Milliyetçilik ve Türkiye-AB İlişkileri

Auteur :

Éditeur : TESEV	Date & Lieu : 2008, İstanbul
Préface :	Pages : 128
Traduction :	ISBN : 978-975-8112-94-4
Langue : Turc	Format : 160x230 mm
	Thème : Politique

Présentation

Table des Matières

Introduction

Identité

PDF

MİLLİYETÇİLİK VE TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ

Elinizdeki çalışma TESEV Dış Politika Programı tarafından iki yıl önce başlatılan Dış Politika Analiz Serisinin altıncı kitabını oluşturuyor. Hedefi milliyetçiliği deşifre etmek, gündelikleşmiş kullanımını parçalarına ayırmak.

Böylesine bir konuya TESEV, ama özellikle de Dış Politika Programı olarak girmek istememizin sebebi bizim uğraştığımız alanların hemen hepsini bir şekilde belirleyen tek ortak değişken olması, karar verme süreçlerini doğrudan etkilemesi.

Bilindiği gibi “milliyetçilik” ağırlığını Kıbrıs sorununun çözümünden Kuzey Irak’a, AB ile ilişkilerden Ermenistan ile yaşadığımız sorunlara kadar her yerde hissettiriyor.Hatta bazen sorunların özünü oluşturuyor. Genellikle de birbirini tetikliyor, sorunların tırmanmasına sebep oluyor.

Amacımız, milliyetçiliğin daha iyi anlaşılmasına, hepsinden önemlisi de sosyal bilimlerin öznesi olduğunun görülmesine katkıda bulunmak. Eğer bu çalışma milliyetçiliğin tabu değil olgu olduğunun anlaşılmasına bir nebze yardımcı olursa, verilen örnekler ve referanslar bilimsel mantığının ötesine taşınmadan, magazinleştirilmeden tartışılırsa, amacına ulaşmış olacak.

Hep tekrarladığımız gibi TESEV’in en büyük şansı mükemmel araştırmacılarla çalışmak, onların bulgularını ve görüşlerini kamuoyu ile paylaşmak oldu. Bu çalışma için de aynı kural geçerli. Umut Özkırımlı bu konunun sadece Türkiye’de değil dünyada da bilinen uzmanlarından biri. Kendisi bize kapsamalı bir tartışmayı kısa bir kitaba sığdırarak özetledi.

Vurgulamaya gerek bile yok, ama bu kitapta ifadesini bulan görüşlerin tamamı yazarına ait ve hiçbir şekilde TESEV’e, çalışanlarına, yönetimine ve kurumsal kimliğine mal edilemez. TESEV’in yaptığı bilgi boşluğunu kapatmak için köprü rolü oynamaktan, ilkeleri doğrultusunda tartışmalara katkıda bulunmaktan ibaret.

Zaten pek çok açıdan çoğulcu bir yapıya sahip olan TESEV’in milliyetçilik gibi bir konuda monolotik bir görüşe sahip olması, tek bir araştırmacının bütün söylediklerini desteklemesi, yöntemini benimsemesi beklenemez. TESEV Dış Politika Programı içinde yer alanların dahi yazarla her konuda aynı görüşü paylaştığını söylemek doğru olmaz.

Bizim için önemli olan, yapacağımız ve yaptıracağımız çalışmaların bölgemizin istikrarına, küresel, bölgesel ve ülkesel sorunların çözümüne, ikili ve çok taraflıilişkilerinin gelişmesine, demokrasinin kökleşmesine, insan haklarına saygının yerleşmesine, AB üyeliğinin gerçekleşmesine yardımcı olmasıdır.

Biz, Özkırımlı’nın çalışmasının önemsediğimiz bu hedeflere ulaşmamıza yardımcı olacağına inanıyoruz. Kitap milliyetçilik tartışmalarına son noktayı koymayı amaçlamıyor. Beklentimiz milliyetçiliği bir kavram ve uygulama olarak tartışmak, daha rasyonel kararların verilebildiği bir Türkiye’nin oluşmasına katkıda bulunmak.

Bu vesileyle bize her zaman destek olan başta Yönetim Kurulumuz, Yüksek Danışma Kurulumuz olmak üzere, Açık Toplum Enstitüsü-Türkiye’ye ve elinizdeki çalışmanın oluşmasına doğrudan katkıda bulunan Friedrich Ebert Derneği Türkiye Temsilciliği’ne bir kez daha teşekkür ederiz.

