Dünyanın en Yaşlı Adamı Kürt Zaro Ağa
Rohat Alakom
Avesta
Zaro Ağa (1777 Bitlis / 1934, İstanbul). Dünyanın en uzun yaşayan insanlarından. Genç yaşta İstanbul'a geldi. Hamallık, amelelik gibi işler yaptı. Selimiye Kışlası'nın (1800-1805?); 1825-1827 ve Ortaköy Camii'nin (1853) inşaatında çalıştığını söylemiştir. Bir dönem de İstanbul Belediyesinde hademelik yapmıştı. Uzun yaşamanın sırrını çözmek amacıyla Avrupa'da ve Amerika'da hekimlere muayeneden geçirilen Zaro Ağa yaşamının sonuna kadar beden ve aklen sağlıklı kalmayı başarmıştı.
İstanbul Ansiklopedisi, Zaro Ağa, cild 8, 1995
Rohat Alakom-1955 yılında Kars’ın Kağızman ilçesine bağlı Kabakom köyünde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kağzıman’da gördü. 1973 yılında Kars Alpaslan Lisesi’ni bitiren Rohat Alakom, Kars ile ilk kez bu yıllarda tanıştı. 1974-1978 yılları arasında AÜ Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gördü. Daha sonra yurdışına çıktı, değişik ülkelerde kaldı, çokkültürlülüğün, insana bir zenginlik kazandırdığını bu yıllarda yaşayarak öğrendi. 1983 yılından bu yana İsveç’te yaşamaktadır. Rohat Alakom’un şimdiye kadar Kürtçe, Türkçe ve İsveççe yayımlanan 15 civarında kültür ve tarih içerikli kitabı bulunmaktadır. Bazı incelemeleri başka dillere çevrildi.
İçindekiler
Önsöz / 7
Zaro Ağa (1774-1934) / 9
Giriş / 9
Zaro Ağa’nın hayranları / 13
Zaro Ağa ne zaman "Dünyanın en yaşlısı" olarak keşfedildi? / 16
Süper yüzyıllık Zaro Ağa’dan mitleşen Zaro Ağa’ya / 17
Zaro Ağa yaşama sevinci ve mutluluğun sembolü / 21
Zaro Ağa’nın yaşamöyküsü / 23
Zaro Ağa’nın Kürtlüğü / 28
Dünyanın en yaşlı kadını da Bitlisli / 30
İtalya gezisi (1925) / 31
Zaro Ağa’nın Amerikan gezisi (1930) / 32
Zaro Ağa kaza geçiriyor / 33
Olaylı geçen İngiltere ziyareti (1931) / 33
Zaro Ağa Bertram Mills Sirki’nin en büyük atraksiyonu / 34
Zaro Aga’nın aşkları / 35
Zaro Ağa model olarak çalışıyor / 36
Zaro. Ağa taş plaklarda / 37
Zaro Ağa Türk edebiyatında / 38
Müzelere taşınan Zaro Ağa / 41
Zaro Ağa’nın halefleri / 43
Zaro Ağa’nın mezarı başında / 45
Zaro Ağa için bir ağıt / 47
Zaro Ağa Kaynakçası / 51
Ekler/55
Abdullah Cevdet’in 138 Yaşındaki Kürt Hamalla Yaptığı Röportaj / 57
Zaro Axa (1774-1934) Rohat Alakom / 61
Heyran û Pisporen Zaro Axa / 62
Jiyana Zaro Axa / 65
Sefera Zaro Axa li Amerikaye / 68
Zaro Axa Hertim Wek Tirk Hatiye Nişan Dayin / 69
Zaro Axa Nişana Tenduristî, Xweşî û Temendirejiyê ye / 70
Mirina Zaro Axa / 70
Helbestek ji bo Zaro Axa / 72
Dawiya yê Heri Kal / 72
Zaro Ağa 162 Yaşında Öldü Yekta Ragıp / 79
Zaro Ağa'nın Halefi Erzurumlu Kürt Alı Mehmet Bayrak / 83
The Oldest Man The Times / 87
Bitlisli Kürt Zaro Ağa Albümü / 91
ÖNSÖZ
