Gilîdax bêxwedî nîn e!
Yilmaz Çamlibel
Deng
Însan çima bi hevra şerdikin? Gelo di zilm û zordarîyê da, sedemên bingehîn çi ne?
Gelo, çima ewqas însan, dewlet, gelên ku etnîsita wan ji hew cuda nin, bi hevra şer dikin? Çima, ji bo xîlaf û nakokîyên kesanî an jî cîvakî, dijî hev zorê bikartînin? Gelo, kok û binyata vê zor û zulmê da çi heye? Xasima, kesên bi ilmê va mijûl dibin, li ser vê problemê û pirsgirikê disekinin, li ser vê bûyerê, gelek teorî ava dikin.
Hinek ji wan dibêjin, "Dinya ji bo insanên heyî ra teng e, an xwarin û vexwarinên li dinyayê têra însanan nake." Hinek jî dibêjin; "Di gîyan, beden û xwîna hin însanan da, genên zor bikaranînê heye. Ewana şer derdixînin. ” Hin jî dibêjin, “Şer ji ber rik, hêrs û sadîzma rêberan dertê. ” Gor hinekan jî şer, di navbera siruşt û însanan da faktorek e, ku jîyanê berdewam dike. Ango yên jar û lawaz ji ortê radike, jîyanek baş li ber xurtan vedike, ev rûdaneke xwezayî ye.
Li dinyayê çi wextê qewimandinên cîvakî pêk bên, bê guman sedemên wan ên bingehîn yên objektîfî hene. Bingeha wan qewimandinan pir in û gelek tevlihev in. Bi gotinek din, bingehên bikaranîna zorê, şer û pevçûnê, li ser gelek sedeman bejn dide.
Gelo kîjan egerên sereke ne, ku wan pevçûnan tîne holê û şeran derdixîne? Divê em wan sebebên rasteqîn bizanibin û her wusa, baş şirovebikin.
Gor lêkolînên zanistî, di dewra berê da insan, wek heywanan dijîyan û her tiştî, bi hevra parvedikirin. Wana tu caran hemberî hev zorê bikar neanîne. Bo nimûne; li ser îskeletên wan da, rêçê şikestinê û derizînê nehatîye dîtinê.
Di jîyana civakî da, dema ne wekhevî rûdaye, çîn û tebeqe pêk hatine; ango yên serdest û yên bindest çêbûne, ji wê demê pêve, zor, zordarî; şer û pevçûn jî destpêkirîye.
| 
