La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Kürt halk hareketi


Auteur : Komal
Éditeur : Compte d'auteur Date & Lieu : 1975, Ankara
Préface : Pages : 272
Traduction : ISBN :
Langue : KurdeFormat : 160x240 mm
Code FIKP : Liv. Tur. Lp. 225Thème : Politique

Kürt halk hareketi

Irak Kürt halk hareketi

Komal

Compte d'auteur


Bize dünyayı değiştiren büyük ve muhteşem zaferleri armağan eden dünya halkları, yaşadığımız günlerin şafağında da, gene, büyük ve muhteşem kavgaların, fedakâr ve yiğit militanları olarak dövüşüyorlar. Dünyayı haraca bağlayan harami çeteleri, bu müthiş direnmenin önünde geriliyor ve çözülüyorlar. Bütün merkezi soygun ve talan mihrakları temelinden sarsılıyor, çatırdıyor.

Bu mücadelede, halkların belki de en şanssızı, en sahipsizi ve en üvey evlat olanı, Irak'ın kuzeyinde yıllardır, milli varlığını korumak ve gasp edilen demokratik haklarını geri almak uğruna sürdürdüğü mücadelenin karşılığı olarak en küçük birimlerine kadar yeryüzünden silinmek istenen Kürt halkının direnmesidir. Gerçekten de bugün Irak'ın kuzeyinde yaşayan Kürt halkı, bütün üniteleri ile topyekûn yok edilmek tehdidi ile karşıkarşıyadır.

Öte yandan Irakta iktidar edenler, bu yok etme eylemini yalnızca yaşayanlara karşı değil, aynı zamanda bu canlıların yaşadıkları topraklara da yöneltmektedirler. Pirinç tarlalarına zehirli gaz serpilmekte, buğdaylar yakılmakta, ormanlar bombalanmakta, içme suyu kaynaklarına helikopterlerle zehir dökülmekte ve Irak'm kuzeyinde «canlılara yasak» «meskûn olmayan bolge» yaratılmak istenmektedir.

Bu yok edişe harami çeteleri ancak çıkarlarının sınırları zorlanınca müdahale etmektedirler. Ki bu felsefelerinin gereğidir. Ama «yeni bir dünya» için dövüşen ilericiler, devrimciler bu cinayete seyirci kalarak suçu kapatma eylemine ortak olmamalıdırlar.

Lenin 1916’da şunları yazıyordu «... ezen ulusların sosyalistlerinin ikiyüzlülüğü ve korkaklığı üzerinde özellikle duran açık ve tam bir ifade ile kaleme alınmış bir proğramda, ezilen ulusların kurtuluşunu istemeliyiz. Ve bu, havada genel sözlerle, içi boş lafazanlıklarla ve sonucu geleceğe, sosyalizmin gerçekleştiği zamana «erteleyerek» olmamalıdır.»
1975 yılında Irak’m kuzeyinde yaşayan bir halk, dünya halklarının gözlerine bakıla bakıla imha edilmektedir.


İçindekiler


‘Kitap için zorunlu bir açıklama’ / 5 — 25
Giriş / 27 — 37

I. Bölüm (39 — 53) sahifeler)
— İran'da Kürt ulus hareketleri / 42 — 48
— Irakta Kürt Ulus hareketleri / 49 —53

II. Bölüm (55 — 155. sahifeler)
— Mıstefa Barzani Irak’a dônüÿor / 57 — 63
— Kasım ve arkadaşları ihtilâle ihanet ediyor / 64 — 69
— Kürt İhtilâlci gerilla ordusu kuruluyor / 70 — 80
— ‘Kuzey’in ayrılıkçı asileri!’ / 79 — 82
— 2. askeri kampanya (Baas’ın
1. kampanyası) / 83
— Kürt ihtilâlcilerinin memorandumu / 84 — 90
— Pan - Arabizm tam bir isteri krizi geçiriyor / 91 — 96
— Çiyayê Metina savaşı   97 — 101
— 1964’te Kürt ihtilâlcileri arasında başlayan fikir ayrılığı ve sonrası / 102 — 106
— 29 eylül Halk konferansı (1964) / 107 — 109
— 3. askeri kampanya : ARİF kardeşlerin kampanyası / 110 — 112
— C. Talabani ve arkadaşları maskelerini aıtıyorlar / 113 — 122
— Rewanduz savaşı / 123 — 129
— Kürt ulusal direnme hareketini silahla boğmak mümkün değildir artık / 130 — 133
— Kürdistan Demokrat partisinin 7. büyük kongresi / 134 — 138
— 4. Askeri kampanya ve sonuç / 139 — 142
— Arap Müliyetçüerinin gözü dışarda / 143 — 144
— Kürdistan ihtilâlci halk ordusunun belli - başlı gerilla şefleri / 145 — 148
— son durum  149 — 153

