
Şerefname ve Şerefxanê Bedlisi
M. İ. Șemsi
Avesta
M. İ. Şemsi'nin "Kürt tarihinin öğrenilmesinde tarihi kaynak olarak Şerefhan Bitlisi'nin Şerefname eseri" kitabı 1972 yılında Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'de Azerbaycan SSC BA Yakın ve Ortadoğu Halkları Enstitüsü tarafından Azerice basılmıştır. Azerbaycan SSC BA basın konseyinin onayı ile günyüzüne çıkan kitap, geçen yüzyılın üçüncü çeyreğinde Azerbaycan'da yürütülmüş Kürdoloji çalışmalarının önemli eserlerindendir.
Kitapta Şerefxane Bedlisi'nin "Şerefname" eserindeki tarihi veriler, diğer Ortaçağ kaynakları ile karşılaştırılarak 15-16. yüzyıllarda Kürdistan'ın siyasi, ekonomik ve sosyal durumu analiz edilmiştir. Tarihsel sürecin daha derinlikli öğrenilebilmesi için Fars, Arap, Kürt, Azeri, Türk ve Rus kaynakları, aynı zamanda Ortaçağlarla ilgili araştırma eserleri incelenerek Kürdistan'ın Ortaçağlar portresi çıkarılmaya çalışılmıştır.
Şerefxan Bedlisi'nin yaşamöyküsünün anlatımı ile başlanan eserde, "Şerefname"de kullanılan kaynaklar ve bu eserin tarih bilimine etkileri detaylı biçimde ele alınmıştır. Kürt halkının ve Kürdistan'ın tarihi, kaynaklara dayanılarak yansıtılmaya çalışılmış, 16. yüzyıl boyunca süren Osmanlı-lran savaşlarının Kürdistan'ın kaderinde oynadığı yıkıcı rol incelenmiş, Kürt halkının komşu devletlerin siyasetine karşı gösterdiği direnişler konu edilmiştir.
15-16. yüzyıllarda Bitlis emirliğindeki siyasi ve toplumsal gelişmelerin temel alındığı eserden Kürdistan'ın genel durumu hakkında faydalı bilgiler edinmek mümkündür. |