Ermeni Devrimci Hareketi’nde Milliyetçilik ve Sosyalizm
Anaide Ter Minassian
İletişim
Bu kitapçık, Madam Ter Minassian’ın 1980’de Washington D.C.’da Slav Araştırmalarını İlerletme Derneği ile Kennan Uluslararası İlişkiler Kurumu tarafından ortaklaşa düzenlenen "Maveray-ı Kafkas’ta (Transkafkasya’da) Milliyetçilik ve Toplumsal Değişim” sempozyumuna sunduğu bir bildiriden oluşmaktadır.
Ben de, buna matbu bir nüshasını Berlin’deki Prusya Kültür Mirası Devlet Kütüphanesinde bulduğum, Osmanlı Ermenilerinin İkinci Meşrutiyetten ümide kapılarak oluşturmaya giriştikleri iyi niyetli bir parti bildiri ve programının çevrimyazısını ekledim.
Mete Tunçay
İçindekiler
Sunuş / 7
Giriş / 8
I. Bölüm
Somnun Olguları / 11
II. bölüm,
Milli Bir Halkçılık (1887-1903) / 22
III. Bölüm
Seçim Yapma Zamanı (1903-1907) / 40
IV. Bölüm
HStolypin Gericiliği ve
Doğu’da Devrimler (1908-1912) / 77
ÖNSÖZ
Günümüzde bilgi bir yandan en önemli değer haline gelirken diğer yandan da artan bir hızla gelişiyor, çeşitleniyor. Ama katlanarak büyüyen bilgi üretiminden yararlanmak, özellikle gündelik yaşam kaygılarının baskısı altında, zorlaşıyor. Her şeye rağmen bilgiye ulaşma çabasını sürdürenler için de imkânlar pek fazla değil.
Ayrıca, özellikle Türkiye gibi ülkelerde bir konuda kendini geliştirmek ya da sırf merakını gidermek için herhangi bir konuyu öğrenmek isteyenlerin şansı çok az. Üniversitelerimiz, toplumumuzun yetişkin bölümüne katkıda bulunmak için gerekli imkânlardan yoksun.
Cep Üniversitesi kitapları işte bu olumsuz ortamda, evlerinde kendilerini yetiştirmek, otobüste, vapurda, trende harcanan zamandan kendileri için yararlanmak isteyenlere sunulmak üzere hazırlandı.
20. yüzyıl Fransız kültür hayatının en önemli ürünlerinden olan, bugün yaklaşık 3000 kitaplık dev bir dizi oluşturan "Que sais-je" (Ne Biliyorum) dizisini iletişim Yayınları Türkçe’ye kazandırıyor.
Iletişim'in Cep Üniversitesi, bu büyük diziden seçilmiş , Türkiyeli okurlar için özellikle ilgi çekici olabilecek eserlerin yanısıra, Avrupa'nın başka yayınevlerinin benzer bir çerçevede yayımladığı kitapları da içeriyor.
Ayrıca Türkiye'nin siyaset, kültür, ekonomi hayatıyla ilgili konularda özel olarak bu dizi için yazılmış telif eserler "üniversitenin "öğrenim programını tamamlayacak.
Cep Üniversitesi'nin her kitabı alanının öndegelen bir uzmanı tarafından yazıldı. Kitaplar, hem konuya ilk kez eğilen kişilere hem de bilgisini derinleştirmek isteyenlere seslenebilecek bir kapsam ve derinlikte. Bilginin yeterli ve anlaşılır olması, temel kıstas.
Cep Üniversitesi kitaplarını lise, ve üniversite öğrencileri yardımcı ders kitabı olarak kullanabilecek; öğretmenler, öğretim üyeleri ve araştırmacılar bu kitaplardan kaynak olarak yararlanabilecek; gazeteciler yoğun iş temposu içinde çabuk bilgilenme ihtiyaçlarını Cep Üniversitesinden karşılayabilecek; çalıştığı meslek dalında bilgisini geliştirmek isteyen, evinde, kendi programlayabileceği bir mesleki eğitim imkânına kavuşacak; ayrıca, herhangi bir nedenle bir konuyu merak eden herkes, kolay okunur, kolay taşınır, ucuz bir kaynağı Cep Üniversitesinden temin edebilecek.
Cep Üniversitesi kitapları sık aralıklarla yayımlandıkça, benzersiz bir genel kültür kitaplığı oluşturacak. İnsan Haklarından Gene-tik'e, Kanser'den Ortak Pazar'a, Alkolizm’den Kapltalizm'e, İstatistikken Cinsellik'e kadar uzanan geniş bir bilgi alanında hem zahmetsiz hem verimli bir gezinti için ideal "mekân", Cep Üniversitesi.
