Rêzimana Zimanê Kurdî

Rêzimana Zimanê Kurdî

Bavê Nazê

Axîna Welat

Axavtin

Axavtina mirovan ji hevokan çê dibe. Hevok jî, ji bêjeyan dirust dibe. Axavtin jî xisletê insana ye. Lê her çî lahor nikarin biaxivin. Ew bi riya dengan, îşareta didin hev. Bi vê yekê, ew li ser xwarin û dan stendina bi hev re, hev agahdar dikin.
Di zimanê me de, 8 birên axavtinê hene. Ew jî ev in:
1 - Lêker:
Wek nimûne: Xwarin, xwendin, dîtin, çûyîn ûym.
2 - Navdêr:
Wek nimûne: Dar, Kurdistan, dibistan, mamoste ûym.
3 - Rengdêr:
Wek nimûne: Xweşik, spehî, çeleng, mêrxas, egîd, tirsonek ûym.
.....

Naverok

Dersa 1. Axavtin / 8
Dersa 2. Hevok / 11
Dersa 3. Beşên hevokê / 15
Dersa 4. Niqtenîşan / 17
Dersa 5. Endamên Hevokê / 20
Dersa 6. Tekst / 23
Dersa 7. Bêje / 25
Dersa 8. Deng û Tîp / 27
Dersa 9. Bikaranîna (u) Piştî Hin Dengdêran / 31
Dersa 10. Guhertina Dengdêrên Dirêj (ê,î) Bidengdêra (i) ya Kurt re / 33

Dersa 11. Bikaranîna Du Tîpên Dengdar ên Wekhev / 35
Dersa 12. Daçek / 37
Dersa 13. Pronav (Cînav) / 41
Dersa 14. Pronavên Kesîn / 43
Dersa 15. Pronavên Îşarkî / 45
Dersa 16. Pronavên Pêwendiyê / 47
Dersa 17. Pronavên Pirsiyarkirî / 51
Dersa 18. Pêşpirtik / 55
Dersa 19. Paşpirtik / 57
Dersa 20. Veqetandek (Temamok) / 59

Dersa 21. Lêker / 63
Dersa 22. Veguheshna Lêkerê Di Haletê Fermandari yê (Emi r) De / 67
Dersa 23. Rader (Jêder, Mesder / 69
Dersa 24. Lêkerên Derbasbûyî û yên Nederbasbûyî / 71
Dersa 25. Veguhesti na Lêkeran Ligora Wextên Wan / 74
Dersa 26. 2- Veguhesti na Lêkeran, di Wexta Pêş de / 77
Dersa 27. 3- Veguhesti na Lêkeran, di Wextabi Hurîdeya li Berçavan / 79
Dersa 28. 4- Veguhesti na Lêkeran, di Wextabi Hurîya ji mêj ve / 83
Dersa 29. 5- Veguhesti na Lêkeran, di Wexta Bihurî ya Berdewamî de / 87
Dersa 30. 6- Veguhestina Lêkeran, di Wextabi Hurîya ji zû de / 91

Dersa 31. 7- Veguhestinên Lêkeran, di Wexta Bihurî ya Hoyî de / 93
Dersa 32. 8- Veguhestina Lêkerên Derbasbûyî û yên Nederbasbûyî, di wexta Niha ya Buhurî de / 97
Dersa 33. 9- Veguhestina Lêkeran, di Dema Pêş ya Hoyî (Şertî) de / 99
Dersa 34. Lêkerên Nepenî
Dersa 35. Veguhestina Lêkerên Nepenî / 103
(Bi Xwendinê re) / 109
Dersa 36. Rengdêrê Lêkerî / 113
Dersa 37. Hoker (Adverb, Zerf) / 115
Dersa 38. Hevoka Navdêrî / 119
Dersa 39. Hevokalêkerî / 123
Dersa 40. Rengdêrên Hemberî (Navê Tefzlê) / 125

Dersa 41. Rengdêrên Navdêrî / 127
Dersa 42. Zayende / 129
Dersa 43. Di zi manêkurdîde,Tewange / 135
Dersa 44. Rastentvîsa Bêjeyan / 145

Ferhengok / 159

DERSA 1.

Axavtin

Axavtina mirovan ji hevokan çê dibe. Hevok jî, ji bêjeyan dirust dibe. Axavtin jî xisletê insana ye. Lê her çî lahor nikarin biaxivin. Ew bi riya dengan, îşareta didin hev. Bi vê yekê, ew li ser xwarin û dan stendina bi hev re, hev agahdar dikin.
Di zimanê me de, 8 birên axavtinê hene. Ew jî ev in:
1 - Lêker:
Wek nimûne: Xwarin, xwendin, dîtin, çûyîn ûym.
2 - Navdêr:
Wek nimûne: Dar, Kurdistan, dibistan, mamoste ûym.
3 - Rengdêr:
Wek nimûne: Xweşik, spehî, çeleng, mêrxas, egîd, tirsonek ûym.
4 - Hoker:
Wek nimûne: îro, bi şev, bi rast, wext, cîwar ûym.
5 - Pronav (cînav):
Wek nimûne: Ez, tu, em, hun min, me, wî, ûym.

6 - Daçek:
Wek nimûne: Li, di-de, bi-re, ji-ve.
7 - Girêdek:
Wek nimûne: û, an.
8 - Mêjer:
Wek nimûne: Yek, deh, çel, sed, hezar ûym.

.....

Bavê Nazê

Rêzimana Zimanê Kurdî
(Zaravê Kurmancî)
Ji bo sintfên I I I - Vlll'an

Axîna Welat

Weşanên Axîna Welat
Rêzimana Zimanê Kurdî
(Zaravê Kurmancî)
Ji bo sintfên I I I - Vlll'an
Amedekar: Bavê Nazê

Weşanên "Axîna Welat"
Moskova -1996

Çapa yekem: Gelawêj 1996

Tîprêzî, mîzampaj û saziya belgê:
Ayten ’Gozek

Wênekêş:
Şevîn Civaknas
I SBN 5-900739-15-5
Weşanên "Axîna Welat"
Moskova -1996