Seyyıt Han
Yılmaz Güney
Güney Filmcilik
ürk sinemasının, egemen çevrelere karşı, halkın yararına filmler yapması Seyyit Han ile başlar. Seyyit Han, toplum için sanat görevini gerçekleştirmede atılan ilk adımdır.
Bu film ile birlikte içerik ve teknik yönünden Yeşiiçam kurallarının dışına taşılmış, toplum için sanat yapmanın yolu açılmıştır. Bu olgunun doğal sonucu olarak Seyyit Han filmi gerek sansürde gerekse katıldığı film şenliklerinde çok yönlü mücadele vermek zorunda kalmıştır. 1968 5. Antalya Film Şenliğinde Yılmaz Guney'in kazandırı...aması için değişik bir yola başvurur. Önce İstanbul'daki ön jüri «Seyyit Han»ı eler. Türk sinemasında özel bir yeri olan «Seyyit Han» bu ...
İçindekiler
- Önsöz / 7
- Giriş / 9
- Sansür ve Seyyit Han / 11
- Film Şenliklerinde Seyyit Han / 14
- «Bütün Zamanların En iyi 10 Filmi» ve Seyyit Han / 24
- Bilimsel Bir Araştırma / 29
- Kemal Tahir ile Söyleşi / 47
- Filmin Konusu / 53
- Senaryo / 87
ÖNSÖZ
«Seyit Han» yönetmen olarak bütün sorumluluğunu yüklendiğim ilk çalışmam, unutulmaz anılarımı içeren ilk gözağrımdır. Sanat hayatımın bir döneminin sonu, yeni bir dönemin ilk adımıdır. Bu yüzden özel bir önem taşır.
«Seyit Han», 1968 başlarında, daha önceki birikimlerin de etkisiyle, Yeşilçam kurallarına, özellikle de «Çirkin Kral Yılmaz Güney»e karşı başkaldırının adıdır. Fakat, görevini başarıyla gerçekleştirdiğini söyliyemeyiz. İşletmelerin, «Çirkin Kral» şartlanmalarının, Yeşilçam baskılarının altında, o günün kaçınılmaz gibi görünen kaçınılmaz uzlaşmaları içine girmemiz, filmin değerinden büyük şeyler götürmüştür. O zaman da bunun bilincindeydim. Fakat durum tahlillerindeki yanılgımız, bizi eksik ve sakat etkilerle dolu bir film yapmaya götürdü.
Filmde, olumlu yanlarla olumsuz yanlar en açık biçimiyle göze çarpar. Bu durum yalnız «Seyit Han» için söz konusu değildir. Yönetmen olarak gerçekleştirmeye çalıştığım «Arkadaş» öncesi bütün filmleri kapsar. «Umut»u ayrı tutuyorum. «Umut» o günlerde yapılabilir filmin daha laşmasız filmdir. Düşündüklerimle ... gibi tutarsızlar arasında büyük çelişmeler vardır. «Seyyit Bu çelişmelerin bir yönü olur... yazarları benim... Diğer yönü ülkemizin içinde bu...ne yol toplumsal, ekonomik, siyasal, kültürel koşullar ve bunların Yeşilçama ve Yeşilçam içindeki «Çirkin Kral»a olumsuz yansımalarıdır...
Ben, o günün koşulları içinde doğal karşılıyorum bu sonuçları. Yalnız, zaman zaman bazı filmleri yeniden, düşündüğüm gibi gerçekleştirmeyi tasarlıyorum. Belki de bir çeşit «öz-eleştiri» olaraktır bu çalışmalar.
Yılmaz Güney
Giriş
Türk sinemasının, egemen çevrelere karşı, halkın yararına filmler yapması Seyyit Han ile başlar. Seyyit Han, toplum için sanat görevini gerçekleştirmede atılan ilk adımdır.
Bu film ile birlikte içerik ve teknik yönünden Yeşiiçam kurallarının dışına taşılmış, toplum için sanat yapmanın yolu açılmıştır. Bu olgunun doğal sonucu olarak Seyyit Han filmi gerek sansürde gerekse katıldığı film şenliklerinde çok yönlü mücadele vermek zorunda kalmıştır. 1968 5. Antalya Film Şenliğinde Yılmaz Guney'in kazandırı...aması için değişik bir yola başvurur. Önce İstanbul'daki ön jüri «Seyyit Han»ı eler. Türk sinemasında özel bir yeri olan «Seyyit Han» bu nedenle Antalyadaki yarışmaya katılan çalıșmalarım arasına giremez. Oysa bir yıl sonra «Seyit Han» 1. Adana Film Şenliğine katılacak olarak ger... «En Başarılı Üçüncü Film», Yılmaz öncesi bütün «Başarılı Erkek Oyuncu» ödülünü kazanacaktır. «Seyyit Han» gibi bir filmin daha ilk turda elenip, yerine «Son gece» gibi tutarsız bir filmin girmesi şaşırtıcı bir olaydır. «Seyyit Han»ın yarışma dışı bırakılması sinema yazarları ve sinema ile ilgili kurumların tepkilerine yol açar.
«Seyyit Han», 1968 Uluslararası Berlin Film Festivali için Sinematek derneğince seçilir. 15 Haziran 1968 Lukarno, 15 Eylül 1968 Manhaime Festivallerine çağrılır. Fakat, Sansür tarafından gerekçeli gerekçesiz yurt dışına çıkmasına izin verilmez.
Bu kitap, Seyyit Han'ın başına gelenleri, gözden uzak tutulan gerçekleri sergilemeyi amaçladığından belgeleriyle okuyucuya sunulmuştur.
Yılmaz Güney
Seyyıt Han
Güney Filmcilik
Güney filmcilik sanayi ve ticaret a.ș. yayınları
Senaryo dizisi: 4
Seyyıt Han
Yılmaz Güney
Güney filmcilik sanayi ve ticaret a.ș. yayınları
Sakızağacı cad. Güney han no. 2 kat 1 Beyoğlu
Güney filmcilik halkla ilişkiler bürosu
tarafından basıma hazırlanmıştır.