Yazarın eki / 154

Harita / 155

Ek bölüm (Yaymevimizin düzenlediği bölüm) (157 — 265. sahifeler
— vasiyetname, (fotokopi örneği ve
Türkçesi)     158 — 159
— Mıstefa XOŞNAV’m söyledikleri
ve fotoğrafı   160
— Amadiyalı İzzet ABDULAZİZ’in
söyledikleri ve fotoğrafı  161
— Savaş katibi Mıhamed MEHMUD’un
söyledikleri ve fotoğrafı       162
— Hêynllah ABDULKERİtyTin
söyledikleri ve fotoğrafı   163
— Şex Mehmude BERZENCİ'nin
mesajı ve fotoğrafı  164 — 165
— SIMKO (fotoğrafı)        166
— MİR HAC (fotoğrafı)      167
— MAHABAD CUMHURİYETİ YÖNETİCİLERİ. (Fotoğraf)   ...   168
— 11 mart 1970 DEKLERASYONU’nun
metni   169 — 175
— Kürdistan bölgesi üzerine OTONOM
(kanunu    ...     176 — 185
— Özerklik yasası’nın konuk
gazetecileri üzerine (makale)   ... ...    185 — 186
— KDP’nin Kürdistan’a (otonomi verilmesi konusunda Irak’ın aldığı karara
karşı cevabı (12 mart 1974/GILALA)        187 — 192
 
Haberler :
— Cumhuriyet gazetesi haberi
(8. şubat, 1974)  ...   193
— Cumhuriyet gazetesi haberi
(12. şubat. 1974)    194 — 195
— Milliyet gazetesi (makale)
15. Mart. 1974 - A. GEVGİLİLİ) / 195 — 197
— Milliyet gazetesi (makale) (16. mart. 1974 - A. İpekçi / 197 — 198
— Barış gazetesi (makale) (19. mart. 1974 - Y. Aysev) / 198 — 200
— Kiirdistan’n sesi Radyosu haberleri (4—5—7. nisan. 1974) / 200 — 201
— Cumhuriyet gazetesi (makale) 7. nisan. 1974. İ. Selçuk / 201

— Kürddstan'ın sesi radyosu haberleri (8—10—11. nisan. 1974) Radyo'nun yorumu,
(15—16 nisan. 1974 tarihli haberler) / 201 — 203
— Cumhuriyet gazetesi haberi (23. nisan. 1974) / 203
— Cumhuriyet gazetesi haberi (23. nisan. 1974) / 203
— Le Monde gazetesi (makale) (27. nisan. 1974 - çeviri) / 204 — 205
— Cumhuriyet gazetesi haberi. (28. nisan. 1974) / 205 — 206
— Cumhuriyet gazetesi haberi. (30. nisan. 1974) / 206
— Cumhuriyet gazetesi (makale) 30. nisan. 1974 - A. SİRMEN) / 206 — 208
— Cumhuriyet gazetesi haberi. (30. nisan. 1974) / 208 — 209
— Kürdistan’m sesi radyosu haberleri (1. mayıs. 1974 cephe haberleri)
«Kerkük işçi - köylü komitesi bildirisi» (3. mayıs. 1974 cephe haberleri)
«Bildiri: Irak Halkına Çağrı»
Radyo yorumu (4. mayıs. 1974 cephe haberleri)
«Çağrı: Irak işçi sınıfna...», «Siyasi Yorum»
«Bildiri: Kürdistan Kadınlar Birliğinden "Tekrit” Cuntası’a»
«Bildiri: Gençlik Kültür Ve Propaganda Başkanlığı İstatistik Dairesi’nden» / 209 — 214
— Die Weltvoche gazetesi (dış basın) (4. mayıs. 1974 çeviri / H. Sarıtaş) / 214 — 216
— Kürdistan’in sesi radyosu haberleri: (5. mayıs. 1974 cephe haberleri), «Siyasi yorum», (6. mayıs. 1974 cephe haberleri), (7. mayıs. 1974 cephe haberleri), «Siyasi yorum - Tarihten Bir Ders» «Bildiri : Orduya Çağrı», «(İsmi tesbit edilmeyen bir haber)», «Bir haber — bir yorum», (8. mayıs. 1974 cephe haberleri), «Çağrı : Arap Ülkelerine» (9. mayıs 1974 cephe haberleri) «Bildiri : Kürt Öğrenciler Birliği Başkanı’nm telgrafı», (11. mayıs. 1974 cephe haberleri), «Yorum», (12. mayıs 1974 cephe haberleri), «Bildiri», (13. mayıs. 1974 cephe haberleri), (14. mayıs. 1974 cephe haberleri), «Mektup : Leyla Kasım’a», «Yorum» / 216 — 234
— Le Monde gazetesinden bir çeviri (15. mayıs. 1974 - H. Sarıtaş) / 234 — 235
— Kürdistan’m sesi radyosu haberleri: (17. mayıs. 1974 cephe haberleri) «Bildiri : Lübnan Kürdistan Demokrat Partisi», (19. mayıs. 1974 cephe haberleri), «Yorum»,«Bildiri: Kürdistan doktorları adına», Yorum : Pravda’ya cevap» / 235 — 240
— Barzani’nin fotoğrafı / 241
— Pâşmergeler eğitimde (fotoğraf) / 242
— İki makale: Yeni Ortam gazetesi (U. Mumcu - İ. Soysal) / 243 — 246
— 2 fotoğraf (Militan kızlar ve Barzani’nin oğullan) / 247
— İki görüş: (248 — 257. sahifeler)
İlke / 248 — 250
Ürün / 250 — 257
— Bülten. (zozık) / 258 — 260
— Fotoğraf (cephede bir pâşmerge yaralı arkadaşım tedavi ediyor) / 260
— bir yorum ve savaş haberleri bilançosu / 261 — 263
— fotoğraf (Napalm'ın acı görüntüsü) / 264
— Irak Kürdistan’ı ihtilâli organizasyonu (şema) / 265