Mensur Akgün
Dış Politika Programı Direktörü



Çalışmanın Amacı Bu çalışmanın iki temel amacı var. Bunlardan ilki, milliyetçilik çalışmaları alanındaki son tartışmalar ışığında milliyetçilik kavramını masaya yatırmak ve milliyetçi algı biçimini anlamamıza katkıda bulunacak bir kavramsal-kuramsal çerçeve geliştirmek. İkincisi ise milliyetçiliğin Türkiye-Avrupa Birliği arasındaki ilişkilere etkisini değerlendirmek. Bu bağlamda yanıt aranacak soruların bazılarını şöyle sıralayabiliriz: • Milliyetçilik yükseliyor mu? Milliyetçilik belirli dönemlerde yükselişe geçen, tepkisel bir ideoloji midir? Milliyetçi algı biçiminin temel özellikleri nelerdir? • Milliyetçilik ve radikal sağ arasında nasıl bir ilişki vardır? Milliyetçilik radikal sağ partilere atılan oylara indirgenebilir mi? • Farklı milliyetçilik türleri var mıdır? ‘Etnik milliyetçilik’-‘vatandaşlığa bağlı milliyetçilik’ ayrımı ne ölçüde geçerlidir? • Millet ‘bölünmez bir bütün’ müdür? Tek bir milliyetçilik mi vardır, yoksa birçok mu? • Günümüz Türkiyesi’nde milliyetçiliği nasıl anlamamız gerekir? Tek bir Türk milliyetçiliğinden söz edebilir miyiz? ‘Sèvres sendromu’ nedir, neden vardır? • Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri bağlamında iki tarafın algıları, korkuları nelerdir? Bu korkular ve milliyetçilik arasında nasıl bir bağ vardır? Korkular mı milliyetçiliği besler, milliyetçilik mi korkuları? Çalışmanın planına geçmeden önce bir noktayı vurgulamakta yarar var. Yukarıda sıralanan sorulardan da anlaşılacağı gibi, bu çalışma oldukça geniş bir alanı kapsıyor ve milliyetçilikten radikal sağa, günümüz Türkiyesi’nden Avrupa Birliği’ne birçok konuyu aynı anda ele almayı deniyor. Bu nedenle çalışma ele aldığı her konuyu enine boyuna tartışmaktan, ‘tüketmekten’ çok, tartıştığı farklı konuları, belirli bir kavramsal-kuramsal çerçeve dahilinde harmanlayan ‘bütünlüklü’ bir bakış açısı sunmaya öncelik verecek. Bu anlamda milliyetçilik ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri konusunda ‘son söz’ değil, ‘ilk söz’ olmayı amaçlayacak; yanıt üretmek kadar, yeni soru işaretleri yaratmaya da çalışacak. Çalışma, Giriş ve Sonuç bölümleri dışında üç ana bölümden oluşacak. ‘Milliyetçilik’ başlıklı ikinci bölüm, milliyetçilik konusunda kamuoyuna egemen olan üç inanışı tartışmaya açacak. Bunlar sırasıyla milliyetçiliğin kimi zaman yükselen, kimi zaman gerileyen, hatta ortadan kaybolan bir ideoloji olduğuna dair inanış; etnik milliyetçilikvatandaşlığa dayalı milliyetçilik ayrımına dayanarak kendi milliyetçiliğini ‘iyi’, başkalarınınkini ‘kötü’ gören inanış ve milletin homojen (türdeş) olduğunu ve her ulus-devletin tek ve değişmez bir milliyetçilik ürettiğini savunan inanış. Türkiye’de milliyetçilik konusuna odaklanacak olan üçüncü bölüm, bu inanışların eleştirisine dayalı bir kavramsal-kuramsal çerçeveyi Türkiye’ye uyarlamaya çalışacak. Bu bağlamda bir yandan bugünün Türkiyesi’nde gözlenebilecek farklı milliyetçi akımlarının bir haritası çıkarılacak, diğer yandan da bu milliyetçiliklerin farkları ve ortak noktaları tartışılacak ve Türkiye’de milliyetçiliğin parametreleri belirlenmeye çalışılacak. Dördüncü bölüm bu tartışmaların ışığı altında Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini inceleyecek. Bu bölümde öncelikle Türkiye’nin üyelik sürecinin genel bir fotoğrafı çekilecek, daha sonra ise Avrupa radikal sağı masaya yatırılacak. Bu çerçevede en çok, yabancı düşmanlığı ve göçmen karşıtlığından beslenen radikal sağın anaakım siyasete etkisi üzerinde durulacak. Çalışma, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne olası üyeliğinin doğurduğu karşılıklı korkuların tartışılmasıyla sona erecek.