Koçi Bey Risalesi
Zuhuri Danışman
Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları
Koçi Bey, XVII inci asırda yetişmiş, Türkler’in Monteskiyö’sü adını almaya hak kazanmış, değerli bir şahsiyettir. (Koçi) kelimesi, onun adı olmaktan ziyade lâkabı olsa gerektir. Bursa'lı Tahir Bey (Osmanlı müellifleri III, 119, bir de GOW. S. 414. Babinger)’e göre Koçi Bey bir Arnavud devşirmesidir. Arnavudça (Kuç) kelimesi, kırmızı demektir. İhtimal ki yüzünün kırmızılığından bu lâkab verilmiştir. Bursa’lı Tahir bey, yazma bir nüshaya ve Hidiv kütüphalnesi fihristine dayanarak onun asıl adının (Mustafa) olduğunu yazmıştır.
Muhtelif kanyaklardan loplannbilen bilgilere güre Koçi Bey, gençtiğinde Güriçe’dcıı İstanbul'a getirilmiş ve sarây-ı Hümâyûna girmiştir, araya giriş senesi, giriş şekli hakkında kesin bilgi yoktur. Sultan Murad ve İbrahim devirleri in’am ve ihsan detferleriııde (Koçi) adına rast bulmamakta, buna karşılık (Mustafa) adına sık sık rastlaıımaktadır. Koçi Bey ... |