VersionsOsmanlı Tarihi - I [Türkçe, Ankara, 1982]
Osmanlı Tarihi - III [Türkçe, Ankara, 1977]
Osmanlı Tarihi - IV [Türkçe, Ankara, 1978]
Osmanlı Tarihi - VI [Türkçe, Ankara, 1976]
Osmanlı Tarihi - VII [Türkçe, Ankara, 1977]
Osmanlı Tarihi - III
İsmail Hakkı Uzunçarşılı
Türk Tarih Kurumu
Türk Tarih Kurumu, dilimizde, tarih ve arkeolojinin bugünkü durumuna göre yazılmış, bir Dünya tarihinin bulunmamasından dolayı hergün daha ziyade duyulan eksikliği gözönüne alarak, bugünkü ihtiyacı kısmen olsun karşılamak üzere, bir Dünya Tarihi yazılmasına karar vermiş ve bir plân hazırlıyarak üyelerinin ve tarihle uğraşan Türk bilginlerinin yardımını sağlamıştır. Bu çalışmalardan sonra hazırlanan kısımların derhal basımına başlanmıştır.
Bu plâna göre, Dünya Tarihi yirmi ana bölüm içinde tahminen 39 - 40 ciltten ibaret olacaktır, ihtiva edeceği bahislerle cilt adetleri arkada gösterilen bu büyük eserin, kısa bir zamanda tamamlanması mümkün olamıyacağmdan, hazırlanmış olan ciltlerin sıra gözetilmeden basılarak, Türk aydınlarının istifadesine konması uygun görülmüştür.
Bu dizide çıkacak eserler tam ve mükemmel olmak iddiasından uzak bulunmakla beraber, kendi tarihimize ait kısımların anakaynaklardan faydalanılarak yazılmasına çalışılmıştır. Ahval ve şartlar müsait olduğu zaman, bu eserin çok daha mükemmellerini dilimizde yazılmış görmek büyük emelimizdir.
İçindekiler
Türk Tarih Kurumu’nun Notu / V
Yirmisekizinci Bölüm
Osmanlı Devletine Tâbi Hükümet ve Beylikler / 1-115.
XVI. yüzyılın ikinci yarısiyle XVII. yüzyılda Kırım Hanlığı I.
Kırım Hanlığının ehemmiyeti / 1.
—II. Mehmed Giray / 1.
— İslâm Giray / 4.
— Gazi Giray (birinci defa) / 5.
— Gazi Giray (ikinci defa) / 6.
— Selâmet Giray / 8.
— Canbey Giray / 10.
— III. Mehmed Giray / 11.
— Canbey Giray (üçüncü defa) / 12.
— İnayet Giray / 13.
— Bahadır Giray / 15.
— IV. Mehmed Giray / 16.
— III. İslâm Giray / 16.
— IV. Mehmed Giray (ikinci defa) / 18.
—Âdil Giray / 19.
— Selim Giray / 20.
— Murad Giray / 20.
— Hacı Giray / 21.
— Selim Giray (ikinci defa) / 22.
— II. Saadet Giray / 24.
— Safa Giray / 24.
— Selim Giray (üçüncü defa) / 25.
Kırım Hanlarına ait bazı malûmat / 26.
Kırım Hanları / 26.
— Kırım Hanlarının sefere daveti / 30.
— Kırım Hanlarının Pâdişâh tarafından kabulleri / 31.
— Kırım Hanlarına dair diğer müteferrik malûmat / 33.
— Kırını Hanları divanı / 34.
— Kırım Hanlığının kuvvetleri / 36.
— Kırım şehzadeleri 40.
XVI. yüzyıl ortalarından XVII. yüzyıl sonuna kadar gelen Kının Hanları silsilesi / 42.
XVI. yüzyıl sonuyla XVII. yüzyılda Mekke-i Mükerreme Emirliği / 43.
XVI. yüzyıl ortalarından XVII. yüzyıl sonuna kadar Erdel Kırallığı / 46.
XVI. yüzyıl sonlarında Erdel vaziyeti ve Batori âsilesi / 46.
— İmparatorun Erdel’deki tahakkümü / 49.
— İştvaıı Boçkay / 50.
— Boçkay’ın Erdel kırallığı tacı giymesi / 51.
— Batori Gabor / 53.
— Betten Gabor / 55.
— Betlen Iştvan / 59.
— I. Rakoçi Gorki / 60.
— II. Rakoçi / 62.
— Barçkav Ekoş / 64.
— Sevdi Ahmed Paşa’nın Erdel harekâtı / 65.
— Varad'ın zaptı / 66.
