Tunceli kanunu (1935) ve Dersim jenosidi
Tunceli kanunu (1935) ve Dersım jenosidi daha önce Belge uluslararası yayıncılık tarafından Ekim 1990 tarihinde, İstanbul’da yayınlandı. Kısa sürede toplatıldı. Yazar ve yayıncı hakkında Istanbul DGM'nce 142/3-6'dan, "Basın yolu ile milli duyguları yoketmek ve zayıflatma amacıyla propaganda yapmak" iddiası ile ağır cezalar istendi. 10.5.1991 günü yapılan duruşmada "Sanıklar hakkında uygulanması istenen TCK.nun 142. maddesi 12.4.1991 günü yürürlüğe giren 3713 sayılı yasanın 23/C maddesi uyarınca yürürlükten kaldırıldığından, TCK.nun 2. maddesi gereğince sanıklar hakkına açılmış bulunan işbu kamu davasının Ortadan Kaldırılmasına, Emanetin 1990/395 sırasına kayıtlı toplattırılmasına karar verilen kitapların sanıklara İadesıne" denilerek dosya kapatılmıştır.
Kararın esas no'su 1990/391, Karar no'su 1991/168'dir.
Yukarıda yazılanlar kesin hüküm oluşturulmaktadır. Kitapların iadesine karar verilmiştir.
Ama 142. maddenin içeriği katbe kat ağırlaştırılarak, hukuka karşı hile yapılarak Terörle mücadele yasası'nın 8. maddesine konulmuştur.
Elinizdeki kitap İsmail Beşikçi bütün eserler dizisinin 13. kitabıdır. Beşikçiye saygı, okura dostlukla...
Yurt kitap-yayın
İçindekiler
Önsöz / 9
12 yıl 8 ay sonra ikinci önsöz / 11
Giriş / 14
I.Bölüm
Olgu V. Tunceli kanunu / 14
I. Tunceli kanunu ile ilgili meclis görüşmeleri / 15
II. Tunceli kanunu'nun gerekçesi "esbabı mucibe layihası" / 42
III. "Islahat", "asayış" ve "eşkıyalık" sözlerinin anlamları nedir? / 50
A. "Islahat" / 50
B. "Asayiş" / 52
C. "Eşkiyalık", "haydutluk" / 53
IV. Tunceli kanunu'nun uygulanması / 54
A. Genel müfettişlikler neden kuruldu? / 54
B. Genel müfettış (genel vali) Abidin Özmen'in düşünceleri / 63
C. Tünceli’nin idaresi hakkındaki kanun ile dördüncü genel müfettişlik arasındaki ilişki / 73
D. Genel müfettişlikler (genel valiler) hakkında bazı bilgiler / 79
Tunceli kanunu'na ilişkin olarak yönetici Kemalistlerin Kürt sorunu hakkındaki farklı iki görüşü / 90
V. Jenosidi meşrulaştırıcı bir araç olarak Tunceli kanunu / 101
A. Jenosid’in öncesine ait Nuri Dersimi'nin anıları / 101
B. Nuri Dersimi'nin anılarını doğrulayan resmi yayınlar / 109
C. Jenosid uygulamaları / 122
D. Böl-yönet siyasetinin uygulanması / 130
VI. Tunceli kanunu'nun yapıldığı ve uygulandığı sıralarda bürokratik ilişkiler, Türkiye'nin dış ilişkileri ve dış bağlantıları / 141
VII. "Tunceli kanunu"nun ve genel müfettişliklerin yürürlükten kaldırılması / 173
II bölüm
Yaşanan hayat ve gerçek somutlar karşısında profesörlerin tutum ve davranışlarının eleştirisi / 175
I. Genel olarak / 175
A. Üniversite konferansları ve üniversite haftaları / 180
B. Üniversite haftalarında neler anlatılıyordu / 212
1. Ord. Prof. Besim Darkot / 212
2. Ord. Prof. Dr. Sıddık Sami Onar / 215
3. Ord. Prof. Dr. Şevket Aziz Kansu / 216
4. Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu'nun anıları / 219
C. TBMM'ndeki profesör mebuslar / 225
D. Öteki yazarlar / 231
II. Prof Dr. Faruk Erem / 236
III. Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu / 251
IV. Temel özelliklerinden biri Kürdistan üzerindeki Türk sömürgeciliğini ve uluslararası sömürge statüsünü desteklemek ve teşvik etmek olan Türk profesörleri, Türk yazarları faşizme karşı etkili ve tutarlı mücadele yapabilirler mi? / 253
III. Bölüm
Jenosid karşısında komünist enternasyonal'in görüşü / 256
IV. Bölüm
Sonuç / 265
ÖNSÖZ
Tunceli kanunu (1935) ve uygulaması, Türk sömürgeciliğinin boyutlarını, cüretini, Kürt ulusuna ve emekçi yığınlarına meydan okumasını göstermesi bakımından son derece önemli bir olgudur. Öte yandan, Tunceli kanunu ve uygulamalarının, insanlar tarafından nasıl algılandığının ve kavranıldığının araştırılması da önemlidir. Bu konudaki inceleme. Türk üniversitesinin, Türk profesörlerinin, Türk yazarlarının, kısaca Türk düşüncesinin bilimsizliğini, olgulardan kopulduğunu, bilimsel düşünce sürecine darbeler vurmada ne kadar ileri gittiğini, ışıksızlığını, resmi ideoloji karşısındaki dalkavukluğunu göstermesi bakımından ayrıca önemlidir. "Sol"un ve "sosyalist" hareketin, Tunceli Kanunu'nu ve uygulamalarını algılama ve kavrama biçimi ise en hafif ifadesiyle utanç vericidir.
