirlerini düşündüm. Bir çeşmeye eğildim ve onların unutulan görüntüleri gözlerimde canlandı.

Türkiye’nin güneydoğusunda, tarihin fışkırdığı Edessa; bilginin ...

İçindekiler

Giriş / 9

Birinci Kısım
Bölüm I: Edessa. Orhai, Şanlıurfa / 15
Bölüm II: Edessa, tarih ve efsaneler / 27
Bölüm III: Nsibin, Bilimlerin kaynağı / 39
Bölüm IV: Nsibin, Kilisesi ve Okulu / 49
Bölüm V: Korkusuz Amida (Diyarbekir) / 57
Bölüm VI Eski Hıristiyan yurdu Amida / 67
Bölüm VII: Mardin, güneşin şehri / 77
Bölüm VIII: Mardin'deki Hıristiyan varlığı / 85

İkinci Kısım
Ünlü seyyahlar / 97
Bölüm IX: Iştar Yıldızı gibi parıldayan Erbil / 99
Bölüm X: Kale / 111
Bölüm XI: Kerkük, ebedi ateşin şehri / 119
Bölüm XII: Karkha’nın (Kerkük) şanı / 125
Bölüm XIII: Direnişçilerin ve şairlerin Süleymaniye’si / 133
Bölüm XIV: Duhok, Kürdistan'ın kapısı / 145

Sonuç / 157