— Kemeni Yanoş / 67.
— Apafi Mihni (Mihalu Apaffy) / 67.
— Vasvar muahedesi mûcibince Erdel kırallığmın vaziyeti / 69.
— II. Apofi Mihal / 70.
— Erdel kırallığmın Avusturya’ya gelmesi / 71.
— Tököli İmre’nin Erdel kırallığı / 72.
Orta Macar (Kurs) kırallığı / 73.
I. Leopold zamanında Macarların durumu / 73.
— Teleki Mihal ve Tököîi îmre / 74.
— Tököli’nin OsmanlIlara başvurması / 75.
— Kara Mustafa Paşa’nın Tököli’yi himayesi / 75.
— Tököli’nin Orta Macar kıralı olması / 76.
— OsmanlIların Tököli’ye yardımı / 76.
— Tököli’nin Erdel kırallığı ve son durumu / 77.
XVI. yüzyıl ortalarından XVII. yüzyıl sonlarına kadar Eflâk Voyvodalığı / 78.
II. Mihal’in voyvodalığı / 79.
— Osmanlılarm aleyhine ittifak ve Mihal’in isyanı / 80.
— Eflâk’ta Osmanlı hâkimiyetinin yeniden teessüsü / 82.
— Basarab Matei ve Kostantin Şerban voyvodaları / 83.
— 1659 dan 1699 a kadar Eflâk vaziyeti / 86.
Boğdan Voyvodalığı / 89.
XVI. yüzydm ikinci yarısında Boğdan voyvodalığı / 89.
XVII. yüzyılda Boğdan durumu / 94.
XVII. yüzyılda Boğan vaziyeti / 94.
Nakşe ve Şıra Dukalıkları / 101.
.....
YİBMİ SEKİZİNCİ BÖLÜM
Osmanlı Devletine Tâbi Hükümet ve Beylikler
XVI. yüzyılın ikinci yarısı ile XVII. yüzyılda Kırım Hanlığı
Kırım Hanlığının ehemmiyeti
XVI. yüzyılın ilk yarısından itibaren Kırım hanlığı, hududunu genişleterek ehemmiyet kesbet-meğe başlayan Ruslarla, XVI. ve XVII. yüzyıllarda kuvvetli olan Lehistan’a karşı Kuzeyde bir kale vazifesini görmekte ve Osmanh devletini o tarafan emniyet içinde bulundurmakta idi ; bundan başka Kırım hanlığı Eflâk, Boğdan ve Er del ve hattâ İran işlerinde ve Avusturya ile olan muharebelerde atlı kuvvetleriyle düşman içerilerine kadar akın yaparak mühim hizmetlerde bulunmakta idi ki bu hususlar gerek Osmanh vekayii kısmında ve gerekse Rus ve Leh devletleriyle olan münasebat kısımlarında görülmektedir.
Osmanh imparatorluğunun Kuzey hududunda bulunan Lehistan kırallığı ve Rus çarlığı her sene kendilerine gönderilen liste mucibince Kırım hanlarına tiş (Tiyiş) adiyle vergi vermekte idiler. Lehistan kıralı her sene kırkbin ve Rus çarı da doksan bin kuruş yollarlardı.
XVI. yüzyılın ikinci yarısından XVII. yüzyıl sonlarına kadar gelen Kırım hanları aşağıda sırasiyle gösterilmiştir.
II. Mehmed Giray
Kitabımızın II. cildinde hanlığından bahsettiğimiz Devlet Giray 985 H-1577 M. senesinde vefat ederek yerine oğlu Semiz Mehmed Giray, Kırım hanı olmuş ve kendisine hanlık alâmeti olarak berat, sancak ve hil’at gönderilerek 1 kardeşi Âdil Giray, kalgay tayin edilmiştir.
.....
1 Han hazretlerine name-i hümâyun; vâlid-i macidiniz merhum Devlet Giray han.. dar-i bekaya rihlet ve sizi veliahd itmekle... elçiniz gönderüp arz-ı ihlas ve ihtisas eylediğiniz acilden ol babda mezîd-i avâtıf-ı aliyye-i ...
İsmail Hakkı Uzunçarşılı
Osmanlı Tarihi - III
Türk Tarih Kurumu
Türk Tarih Kurumu Yayınları
Osmanlı Tarihi
III. Cilt, 2. Kısım, 2. Baskı
XVI. Yüzyıl Ortalarından
XVII. Yüzyıl Sonuna Kadar
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı
Metin dışında 1 soy kütüğü, 23 resim vardır
Türk Tarih Kurumu Basımevi-Ankara
1977
