VersionsTürkçe izahlı Kürtçe gramer [Kurdî, , 1974]
Türkçe izahlı Kürtçe gramer [Kurdî, İstanbul, 1977]
Türkçe izahlı Kürtçe gramer [Kurdî, , 1986]
Türkçe izahlı Kürtçe gramer
Yayıncının notu
Dr. Kâmuran Ali Bedirhan tarafından hazırlanan bu küçük boydaki gramer kitabı, ilk kez 1974 yılında, İsviçre'de çıkan Ronahi (Aydınlık) Dergisi'nin yayınları arasında basıldı. Kurrnanci lehçesinde hazırlanan bu kitapta Kürt dilinin kuralları kısa, ama özlü biçimde verilmektedir.
Türkiye dışında, Latince Kürt alfabesinde (i) harfi Türkçedeki (ı); (î) harfi de Türkçedeki (i) yerine kullanılır. Ama Türkiye'de Kürtçe metinlerde bu sesler genellikle Türkçe alfabedeki gibi yazılmaktadır. Okuyucu için kolaylık olsun diye, biz de bu sesleri Türkçedeki gibi yazdık.
Dr. Kâmuran Bedirhan şimdi Sorbon'daki görevinden emekliye ayrılmış ve Paris'te yaşamaktadır. O ve yıllarca önce ölmüş bulunan kardeşi Celadet Bedirhan, modern Kürt yazı dilinin oluşmasında ve dilin gelişmesinde büyük çabalar gösterdiler.
Sovyetler Birliği'nde Kürtçe için eskiden Latin alfabesi kullanılıyordu. Sonradan, diğer Sovyet halklarının da ortak alfabesi olan Kiril'ce alındı.
Bu kitaptaki kurallar Sorbon, Upsala ve diğer batı Avrupa ülkeleri üniversitelerinde Kürt dili öğreniminde esas alınmaktadır. Sovyetlerdeki sistemle arasında çok küçük bazı farklar vardır.
Okuyucular, yazı dilinin, yerel olarak değişiklikler gösteren konuşma dilinden de ufak tefek ayrılıklarını göreceklerdir. Bu durum doğaldır. İleri derecede gelişmiş dillerde bile aynı şeye rastlanır.
Bu küçük kitabın, Kürtçe metinleri okumada ve yazmada henüz yeter deneyi olmayan okuyuculara yardımcı olacağı kanısındayız.
En içten dileklerle..
ÖNSÖZ
Sayın okurlar,
Bu gramer kitabı, Dr. Kamuran Bedirhan tarafından 1959 yılında hazırlanmıştır. Dr. Kamuran Bedirhan, uzun bir süreden beri Sorbon Üniversitesi'nde Kürt dili profesörü olarak çalışmaktadır. Kürt diliyle ilgili çok çeşitli ve değerli çalışmaları vardır.
Bu eser, Türkiye Kürtleri için ve kısa olarak hazırlanmıştır. Kendisinin, kürtçe-fransızca olarak hazırlanmış, ayrıntılı, büyük bir gramer kitabı mevcuttur. Yine Dr. K. Bedirhan tarafından hazırlanmış, ancak ne yazık ki henüz basılmamış 45 bin kelimelik bir Kürtçe sözlük olduğu da bilinmektedir.
Bu Kürtçe gramer kitabının aslında, gramer terimleri, genellikle Fransızca ifade edilmişti. Biz, kitabı yayına hazırlarken, bu fransızca terimlerin büyük bir kısmını muhafaza etmekle birlikte, okuyucu için kolaylık olsun diye, bir kısmının türkçe karşılığını yazdık veya bazılarının yerine yalnızca Türkçelerini kullandık. Yine. fransızca ve türkçe terimlerin yanına, bazı yerlerde kürtçelerini de yazdık. Zaten kitabın sonunda, yazar tarafından hazırlanmış fransızca - kürtçe - türkçe bir terimler listesi bulunmaktadır. Biz bu listede de, eksik olan türkçe terimleri genellikle tamamladık.
Ayrıca, sayın profesörün kitapta kullandığı türkçe, kendisi çok eski bir tarihten beri Türkiye'den ayrı bulunduğu için, tabii olarak, eski terimleri fazlaca ihtiva etmekte idi. Bu nedenle biz, genç kuşakların onu rahatça okumaları ve anlamaları ıçin, kitabın dilini de biraz sadeleştirdik.
Birkaç yerde not olarak bazı bilgiler ekledik ve bunları «Ronahi'nin Notu» (R.N.) rumuzu ile belirttik. Bunlar sayıca azdır.
Kürtçe bilenler için Kürtçe gramerin kavranması, Kürtçe doğru okumayı ve yazmayı kavrama oldukça kolaydır. Üç-beş aylık bir çalışmayla bu işin üstesinden rahatlıkla gelinebilir. Şüphesiz bunun için istek ve biraz çaba gereklidir. Zaten her işin başarılması biraz çabayı gerektirir. Türlü şövenist baskılarla, kendi dillerinde eğitim imkânlarından yoksun bırakılan Kürt kardeşlerimiz, bu işi, şimdilik kendi imkanlarıyla başarmak zorundadırlar.
Bu kitabın yayınını sağlamakla okurlarımız için yararlı bir iş yaptığımız kanısındayız.
Saygılar ve iyi dileklerle..
Ronahi
Kamuran Ali Bedir-Xan
Türkçe izahlı Kürtçe gramer
Özgürlük Yolu Yayınları
Özgürlük Yolu Yayınları : 5
Birinci basım: Kasım 1977
Dizgi: Evren matbaası
Baskı: Ören basımevi
Kapak: Işık matbaası
Yönetim yeri ve isteme adresi:
Özgürlük Yolu Yayınları
Dizdariye Medresesi sok. Deniz ap. 8/8
Çemberlitaş – İstanbul