BIMRE FAŞIZM


Faşizme Ölüm

Kürt Ememkçileri

Günümüzde açık ve kesin olarak ortaya çıkan gerçek şudur:
Emperyalist dünya sistemi, ulusal kurtuluş hareketleri tarafından parçalanmaktadır.
Ulusal kurtuluş, hareketlerinin klasik konumu; burjuva - demokrat karakter taşımalarıyla sınırlıdır. Oysa, çağımızda, halklar, burjuva felsefesini pratik içinde mahkûm etmişlerdir. Artık hiçbir namuslu beyin, ulusad kurtuluş hareketlerinin, burjuvazinin öncülüğünde ve onun sınıfsal çıkarları için verildiğini iddia etmek tutarsızlığını gösteremez.

Feodaliyete karşı, burjuvazinin ulusçuluğu, klasik ulusçuluktur. Ve bu karakterinin sonucu olarak, çağımızın gerisinde kalmış, tutucu bir ulusçuluktur.

Sömürgelerin, bir ulusun egemenlik kurduğu çok uluslu toplumların ve mazlum halklarını ulusçuluğu ise; dünya devrimci pratiğinin, tartışmasız olarak ortaya koyduğu üzere; ilerici, devrimci ve anti - emperyalist, anti - faşist niteliği nedeniyle, sınıfsal karakterini tarifinde bulan çağdaş ulusçuluktur. Her türlü sapma ve dogmalardan kurtulmak için, bu özgün ve çağdaş durumu çok iyi değerlendirmek gerekir. Bu nedenle, burjuva - demokratik dönemini (bütünü ile olmasa bile) bir ölçüde tamamlamış uluslar için, ulusçuluk; devrimci açıdan, sosyal-şöven bir tutum ve geri bir adım olarak; karşı devrimci açıdan ise, ırkçı-şöven olarak nasıl tartışma götürmeyecek kadar açık ise, sömürge halklar ve tutsak uluslar için ulusçuluk; ilerici özü ve devrimci karakteri nedeniyle temel propaganda ve ajitasyon malzemesi, haklı ve meşru hareket noktasıdır.

Her ne kadar emperyalist bloktaki iç çatlaklar, kapitalist ekonominin bünyesinde taşıdığı hastalıklarını mikrobik üremesi ve organizmanın şurasına - burasına indirdiği felçler, finans - kapitali biraz daha hırçınlaştırıyor, biraz daha vahşi, biraz daha kıyıcı kararlar almağa zorluyorsa da, esas vuruş sömürge haklarından; işgal edilmiş, tutuklanmış topraklardan gelmektedir.

