Versions- Mem û Zîn [Kurde, İstanbul, 1968-01-01]
- Mem û Zîn, a Kurdish romance - I [Anglais, Michigan - USA, 1991-01-01]
- Mem û Zîn, a Kurdish romance - II [Anglais, Michigan - USA, 1991-01-01]
- Mem et Zîn [Français, Paris, 2001-01-01]
- Mem and Zîn [Anglais, İstanbul, 2008]
- Ehmedê Xanî, Mem û Zîn [Kurde, İstanbul, 2010]
- Hemû Berhem: Mem û Zîn, Dîwan, Nûbara Biçûkan ... [Kurde, Istanbul, 2008-05-01]
Mem û Zîn
Ehmedê Xanî
Avesta
Ehmedê Xanî Mem û Zîn'de aşktan tasavvufa, Kürtlerin kaderinden Newroz’a, İblis'ten ontoloji ve diyalektiğe birçok alanda yeni düşünceler geliştirmiştir. Şair bir beytinde düşünceleri için "Mem û Zîn’’i bir vasıta kıldığını şöyle vurgulamaktadir:
Şerha xemê dil bikim fesane / içimdeki dertleri açıklayıp efsaneleştireyim
Zînê û Memê bikim behane / Zîn ve Mem hikâyesini buna bahane edeyim
Xanî, duru şaraba benzeyen Arapça, Farsça ve Türkçeyi bir tarafa bırakarak bu kitabı kendi dili Kürtçeyle yazmaya da şöyle değinmiştir:
Safî şemirand vexwari durdî / Saf şarabı bir yana bırakarak tortuyu içti
Manendê durrê lîsanê Kurdî / inci gibi dizmek için Kürt dilini tercih etti
Înaye nîzam û întîzamê / Bu dili düzene koyup ona çekidüzen verdi
Kêşaye cefa ji boy ' amê / Umum halkı için bu yolda eziyetler çekti
Da xelqi nebêjitin ku "Ekrad / Bunu yaptı ki eloğlu demesin "zaten Kürtler
Bê me’rîfet in, bi esi û bunyad / Köken ve yapıları itibariyle kültürsüzdürler
Ehmedê Xanî-Hicrî 1061 / Miladî 1650-51 yılında Doğubeyazıt'ta doğdu. Babasının adı ilyas, annesinin adı Gülnigar'dır. Doğubeyazıt'ta başladığı eğitimini Ahlat, Van, Urfa ve Bitlis gibi dönemin ilim ve kültür merkezlerinde sürdürdü ve icazetini Van-Hoşab Medresesi müderrislerinden Mele Camî'den aldı. Dönemin Kürt Bayezîd Beyliği'nde resmi kâtip olarak görev aldı. Medrese eğitimi ve kâtipliğin sağladığı avantajlar sayesinde Arapça, Farsça ve Osmanlıcayı anadili Kürtçe gibi kullandı. Dîvvan'ında bu dört dille yazılmış "mülemma" türü şiirler vardır. Fıkıh mezhebi olarak Şafiî, itikadî mezhep olarak Sünnî / Eş'arî, tarikat olarak Nakşibendî, tasavvuf anlayışı olarak da ılımlı bir "vahdet-i vücûd"çu olan Xanî'nin kendisine ait olduğu kesin olan ve günümüze ulaşan eserleri, Kürt medreselerinde öteden beri birer ders kitabı olarak okutulmakta ve ezberlenmektedir. Kürt milletinin dinsel ve ulusal bir öncüsü olan bu çok yönlü seçkin bilge, doğduğu yer olan Doğubeyazıt'ta 1707 veya 1709 yılında vefat etti.
Kadri Yıldırım - Diyarbakır-Lice doğumludur, ilk ve orta öğrenimini Diyarbakır'da yaptı. Üniversiteyi bitirdikten sonra 1986 yılından itibaren 13 yıl öğretmenlik yaptı. 1994-1998 yılları arasında Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde Arap Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalında Yüksek Lisans ve Doktora yaptı. 1999 yılında Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'ne Yardımcı Doçent olarak atandı. 2004 yılında Doçent oldu. 2010 yılında profesör oldu. Halen Mardin Artuklu Ünivesi-tesinde rektör yardımcısı ve Yaşayan Diller Enstitüşü müdürü olarak görev yapmaktadır. İlgi ve araştırma alanı Doğu Dilleri ve Edebiyatıdır. Evli ve dört çocuk babasıdır. | 
