VersionsXIX. Yüzyılda Kürdistan Üzerinde Mücadeleler [Türkçe, İstanbul, 1992]
19. yy'da Kürdistan üzerinde mücadele [Türkçe, Ankara, 1976]
19. yy'da Kürdistan üzerinde mücadele
Halfin
Komal
İnsanlar; kendi tarihlerini, ihtiyaçlarını tatmin için kullandıkları araçlar ve bunlarda meydana getirdikleri değişmelerle bizzat kendileri yaparlar. Bilim; bu araçların gelişme ve değişmesini, bunların toplumsal ilişkileri nasıl etkilediğini, aralarındaki bağı incelemelidir.
Üretim araçlarında meydana gelen her önemli değişiklik toplumsal hayatta akisler uyandırır. Üretim araçlarının değişmesiyle, insanların toplumsal ilişkileride buna göre şekil alır. Metafiziğin iddiasının tersine insanın tabiatı ekonomik ilişkileri belirlemez, tersine insan tabiatı; toplumsal ilişkiler, ekonomik ilişkiler tarafından belirlenir.
Üretim araçları gelişmekte olan her toplumda toplumsal ilişkiler istikrarsız bir denge halinde bulunur. Bu istikrarsızlık sosyal hareketleri ve sınıf mücadelelerini doğurur. İşte tarih; bu mücadeleler, (yani insanın ihtiyaçlarını tatmin için kullandığı araçlarda meydana getirdiği değişme ve gelişmelerle) bizzat sosyal insanın kendisi tarafından yaratılır. İdeolojiler ise bu tek ve bütün tarihin insan beynindeki çok şekilli yansımalarıdır.
İçindekiler
Kısa bir açıklama / 5
İçindekiler / 7
İlk yayımcının önsözü / 9-10
Yazarın önsözü / 11-17
19. Yüzyıl Başlarında Kürt Aşiretleri / 21-33
1830 Yıllarında İngiltere'nin Kürdistan’a Sızması / 34-43
1830 Yıllarında Çarlık Rusyası ve Kürtler / 45-51
Revanduz İhtilali / 52-59
Osmanlı ve İran Sınırının Çizilmesi / 60-68
Kırım Savaşı döneminde Kürtler / 69-76
1860 ve 1870 Yılları Arasında Kürdistan / 77-87
1877-1878 Rus-Osmanlı Savaşı ve Kürtlerin Durumu / 88-96
Özgürlük Hareketlerinin Gelişmesi
ve Ubeydullah İhtilali / 95-113
1880 Yıllarında Kürdistan / 115-126
Sonuç / 127-129
Bibliyografya / 130-134
İLK YAYIMCININ ÖNSÖZÜ*
Bu kitabın yazarı Halfın, Moskova’daki Sovyet Bilimler Akademisine bağlı «Asya Halkları Enstitüsünün «Devletlerarası İlişkiler Bölümü» profesörlerindendir.
Yazar, Asya halkları tarihini, özellikle Kürt tarihini incelemekle ve bu daldaki ihtisası ile isim yapmıştır.
Kürt ulusunun 19. yüzyıla ait olan devresi hakkında bağımsız ve yeterli bir inceleme yapılmadığı bir gerçektir. Bunun içindirki bu eserin, zamanımızda Kürt tarihinin 19. yüzyıla ait bölümü üzerinde yapılmış olan en ciddi ve bilimsel çalışmaların sonucu olduğunu söylersek mübalağa etmiş olmayız.
Yazarın bu eseri; çeşitli kitapları, hükümet arşivlerini, ihtisas sahibi yazarların, araştırmacıların, diplomatların, askeri kumandanların incelemelerini, değişik yerlerden Kürdistan’a gelen ve buralarda gördüklerini anlatan seyyahların notlarını göz önünde tutarak ve bunlara dayanarak hazırlaması da kitabın değerini bir kat daha artırmaktadır.
Her ne kadar adı geçen devreye ait bilgilerin bir bölümü bazı tarihçiler tarafından biliniyorsa da önemli büyük bir bölümü unutulmuş, ihmal edilmiş ya da meçhul kalmıştır.
İşte yazar bunların hemen hemen hepsini geniş bir incelemeden sonra bir araya getirerek bu kitabını yazmıştır.
Bu eserin büyük özelliklerinden birisi de; yazarın incelemiş olduğu dokümanlar yanında Rus resmi makamlarında ve hükümet arşivlerinde gizli ve açık bütün belgeleri de incelemiş olması ve baş vurduğu kaynakların tümünü kitabında belirtmiş bulunmasıdır. Ki, bu dokümanların Çarlık Rusyası devrinde okunması ve incelenmesi yasaklanmıştı.
Bütün bunlara rağmen kitapta düzenleme yönünden bazı eksikliklerin bulunduğu da inkâr edilemez.
Bunun sebebi de, o devirde diğer ulusların tarihçileri gibi, Rus tarihçilerinin de ulus olarak kendilerini diğer geri-kalmış halklardan üstün görmeleri ve bu psikoloji içinde davranmalarıdır. Bu yüzden Asya halklarının tarihine gereken önem verilmesi engellenmiştir. Nitekim, yazar, bunu da itiraf etmektedir.
* Orijinal adı Barbo Zo Kürdistan (Kürdistan için savaş) olan bu kitap, Bağdat’ta yayınlanan «Kardeşlik» isimli derginin yayım olarak «Ondokuzuncu yüzyılda Kürdistan üzerinde mücadeleler» olarak Arapçaya çevrilmiştir. Yukardaki önsöz, kitabı Rusçadan Arapçaya çevirenlere aittir.
Halfin
19. yy'da Kürdistan üzerinde mücadele
Komal
Komal Yayınları
Komal: 7
Tarih Dizisi: 1
19. yy'da Kürdistan üzerinde mücadele
Halfin
Mart 1976
Kalite Matbaası
Ankara, 1976
| 
