Türkçe izahlı Kürtçe gramer [Kurdî, İstanbul, 1977]
Türkçe izahlı Kürtçe gramer
Başlangıç
Dil bilginleri, dünya dillerini üç büyük gruba ayırmaktadırlar. Birinci grup diller isolantes veya monosyllabiques(tek heceli) dillerdir. Çin, Siyam ve Tibet dilleri gibi.
İkinci grup diller agglutinantes (bitişken ) zümresindendir. Mongolca, Türkçe dilleri gibi.
Üçüncü grup diller flexionnelles dillerdir. İndo-Avrupayi diller bu zümredendirler. İngilizce, Almanca, Fransızca, Sanskrit ve Kürtçe dilleri gibi.
Kürtçe dilinin kurallarına dair gerek Kürtçe, gerekse bütün büyük dünya dillerinde birçok gramer kitapları vardır; bilhassa Rusça, Fransızca ve İngilizce'de.
Sovyetler Birliğinde ve Irak Kürdistanı'nın bazı kısımlarında Kürt çocukları, ilk ve orta öğrenimlerini Kürt okullarında ve Kürt diliyle yapmaktadırlar.
Türkiye Kürdistanında ise, altı buçuk milyon (şimdi on milyon, R.N.) Kürt mevcut olmasına rağmen, Ankara Hükümeti, Kürtlerin kendi dillerinde okuyup yazmalarını yasak etmiştir. Bundan dolayı, Türkiye Kürdistanında yaşıyan Kürt kardeşlerimiz, kendi dilleri hakkında kitap yazmak ve yayınlamak hakkından, bu en tabii ve zaruri insanca haktan mahrumdurlar.
.....
Ön Söz
Sayın okurlar,
Bu gramer kitabı, Dr.Kamuran Bedirhan tarafindan 1959 yılında hazırlanmıştır.Dr. Kamuran Bedirhan, uzun bir süreden beri Sorbon Universitesi'nde Kürt dili profesörü olarak çalışmaktadır, Kürt diliyle ilgili çok çeşitli ve değerli çalışmaları vardır.
Kendisinin de "başlangıç" kısmında belirttiği gibi, bu eser, Türkiye Kürtleri için ve kısa olarak hazırlanmıştır. Kendisinin, Kürtçe-Fransızca olarak hazırlanmış, ayrıntılı, büyük bir gramer kitabı mevcuttur. Yine Dr. K. Bedirhan tarafından hazırlanmış, ancak ne yazık ki henüz basılmamış 45 bin kelimelik bir Kürtçe sözlük olduğu da bilinmektedir.
Bu Kürtçe gramer kitabının aslında, yazarın da belirttiği gibi, gramer terimleri,genellikle Fransızca ifade edilmişti. Biz, kitabı yayına hazırlarken, bu fransızca terimlerin büyük bir kısmını muhafaza etmekle birlikte, okuyucu için kolaylık olsun diye, birkısmının Türkçe karşılığını veya bazılarının yerine yalnızca Türkçelerini kullandık. Yine, Fransızca ve Türkçe terimlerin yanına, bazı yerlerde Kürtçelerini de yazdık. Zaten kitabın sonunda, yazar tarafından hazırlanmış Fransızca - Kürtçe - Türkçe bir terimler listesi bulunmaktadır. Biz bu listede de, eksik olan Türkçe terimleri genellikle tamamladık.
Ayrıca, sayın profesörün kitapta kullandığı Türkçe, kendisi çok eski bir tarihten beri Türkiye'den ayrı bulunduğu için, tabii olarak, eski terimleri fazlaca ihtiva etmekte idi. Bu nedenle biz, genç kuşakların onu rahatça okumaları ve anlamaları için, kitabın dilini de biraz sadeleştirdik.
Birkaç yerde not olarak bazı bilgiler ekledik ve bunları "Ronahî'nin Notu" (R.N.) rumuzu ile belirttik. Bunlar sayıca azdır.
Kürtçe bilenler için Kürtçe gramerin kavranması, Kürtçe doğru okumayı ve yazmayı kavrama oldukça kolaydır. Üç-beş aylık bir çalışmayla bu işin üstesinden rahatlıkla gelinebilir. Şüphesiz bunun için istek ve biraz çaba gereklidir. Zaten her işin başarılması biraz çabayı gerektirir. Türlü şövenist baskılarla,kendi dillerinde eğitim imkanlarından yoksun bırakılan Kürt kardeşlerimiz, bu işi,şimdilik kendi imkanlarıyla Başarmak zorundadırlar.
Bu kitabın yayınını sağlamakla okurlarımız için yararlı bir iş yaptığımız kanısındayız.
Saygılar ve iyi dileklerle..
Ronahî
Kamuran Alî Bedir-Xan
Türkçe İzahlı Kürtçe Gramer
Mayıs 1974
Devrimci Türkiye Kürtleri Örgütü, Hevra
Komela Şorişvanên Kurdên Tirkiyê, Hevra