Mazlum halkların ulusal kurtuluş mücadeleleri, uzunca bir süredir alarm zillerini çalan, devrimci - demokratlarla, marksistler sinyaller veren somut bir olgu olarak bütün çıplaklığı ile ortada duruyor. Ama, bu, varlıklarını ve düşüncelerini klasik kalıplara tutuklayan ülkelerin dinamik unsurlarından umulan tepkiyi, umulan ilgiyi, umulan derlenme toparlanmayı alamıyor. Bu görmezliğin, bu, «acemi diyalektiğin» kaçınılmaz sonucu olarak, mazlum halklar; sömürge politikasına, yeni sömürgeciliğe karşı verilen onurlu kavgada; (emperyalizmin güdümünde geri bir ülke olmakla beraber, sun’i devlet sınırları içinde bulunan halklar üzerinde bizzat emperyalist bir uygulamayı yürüten faşist yönetimlere karşı) yaşanası, aydınlık bir dünya uğruna verilen kavgada yerini alması gereken mazlum halklar, bu yeri alamıyor; daha geriye, daha zincirli, zındanlı bataklara giriyor, ki beraberlerinde kurtuluşlarının bayrağını ve silahını taşıyan militanları da taşıyarak...

Bu, ters çalışan makina’nın arızası, sübjektif müdahele elitlerinin (öncü kadroların) evrim sürecini çarpıtmalarında ve stratejiyi sosyal pratiğin canlı gerçekliği yerine, evrensel kalıpların akademik yorumları ve klasik yöntemlerine terketmelerinde aranmalıdır. Çünkü, «teori olmadan pratik olmaz» gerçeği, ancak «doğrunun tek ölçütü sosyal pratiktir» bütünlüğü içinde bir anlam ve teori’nin, sosyal pratiğe uygunluğu ölçüsünde bir değer taşır. Sosyal pratik ise 404 formülleriyle teoriye yapıştırılamaz. Bu, zorlama, dar ve yeteneksiz mihrakların oluşmasına hareket içinde «beyliklerin» üremesine, «fetişlerin» egemenliğine; faşizme süt emziren kemikleşmiş kadroların, yığınların dinamizmlerini boğazlamalarına ve potansiyel güçleri bir mirasyedi cömertliği ile harcamalarına yol açar. Açmaktadır. Üç buçuk kent - soylunun şizofrenik krizlerine, felçli beyinlere, «devrim» aşılanacak diye, yığınların içinde ve halk denizinde, en önemlisi proletaryanın bağrında derin izler bırakan depremlerin taşıyıcıları, salt bu yüzden, faşizmin tiyatrosunda burjuvazinin seyirci olduğu acı bir oyunun aktörleri, figüranları olmaktadırlar, oluyorlar. Sonuç: Bedeli çok ağır ödenen mistik bir doyum ve kapalı, kısır bir sekterlik!

Toplumlarm gelişiminin klasik konumu artık dünyayı açıklamağa yetmiyor.
Toplumlar, akıl almaz bir hızla değişiyor ve gelişiyor. Hergün, açıklanması gerekli bir yığın soru ile beraber geliyor..
İnsanlık tarihini belirli bir dönemde bütün boyutlarıyla kavrıyan bir sistem, önüne geçilmez değişimin ve gelişimin selleri önünde silinip giderken, bütün kurumlarını ve toplumun derinliklerine yerleşen bütün etkilerini köklerinden alıp götürmüyor. Yaşananı, günümüzü açıklarken, bu gerçeği değerlendirmek bir ölçü birimi olarak önümüzdedir. Doğal gelişim sürecini izleyen toplumlarm dışında, bir de (özellikle) geri - bıraktırılmış toplumlarm, üretim biçimlerinde iç dinamiklerinin ve tarihsel gelişimlerinin sonucu olarak değil, dış dürtülerin, müdahalelerin etkisi ile girdiği evreler var.
Böylece, ana bünyeye yabancı düşen, iç dinamikleri nicel olarak ve sun'i bir biçimde değişime zorlayan dış dürtü ve müdahaleye rağmen, toplumlarda, özgün kurumlar ve iç dinamikler uzunca bir süre bir yönetim güdüsü olarak egemen olmaktadırlar. Mistik kurumların ve idealist felsefenin bir umut kaynağı olarak toplumlarin üzerlerinde sürdürdükleri tahakkümü açıklamanın biricik anahtarı kanımızca bu süreçtir. Bir toplumun iç dinamikleri, ilkelliğin organik öğeleriyle biçimlenirken, topraklarında teknolojinin mükemmel araçlarını da görebilmektedir. Öte yandan, en yüce yasama organında söz ve oy hakkı olan mebus'un, ayaklarındaki çamuru seçmenine ilaç olarak verdiği «uygar ve demokrat» ülkeler başka türlü açıklanamaz. Çünkü iç dinamiklerin (ve doğal olarak dış etkenlerin) içinde bulundoğu üretim biçiminin ürünü olan kültür, özgün kaynaklarına titizlikle hatta kıskançlıkla bağlıdır. Bu kültürün kaynaklarına dokunmadan üstyapıya oturtulan mihraklar, ister istemez dinamizmin karşı tezi olmakla beraber, bu dinamizmin kullanıcısı olmaktadırlar. Kaldıki, toplumlarm geçirdikleri evreler, birbirlerinden mekanik olarak kesin çizgilerle ayrılamazlar, bir önceki üretim biçimi, bir sonraki üretim biçiminin içinde varlığını sürdürür. Net olarak etkinliğini yitirdiği zaman ise, üst yapı kurumları çok az bir nitelik değişmesi ile yeni toplumun kurumsal varlığı içinde kendine bir yer bulur. Örneğin, şeyhlik, ağalık kurumu... Bin yıllardan miras kalan gelenek ve görenekler vb.. Bu durum, özellikle emperyalist dünyâ sisteminin çekim alanı içinde, özgün değerlerine sahip olamayan, iç dinamikleri dondurulan ve tarihine müdahale edilen, bunun sonucu olarak, yapısı olağan üstü karmaşıklıklar taşıyan toplumlar için geçerlidir.
.....