İletişim Yayınları
GirişBu kitapçık, Madam Ter Minassian’ın 1980’de Washington D.C.’da Slav Araştırmalarını İlerletme Derneği ile Kennan Uluslararası İlişkiler Kurumu tarafından ortaklaşa düzenlenen "Maveray-ı Kafkas’ta (Transkafkasya’da) Milliyetçilik ve Toplumsal Değişim” sempozyumuna sunduğu bir bildiriden oluşmaktadır.
Ben de, buna matbu bir nüshasını Berlin’deki Prusya Kültür Mirası Devlet Kütüphanesinde bulduğum, Osmanlı Ermenilerinin İkinci Meşrutiyetten ümide kapılarak oluşturmaya giriştikleri iyi niyetli bir parti bildiri ve programının çevrimyazısını ekledim.
Mete Tunçay
GirişDinsel ve kültürel bilinçle özdeşleşen millî bilincin, Ermeni prenslik ve krallıkları ortadan kalktıktan sonra da1 devam ettiğini varsayarsak, 19. yüzyıla gelindiğinde, Ermeni milliyetçiliğinin yüzyıllardır süren bir tarihi vardı. Ermeni milliyetçiliği, çokuluslu imparatorlukların kıyılarında yaşayan ve uzak kolonilere yayılan bir azınlığın milliyetçiliğiydi. Bu milliyetçiliğin kendini ifade tarzı, bir sosyal sınıftan diğerine (rahipler, soylular, tüccarlar, aydınlar, köylüler arasında) ve bunların kültürel niteliklerine göre değişiyordu; ama başlangıçta, kendilerine kaynaklık eden ülke hakkında ve böyle bir yerin kesinlikle varolduğu yolunda bir geçmiş özleminden (nostaljiden) ibaretti.2 Gerek Fransa ve diğer Avrupa ülkelerindeki devrimlerin, gerekse Balkan ayaklanmalarının etkisi altında, Ermeni siyasal düşüncesi -Batı’yla temas halinde yetişen aydınların düşünüşü- çağdaşlaştı. Dinsel topluluğun sınırlarından, bir-merkeze-çekici bütün sonuçlarıyla birlikte, Millet ve Halk fikri yavaş yavaş doğdu; Osmanlı İmparatorluğu’ndaki millet ve Rus İmparatorluğumdaki polojenye (statüler) sistemleriyle, iyice ...
1 Kilikya Ermenistanı'nın sonu: 1375.
2 18. yüzyılda, Yeni Julfa'daki Ermeni tüccarları Balı'da bir Ermeni kültür merkezi oluşturmaya çalıştılar. 16. yüzyıldan 19. yüzyıla değin, Gatoğigoslar ve Piskoposlar, Islâmiyete karşı Papa'nın önderliğinde Hıristiyan devletlerin yapacağı Haçlı seferleri tasarlıyorlardı.
Anaide Ter Minassian
Ermeni Devrimci Hareketi’nde
Milliyetçilik ve Sosyalizm 1887-1912
İletişim
İletişim Yayınları
Cep Üniversitesi
Ermeni Devrimci Hareketi’nde
Milliyetçilik ve Sosyalizm 1887-1912
Anaide Ter Minassian
Çevirn: Mete Tunçay
İletişim Yayınları
Cep Üniversitesi
İletişim Yayıncılık A.Ş. adına sahibi: Murat Belge
Genel Yayın Yönetmeni: Fahri Aral
Yayın Yönetmeni: Erkan Kayılı
Yayın Danışmanı: Ahmet insel
Yayın Kurulu:
Fahri Aral, Murat Belge, Tanıl Bora, Murat Gûllekingil
Ahmet insel. Erkan Kayılı, Ümit Kıvanç
Tuğrul Paşaoğlu, Mete Tunçay
Görsel Tasanm: Ümit Kıvanç
Kapak İllüstrasyonu: Gürcan Özkan
Dizgi: Maraton Dizgievi
Sayfa Düzeni: Hüsnü Abbas
Baskı: Şefik Matbaası (iç) / Sena Ofset (kapak)
İletişim Yayıncılık A.Ş. - Cep Üniversitesi 95
1, Basım: iletişim Yayınları, Eylül 1992
2, Basım: iletişim Yayınları, Şubat 1995
©iletişim YayıncılıkA.Ş., 1995
Klodfarer Cad. iletişim Han No.7 34400
Cağaloğlu İstanbul, Tel. 516 22 60 - 61 - 62
ISBN 975-470-272-1