Zaro Ağa’nın öyküsü ilk kez kitap olarak yayımlanıyor. Zaro Ağa (1774-1934) konusunda farklı yıllarda değişik yayın organlannda Kürtçe, Türkçe ve İsveççe dillerinde bazı yazılarım yayımlandı. Bunlara kitapta sırasıyla değiniliyor. Zaro Ağa’nın 1930 yılında ölümü sırasında kaleme alman iki Türkçe yazı, Zaro Ağa üzerine 1930 yılında Times gazetesinde yayımlanan bir lngilizca yazı ve benim Kürtçe kaleme aldığım başka bir yazı kitabın ekler bölümünde yer alıyor. Kitabın sonunda ayrıca Zaro Ağa’nın bir albümünü bulacaksınız. Zaro Ağa’nın renkli geçen yaşamından bazı sahneleri görüntüleyen 50’ye yakın bu görsel malzeme arasında bazı fotoğraflar, karikatürler, kartpostal, gazete kupürleri ve başka materyallerden örnekler bulacaksınız. Zaro Ağa üzerine Hollandaca yazılan bir şiiri Türkçeye çeviren sayın Martin van Bruinessen’e, Zaro Ağa’nın bazı fotoğraflarını arşivlerinden çıkartıp kullanmama müsade eden Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyelerinden sayın Yavuz Selim Karakışla’ya, bu kitabın metnini okuyarak, değerli görüşlerini bana ileten Zaro Ağa’nın hemşerisi sayın Avukat Veysi Zeydanlıoğlu’ya ve elinden ne geldiyse yardımıma koşan, Vartolu Kürt koleksiyoncu sevgili Serdar Uçar’a ve araştırmacı Alişan Akpınar’a buradan Zaro Ağa gibi uzun ömürler diliyorum.
Rohat Alakom
2008 Stockholm
Zaro Ağa
(1774-1934)
GirişMilattan önce, yaklaşık olarak 1000 yıllarında insanın ortalama yaş süresi 18 yıl civarında bulunuyordu. Daha uzun yaşayanlar, bu yıllarda bir ayrıcalığa sahipti diyebiliriz. Daha sonraki çağlarda gelişen ve yükselen yaşam düzeyine bağlı olarak insanların daha çok yaşadığı görülmüştür. Uzun ve sağlıklı yaşam konusu yüzyıllar boyunca, insanlığın temel sorunlarından birisini oluşturmuştur. Dünyada yaşanılabilecek ülkelerin başında gelen İsveç’te örneğin günümüzde yaşlılara yönelik ayrımcılık konusu tartışılıyor ve bu konuda yasal düzenlemelere gidiliyor.1 Özellikle iş yaşamında devre dışı bırakılan, küçük görülen ve aşağılanan sağlıklı yaşlılara kapıların yeniden açılması çalışmaları yapılıyor. Toplumda yaşlılara yönelik varolan önyargılar ve sterotip anlayışları dile getiren Âlderism (Yaşlıcılık), yeni çıkan bir araştırmada ele alınır.2 Tüm ...
1 Hans Ingvar Roth, Âldenı ska inte spela roll, Svenska Dagbladet, 24.10. 2008.
2 Lars Andersson, Âlderism, Studentliterattur, 2008.
Rohat Alakom
Dünyanın en Yaşlı Adamı Kürt Zaro Ağa
Avesta
Avesta Yayınları
Avesta │ Araştırma: 292 │ 17
Rohat Alakom Bütün Kitapları: 3
Dünyanın En Yaşlı Adamı Kürt Zaro Ağa [774-1934]
Editör: Abdullah Keskin
Dizi Tasarım: Ahmet Naci Fırat
Kapak: Azad Aktürk
Tashih ve Mizanpaj: Avesta Birinci
Baskı: 2009, İstanbul
Baskı: Berdan Matbaası
Sadık Daşdöğen Davutpaşa Cad.
Güven San. Sit. C Blok, No: 239
Topkapı / İstanbul
Tel: (0212) 613 12 11
© Avesta Yayınları, 2009
Tanıtım amacıyla yapılacak alıntılar dışında
yayınevinin izni alınmadan hiçbir şekilde çoğaltılamaz
Sertifika no: 13193
Avesta Basın Yayın
Reklam Tanıtım Müzik Dağıtım Ltd. Şti.
Sakız Ağacı Caddesi Öğüt Sokak No: 7
Beyoğlu / İstanbul
Tel-Fax: (0212) 251 44 80 - (0212) 243 89 75
Ekinciler Caddesi
Nurlan Apt. Giriş Katı No: 2
Ofis / Diyarbakır
Tel-Fax: (0612) 223 58 99
www.avestakitap.com
info@avestakitap.com
ISBN: 978-9944-382-96-6