Giriş
«— Dokuz yıldan beri yaşayan ve günden güne pekişen ihtilâlimizin boğulamıyacağı artık kesinlikle bellidir. O kadar bellidir ki, tüm büyük Devletler para, silah ve tüm araç - gereç yardımı yerine, kendi askeri birliklerini Irak Arap Kuvvetlerinin safında üzerimize saldırtsalar bile, inanınız bizi yenemiyecekler».

Uzun, iri yapılı, yüzü güneşten iyice bronzlaşmış ve gözlerinin içi herzaman hafif, alaycı bir anlatımla gülen ihtilâl liderlerinden biri, sözlerini şöyle tamamladı :

«— Bugün tarihimizde ilk defadır ki, Kürt Halkı, Zaxo’dan Xaneqin'e kadar (*) kendi Ulusal ve Sosyo - ekonomik çıkarlarının yörüngesi etrafında birleşmiştir. Irak sınıfları içerisinde, yarım yüzyıla yaklaşan bağımsızlık ve özgürlük mücadelemizin, çoğu zaman acı ve kanlı geçen büyük deneylerinden doğan sarsıcı bir sonuçtur bu. Düşmanlarımızın, «Kürtler Kendi Aralarında Asla Birleşemezler...» zorlama yakıştırması, yaşayan ve yaşayacak olan İhtilâlimizin evrensel, Politik ve sosyo - ekonomik gerçeği karşısında, geçerliliğini kaybetmiş ve acı bir anı olmuştur». (**)
.....

(*) Zaxo, Irak Kürdistanı’nın Kuzeybatı ve Xaneqin ise, Güney-doğusunda ki en uç noktalarında bulunan iki Kürt şehridir.

(**) Ezîz Akreyî: Yukarıdaki sözler Akreyi’ye aittir. Akreyi, son (1974 mart) Irak-KÜRT savaşından sonra İhtilâli terkederek Bağdat'a kaçmıştır. Akreyi, 1970 Otonom Ateş Kes’inden önce kendisiyle konuşan bir Alman gazetecisine özetle şunları söylemişti: «Kerkük, hareketimizin vazgeçilmez hedeflerinden biridir. Kerkük’ten ayrı bir otonomiyi hiç bir zaman düşünmedik, dü* şünemeyiz». Akreyi, ihtilâli terkedip Baas’m kollarına atıldıktan sonra, aynı gazeteci kendisi ile İngiterede karşılanşınca, bu sözlerini hatırlatmış, beraberlerinde Irak ve İranlı bir kısım öğrencilerin de bulunduğu bu konuşmada, gazetecinin «Barzani’yi ve İhtilâli, özerkliğe ihanet ile suçluyorsunuz. Oysa, siz, Otonominin hedefleri konusunda çok kararlı idiniz? Bugün yalnızca Kerkük değil, Otonomi yasası’nın Demokratik özü de çiğnenmiştir. Bu tavrınızı açıklayabilir misiniz?» sorusuna cevap vermek durumunda iken, toplantıyı terketmiştir.


Komal

Kürt halk hareketi

Compte d'auteur

Compte d'auteur
Irak Kürt halk hareketi
Komal


Komal - basım - yayım - dağıtım

İzmir cad. 7/9
Yenişehir - Ankara

Tlf: 17 87 91

Ali Baba Türbe sok.
Kırklar han no: 9
Cağaloğlu / İstanbul

Dilan pasaji
Diyarbakır

Gazi bulvarı 1336 sok.
Uğur iş hanı, no: 16
Çankaya / İzmir

PDF
Téléchargement de document non-autorisé.


Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues