Dağ Çiçekleri
Eskerê Boyik
Özgürlük Yolu
Türkülerim
Türkülerim dağların ürünüdür,
Pişmiştir yüreğin tandırında,
Dağ yolları, geçitleri üstüne dökülmüştür,
Tadın, bakmaya değer tadına...
Haydi türküm, bir yel gibi
Uç git, ardına yedi dağın,
Uç, yiğit süvari gibi,
Süslerine bürün Kürtlerin
Dürüstlüğüne onların, dağlı onura,
Öyle ki her yerde mutlu olasın.
....
İçindekiler
Önsöz / 5
Türkülerim / 7
Kutlayış / 9
Dört Bir Yan Dağlardır / 11
Severim / 12
Alagöz / 13
Kürdistan / 14
Kürt Halayı / 15
Anneciğim / 17
Atam / 23
Yılbaşı Kömbesi / 25
Dedemin Ölümü / 27
Eğer Dağlar Vermişlerse Sırt-Sırta / 28
Köyler.n Mamurluğu / 29
Savaş ve Ana / 30
Beni Çağırıyorlar / 32
Düğün Bayramdır / 33
Hasret / 34
Sis ve Duman / 35
Dağdaki Arkadaşlarım / 36
Kayaya Yazık / 37
Evlerinin Önünde Toprak / 38
Rüzgar Yersiz-Yurtsuz Kalmış / 39
Koyun Sürüsü Sarı-Kızıl / 40
Yeter, Yeter Uyuduğun / 41
Rüzgar Kapımı Çaldı / 42
Kar Yağdı / 43
Yine Vadide Bahar / 44
Dağlar Tepeler Büründüler / 45
Çağlayanda Kaya / 46
Şubat / 47
Tırpancılar / 48
Pınarları, Berrak Irmaklarıyla Dağlar / 49
Toprak ve Güneş Dostturlar / 50
Kırlangıcım Yine Geldi / 51
Köyülüler Tarlalara Gittiler / 52
Bulutlar Gürüldedi / 53
Güneşte Kar ve Yağmur Yağıyor / 54
Dağ Yamacında Yaralı Bir Ceylan / 55
Bir Obanın Üç Kuzu Çobanı / 56
Çaylar Uyumuş / 57
Güzel, Zarif Dağlarım / 58
Bugün Alayım Ben / 59
Kürt Kızları / 60
Pınar Türkü Söylüyor / 61
İnce, Hafif, Hava İlık / 62
Karda / 63
Senin Doğum Günün / 64
Geceye Kadar / 65
Halay Çeken Kız / / 66
Ç çek Suyuyla / 67
Güzeller Su Başına Geldiler / 68
Yüreğin Yakarışı / 69
Kamışlı’lı Kıza / 70
Bu Çiçekler / 71
Lê Narê / 72
Can Sevgilim / 73
Al Yanaklı / 74
Akşamdır, Ay Doğmuş / 75
Serecem
Pêşgotin / 79
Kilamê Min / 81
Salixi / 83
Her Ciya Çiya ne / 85
Elegez / 87
Kurdıstan / 88
Govenda Kurda / 89
Inê Can / 91
Kalkê Mın / 97
Ku'oçs Serê Salê / 99
Mırına Kalkê Mın / 101
Wextê Ku Çiya Pışt Kutane / 102
Şênaya Gundan Riya Wan Va Kıvşe / 103
Şer û Dê / 104
Gazi Mın Dikin / 106
Leylane, Ha Leylane / 107
H işret / 108
Mij û Dûman / 109
Hevalêd h/nnê Çiyê / 110
Hêfa Qeyê Hêlin Maye / 111
Pêşya Mala Xweli Bê Libs / 112
Ba Bê Mal û Bê Hal Bûye / 113 .
Keryê Pez Zer-Sor Bûne / 114
Bese, Bese Razêyi / 115
Ba Dakuta Mala Min / 116
Berf Bari / 117
Disa Geli Bıhar e / 118
Ç ya û Banya / 119
Qeya Zangê da / 120
Sibat / 121
Kêlendûkêş / 122
Çiya Bı Kani, Cewêd Zelal / 123
Xweli û Ro / 124
Dûrr.eqeskam / 125
Gundi Çûne Nav Zevyan / 126
Ewra Kire Xure-Xur / 127
Ber Tavê Berf û Baran / 128;
Lı Pala Çiyê Xezaleke Birindar / 129
Me, Sê Berxvanê Zomê / 130
Çem Çikyane / 131
Çiyayêd Minê Bedew-kubar / 132
Êzê Hildim Iro / 133
Qizê Kurda / 134
Kani Distrê / 135:
Nazik, Sıvık, Hewa hênik / 136
Nav Vê Berfê Da / 137<
Roja Bûyina Te / 138
Hetani Şev / 139 '
Qizka Govendê / 140
Bı Ava Kulilka / 141.
Zeri Hatne Ser Avê / 142
Şikyatê Dil / 143
Qiza Qamişlûyê Ra / 144,
Van Kulilka / 145
Lê Narê / 146
Domam Canê / 147
Sûret Sorê / 148
Êvar e, Hiv Derketye / 149
ÖNSÖZ
Eskerê Boyik Sovyet ülkesinde, Ermenistan’da yaşıyan bir Kürt ozanı. Onun «Dağ Çiçekleri» adını taşıyan bu şiir kitabı 1972 yılında'Erivan’da yayınlanmış.
Şiirlerinden bazıları 1978 yılında, Özgürlük Yolu dergisinin 33-34 sayısında Türkçe çevirisiyle birlikte yayınlanmış ve büyük ilgi görmüştü. Eskerê Boyik, gerçekten ilginç bir ozan. Yumuşak, tatlı, duru bir anlatımı var.
Boyik’in modern şiiri iyi tanıdığı ilk bakışta görülüyor; o, eski şiirin dar, zorlayıcı çerçevesinden kendini kurtarmış; ama kökeninden, bir bakıma toprağından da kopmamış. Bir Kürt atasözünün, «her ağaç kendi kökü üstünde büyür» deyişi gibi, yeni sanat da geçmiş sanatın temeli üstünde yeşerip büyür, serpilir. Boyik’in şiirinin başarısı da burdan geliyor. Böylece onun şiiri, modern şiire bir özenme olmaktan kurtuluyor o, çağdaş şiiri ulusal şiir geleneğiyle, ulusal biçimle başarılı biçimde kaynaştırıyor.
Boyik’in şiirlerinden derin bir yurtseverlik ve doğa sevgisi fışkırıyor. Dağlar, bir bakıma bu şiirin temel motifi. Vadiler, sular, ağaçlar, çiçekler, kuşlar, kayalar, rüzgar, bir Kürt kilimi örgüsünde canlı yansıtılıyor. O, bu şiirlerde halkının eski yaşamını, özellikle göçebelik günlerini, içtenlikli bir sevgiyle anlatıyor.
Sessiz ve yumuşak görünümü altında, derin duygularla örülü, coşkun bir şiir bu.
Hep söylendiği gibi, şiir çevirisi güçtür; o, çevrildiğinde çok şeyler yitirir ya da, bir bakıma, yeni bir şiire dönüşür. Besbelli, şiir çevirisinde gerekli olan, mümkün olduğunca öz ve biçim yönlünden şiirin aslına uygunluk sağlamaktır. Bu da son derece güç ve çoğu şiirler bakımından olanaksız. Eskerê Boyik’i çevirirken aynı güçlüğü bir kez daha yaşadım. Birçok yerde, ölçü ve uyak bakımından şiirlerin özgün durumunu korumak mümkün değildi. Okuyucu elbet, çeviride bunu gözönünde tutacaktır.
Eskerê Boyik’in şiirleri, kuzey Kurmanci’sinin bir ağzı olan Ermenistan yöresi ağzıyla (şivesiyle) yazılmış. Sovyet Kürt yazarlarının geleneği de böyledir. Onlar, yazı dilinin, halkın konuşma diline uygunluğunu sağlıyan bu yöntemi izliyorlar. Yazı dilinin konuşma dilinden uzaklaşmasını önlemek ve okumayı kolaylaştırmak bakımından bu yöntem doğrudur. Ancak bu arada, yer yer, halk dilinde karşılığı bulunan bazı kelimelerin yerine yabancı dillerden kelimelerin girdiği de görülüyor. Ben, Kürtçe metni Kiril alfabesinden Latin alfabesine aktarırken, şiirin ve yerel ağzın orijinalliğini bozmamak için metne hiç dokunmadım, onu olduğu gibi korudum. Okuyucu, Kürtçe aslını okurken bunu da gözönünde tutacaktır.
Eskerê Boyik’in «Dağ Çiçekleri» adlı şiir kitabının tümü, Kürtçe orijinali ve Türkçe çevirisiyle birlikte bu kitapta birlikte basıldı. Okurlarımızın, Kültür yaşamımıza kazandırılan bu şiirleri beğeniyle karşılıyacak-larını umarım.
Baran
Türkülerim
Türkülerim dağların ürünüdür,
Pişmiştir yüreğin tandırında,
Dağ yolları, geçitleri üstüne dökülmüştür,
Tadın, bakmaya değer tadına...
Haydi türküm, bir yel gibi
Uç git, ardına yedi dağın,
Uç, yiğit süvari gibi,
Süslerine bürün Kürtlerin
Dürüstlüğüne onların, dağlı onura,
Öyle ki her yerde mutlu olasın.
Türkümün satın- halayıdır Kürtlerin,
Oynaklığı - raksıdır güzellerin,
Süsü - baharda gökkuşağı,
Görünüşü- ince nazlının gözleri,
Ruhu- anne yüreği, Kürt düğünü,
Coşkusu, Kürt süvari havası.
Türküm, yaşamımın özüdür.
.....
Eskerê Boyik
Dağ Çiçekleri
Özgürlük Yolu
Özgürlük Yolu Yayınları
Özgürlük Yolu Yayınları: 11
Sanat Dizisi: 3
Dağ Çiçekleri
Şiirler – Türkçe – Kürtçe
Eskerê Boyik
Çeviren: Baran
Aralık — 1979
Yönetim Yeri ve İsteme Adresi
Özgürlük Yolu Yayınları
Dizdariye Medresesi Sok.
Deniz Ap. 8/8 Çemberlitaş / İst.
Dizgi : Evren Matbaası
Baskı : Doğan Basımevi
Kapak: Mustafa Delioğlu
