Kürt Millet Hareketleri ve Irak'ta Kürdistan İhtilali
Dr. Şıvan
APEC
Dr. Şıvan (Sait Kırmızıtoprak / 1935-1971), Kürt siyasal hayatının en önemli isimlerinden biri olan Dr. Şıvan (Sait Kır- mızıtoprak) 1935 yılında Dersim'in Nazimiye kazasına bağlı Hakis (Büyükyurt) nahiyesinin Civarık köyünde doğdu. Babasının adı Abbas, annesinin adı Zöhre dir.
İlkokuldan sonra orta okul ve liseyi Balıkkesir‘de parasız yatılı olarak okuyan Dr. Şıvan, 1956‘da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesine girip 1961 yılında fakülteyi bitiriyor.
1961 ortalarında İsmet Özevcek'le evlenen Dr. Şıvan'ın 1962‘de Dara adlı bir oğlu dünyaya geliyor.
Okulu bitirdikten sonra bir süre İstanbul'da çalışıyor, daha sonra meşhur 49‘lar olayında hapse atılıyor. Hapisten sonra İsparta'ya sürgüne gönderiliyor.
Bu ara birçok kez yurtdışına çıkıyor. Yurt dışından döndükten sonra parti kurma çalışmalarına başlıyor. Ve 29 Haziran 1969‘da 14 kişiyle beraber kurmuş olduğu Türkiyede Kürdistan Demokrat Partisi'nin genel sekreterliğine seçiliyor.
Belli bir süre Güney Kürdistan'da kalıp örgütlenme ve partinin Kuzey Kürdistan'da daha etkin olabilmesi için yaptığı çalışmalardan dolayı aralarında anlaşmazlık çıkıyor. Daha sonra Sait Elçi'nin ölümünden sorumlu tutulan Dr. Şıvan, Brûsk (Haşan Yıkmış) ve Çeko (Hikmet Buluttekin) Irak Kürdistanı'nda 26 Kasım 1971‘de öldürüldükleri söyleniliyor. Bizce, bu konunun açığa kavuşması için Dr. Şıvan'ın en yakın arkadaşları veya olayların bizzati şahitlerinin Kürt kamu oyunu aydınlatmaları en doğru yoldur.
ÖNSÖZ
Irak Kürdistanı İhtilali hakkında, Türkiye halk oyu tamamen bilgisizdir. Zaman zaman gazetelerde bu konu ile ilgili olarak yer alan haberler ve derme çatma röportajlar ise, ya bilhassa yalan beyanlarla doldurulmuştur ya da basma kalıp tekerlemelerden ibarettir.
Elinizde tuttuğunuz bu kitabın yazarı, profesyonel değildir. Ne var ki, Kürt Millet Meselesi ve Irak Kürdistanı Ihtilali'nin teorik konumunu yaparken, konuyu bütün yönlerden, uzun süreyle tetkik etmiştir. Bu teorik tetkiklerini ihtilalde bizzat yaşayarak, daha önceki tecrübeleriyle birleştirmiş ve somut olayların değerlendirilmesinde de, daima gerçeği aksettirmeye itina etmiştir.
Bu kitap, Türkçe ve Kürtçe olarak yazıldı. Türkçesinin daha önce piyasaya verilmesi, Türkiye kamu oyu'nu, mümkün olabilen genişlikte, bu konu da bir an önce bilgi sahibi kılmak amacından ötürüdür.
Kitabın çoğaltıldığı imkanlar göz önüne alındığı zaman, okuyucu gayet bol miktarda bulunan imla yanlışlarını bizzat kendisi düzeltecek ve eminiz bu yönden bizi kınamıyacaktır. Yazar ilk fırsatta, bu kitabın Türkçe ve Kürtçelerini birarada ve kuşkusuz daha tatminkar bir baskı içinde ve bol miktarda, okuyucunun hizmetine sunabileceği umudundadır.
Kitabın ilk onbir" sayfası: "Giriş Bölümü"dür. 12-102 sayfaları arasındaki Kısım-1’de "Kısaca Kürt Tarihi ve Kürt Millet
Hareketleri” İncelenmektedir. Kısım-2, "Irak Kürdistan ihtilali"ni konu edinmiştir.
Kitabın hazırlanmasında ve çoğaltılmasında emeği geçen dostlar dilerim çok yaşasınlar.
Saygılarımla.
S. A. Şıvan
*Yazarın daktilo yazması'na göre böyledir.
