Cihat ve Tehcir, 1915 - 1916 yazıları
Mete Tunçay
Afa
Türkiye Cumhuriyeti’nin mirasçısı olduğu Osmanli İmparatorluğu, Birinci Dünya Savaşıyla sona erdi. Bu savaşa girerken ilânından yarar umduğumuz Cihat hakkında, o zaman Batılı bir İslâm uzmanının yazdıkları, ilk kez burada dilimize çevriliyor ve konunun uluslararası perde arkasını kavramamıza yardım ediyor.
Öte yandan, Cumhuriyetin erken yıllarında benimsenen Halkçılık ideolojisi, Birinci Dünya Savaşı sırasında, İttihat ve Terakki örgütünün içinde oluşmaya başlamıştı. Bu sürecin gelişmesini gözlemlememizi mümkün kılan, Merkez-i Umumi’nin 1916 raporu ve (tutanakları bulunmadığı için, elimizdeki tek yazımlanışı olan) o yılın Kongre kitapçığı, niteliği ve boyutları hâlâ tartışılan Ermeni Tehciri (göçürtmesi) olayının iktidar partisince nasıl açıklanıp savunulduğunu da ortaya koymaktadır. Bu metinler, yakın siyasal tarihimize ışık tutuyor.
Mete Tunçay, 1968’de A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesini bitiren Mete Tunçay, aynı kurumda Amme Hukuku kürsüsüne asistan girdi. 1961’de Özgürlük Kuramları üstüne doktorasını verdi; iki yıl Londra İktisat ve Siyaset Bilimi Okulu’nda incelemeler yaptı. 1966'da Türkiye’de Sol Akımlar 1908-1925 konusundaki araştırmasıyla Siyasal Teoriler doçenti oldu. SSCB’nde, ABD’nde ve Almanya’da bilimsel çalışmalarda bulundu. 1981’de TC'nde Tek-Parti Yönetiminin Kurulması 1923-1931 kitabını yayınladı. Başka yapıtlarının yanısıra, Aristoteles’ten D. Hume’a ve K. Popper’e değin birçok yazardan çevirileri çıktı. 1983-1990 arasında "1402’lik" oldu. 1984’den buyana aylik Tarih ve Toplum dergisini yönetiyor. |