Tunceli Kanunu ve uygulaması, Cumhugyet tarihinden seçtiğimiz beşinci olgudur.* Araştırmada, kanunla ilgili meclis görüşmeleri, kanunun gerekçesi verildikten sonra, bu olguya ilişkin olarak. Türk üniversitesinin, profesörlerinin, düşünürlerinin ve yazarlarının Türk solunun görüşleri, olguyu nasıl algıladıkları ve kavradıkları ele alınıp eleştirilmiştir.
Bu arada, Kürdistan'daki, özel olarak da Dersim'deki jenosid uygulamaları çeşitli kaynaklardan yararlanılarak sergilenmeye çalışılmıştır.
Ankara, Nisan 1977
İSMAİL BEŞİKÇİ
* Daha öncekiler için bk. Bilim yöntemi, Türkiye'deki uygulama 1. Kürtlerin mecburi iskanı, Yurt kitap-yayın, Ekim 1991, İstanbul, 205 s.
Bilim yöntemi, Türkiye'deki uygulama 2. Türk tarih tezi, güneş- dil teorisi ve Kürt sorun, Yurt kitap-yayın, Kasım 1991, Istanbul, 216 s.
Bilim yöntemi, Türkiye'deki uygulama 3. Cumhuriyet Halk Fırkası’nın tüzüğü (1927) ve Kürt sorunu, Yurt kitap-yayın, Aralık 1901, İstanbul, 248 s.
12 yıl 8 ay sonra
İKİNCİ ÖNSÖZ
Bu inceleme 1977 yılının Nisan ayında basılmaya hazır bir biçimde Komal yayınevi'ne teslim edilmişti. Lucien Rambout'nun, 1977 yılında yayınlanan, "Kürdistan (1918-1946)" isimli eserinin son sayfasında da, Komal yayınevi’nin bir ilanı olarak yakında yayınlanacağı duyurulmuştu. 1977, 1978, 1979, 1980 yıllarında çok da iyi anlayamadığım nedenlerden dolayı kitap yayınlanmadı. 12 Eylül dönemindeyse bu ihmalkarlık daha da kötü bir sonuca ulaştı. Çünkü, 1981 yılı başlarında, yayınevi bu incelemeyi kaybetti.
Bunun yazar için ne kadar büyük bir darbe olduğu açıktır. Moral bozucu, boğucu, ileriye dönük çalışmaları tıkayıcı bir olgu...
Bu, yayınlanmak için hazırlanmış bir incelemeydi. 1976-1977 koşullarında yazılmıştı. 1977'de yaymlanacaktı. 0 günkü koşullarda yayınlanmaması büyük bir kayıp oldu.
Bu yeni inceleme ise yeniden yazım değildir. 1976-1977 yıllarında hazırlanan notlardan ve müsvettelerden yararlanılarak kaleme alınmıştır. Notlarda ve müsvettelerde hiçbir değişiklik yapılmamıştır. 1977 koşulları dikkate alınmıştır. Bu bakımdan okuyucuların 1977 yılında yayınlanmış bir incelemeyi okuyormuş gibi düşünmeleri ve davranmaları, o günkü koşulları dikkate almaları gerekir kanısındayım.
Bugünkü koşullarda böyle bir incelemeye girişmek, kuşkusuz, daha farklı bir metni ortaya çıkarabilir. En azından bazı kavramlara, bugünün koşullarını dikkate alan anlamlar yüklenebilir. Fakat daha önceki ve daha sonraki çalışmaları dikkate alarak, incelemenin yeniden kaleme alınmasında, 1977 koşullarını göz önünde bulundurdum. 0 günkü notları ve müsvetteleri olduğu gibi kullandım. Böyle davranmayı daha yararlı buldum.
Belge uluslararası yayıncılık'a bu incelemeyi gün ışığına çıkardığı için teşekkür ediyorum.
Ankara, Aralık 1989
İsmail Beşikçi
İsmail Beşikçi
Tunceli kanunu (1935) ve Dersim jenosidi
Bilim yöntemi Türkiye'deki uygulama 4
Yurt kitap-yayın
Yurt kitap-yayın: 62
İsmail Beşikçi bütün eserler: 13
Yurt kitap-yayın'da birinci basım: mart 1992
(Tunceli kanunu (1935) ve Dersim jenosidi'nin ilk baskısı,
Ekim 1990 tatihinde, İstanbul’da Belge uluslararası yayıncılık tarafından yayınlanmıştır.)
Yurt kitap-yayın
GMK bulvarı Onur işhanı kat: 7 no: 176
Tel: 417 35 49 Kızılay Ankara