Artık Hiçbir Maddî Kuvvet Bîzî Yenemez
"Dokuz yıldan beri yaşayan ve günden güne pekişen ihtilalimizin boğulamayacağı, artık kesinlikle bellidir. O kadar bellidir ki, tüm büyük devletler para, silah ve malzeme yardımı yerine, bizzat kendi askeri birliklerini, Irak Arap Kuvvetlerinin safında üzerimize saldırtsalar bile, inanınız bizi yenemeyeceklerdir.
Uzun iri yapılı, yüzü güneşten iyice bronzlaşmış ve gözlerinin içi daima hafif alaycı bir ifadeyle gülen Eziz Akreyi, sözlerini şöyle bağladı:
"Bugün tarihimizde ilk defadır ki, Kürt halkı Zaxo’dan Xanıqin’e kadar (1) kendi milli ve sosyal çıkarlarının mihveri etrafında birleşmişlerdir. Irak hudutları içerisinde, yarım yüzyıla yaklaşan kurtuluş ve hürriyet mücadelelerimizin, çoğu defa acı ve kanlı geçen uzun tecrübelerden doğan sarsıcı bir sonuçtur bu. Düşmanlarımızın,'Kiirtler kendi aralarında asla birleşemezler! zorlama yakıştırması, yaşayan ve yaşayacak olan ihtilalimizin evrensel siyasi-sosyal gerçeği karşısında, geçerliliğini kaybetmiş ve acı bir hatıra olmuştur."
Konuşma, Kürdistan İhtilal Konseyi Kumandanlığının bulunduğu Gılala'da; pencercsiz, mağaramsı ve bir gemici fenerinin aydınlattığı yarı karanlık bir odada cereyan ediyordu. Eziz Akreyi tok ve kendisinden emin bir ses ile konuşmakta ve sözlerini jestleriyle tamamlamakta idi. Odanın düşük tavanına ve duvarına akseden gölgesi, bu 40 yaşları civarında görünen Kürt ihtilalcisini daha da heybetli gösteriyordu. Eziz Akreyi, İrak Silahlı Kuvvetlerinde binbaşı rütbesi ile çalıştığı zamanlar, Ataşe-militer olarak İngiltere'de ve Moskova'da bulunmuş ve Kürdistan ihtilalinin ilk yıllarında, İrak Ordusu’ndan firar ederek, ihtilalcilere katılmıştır. Bugün Kürt İhtilal Peşmergeleri’nin (Gerilla Kuvvetleri) Şefin Hêzî'ne komuta etmektedir. Eziz Akreyi, aynı zamanda KDP (Kürdistan Demokrat Partisi) Polit Bürosuyla, İhtilal Kumanda Konseyi'nin de üyesi ve Hewler (Erbil) mıntıkası siyasi mesulüdür.
Akreyi konuşurken, 1967 kışında, Le Monde muhabirine uzun bir demeç veren Vietnam'ın ünlü generali Vo Nguyen Giap'ın sözleri geldi aklıma. Demecin verildiği günlerde, ABD bütün imkanlarıyla yüklenmişti Vietnam'a. Hergün yüzlerce uçak Kuzey Vietnam topraklarına yüzbinlerce ton bomba yağdırıyor ve Birleşik Devletleri'n "tırmanma" ameliyelerinde kullandığı kendi askerlerinin sayısı yarım milyona ulaşıyordu; buna rağmen Giap son derece emin bir ifade ile aşağıyukarı şunları söylemişti Le Monde muhabirine:
"Biz, eninde sonunda, nasıl olsa Amerikayı politikman ve militerman ...
(1) Zaxo; İrak Kürdistanımn kuzeybatı ve Xancqin ise güneydoğusundaki en uc noktalarında bulunan iki Kürt şehridir.
Dr. Şıvan
Kürt Millet Hareketleri ve
Irak'ta Kürdistan İhtilali
APEC
APEC Yayınları
Kürt Mîllet Hareketlen ve
Irak'ta Kürdistan İhtilali
Dr. Şıvan
Stockholm, 1997
Dr. Şıvan (Sait Kırmızıtoprak)
Kürt Millet Hareketleri ve Irak'ta Kürdistan İhtilali
Birinci baskı: Mart 1997
Kapak Tasarımı: Apec
Baskı: Apec-Tryck
Cilt: Lenngrens Bokbinder AB
Utgivare: Apec- Förlag
İsteme adresi:
Box: 3318, SE-163 03 Spånga
Tel: 08-761 81 18
Fax: 08-761 24 90
ISBN: 91-89014-05-07
