La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Dîwan


Auteur :
Éditeur : Dilop Date & Lieu : 2009-01-01, Berlin
Préface : MultimediaPages : 306
Traduction : ISBN : 978-3-9812351-1-1
Langue : KurdeFormat : 135x200 mm
Code FIKP : Liv. Ku. 1776Thème : Poésie

Présentation
Table des Matières Introduction Identité PDF
Dîwan

Dîwan

Seydayê Dilmeqes

Dilop

"Seydayê Dilmeqes di sala 1932an da li Amedê ji dayîk bûye. Navê Seyda mela Remezan e. Bi eslê xwe ji gundê Şêxan ê Çixurê ye. Çixur herêmekê di navbera Bedlîs û Mûşê da ye. Navê bavê wî Emer e. Emer kurê Mihemed e. Emerê bavê Seydayê Dilmeqes, jê ra behsa jiyana malbata xwe kiriye. Bûyerên di dema şerê osmanî - rus, xizaniya salên xelayê, êş û nexweşiyên koçberiyê jê ra gotiye. Seyda bi van vegotinên bavê xwe û ji roja ku xwe fêhm dike jî, bi bûyerên ku bi çavên xwe dibine, mezin dibe.

Jiyana wî di nav êş, koçbarî û mişextiyê da derbas dibe. Ji dilê xwe nişter dibe. Wek şanenav navê "Dilmeqes" hildibijêre.

Bûyeran dişopîne, peyivan berhev dike. Heta heftê û pênc salan deng jê dernayê, nanivise. Piştê ku xanima wî diçe ser dilovaniya xwe dest bi gotinê dike, dinivîse û deriyên girtî yên dilê xwe vedike. Bindestiya welêt, êş û elemên xelkî, welathezî mijarên sereke ne di dîwana wî da. Evin, lêgerîn, derd û kûl, hezkirin û nefret, hemû hestên însanî diherikin di helbestên wî da.

Û ev Diwan ji herikîna wan hestan pêk hatiye..."



PÊŞGOTIN

Seydayê Dilmeqes dijî û tijî ye, di nav wan nakokiyên ku dunya tê da ye. Axlep rewşa Kurdistanê; dîroka wê, ji dema berê heyanî îro, bûyerên ku derbasbûne. Zanîn, nezanî, kîn û nefret, daxwazî, hezkirin, tirs û rehem, di nav helbestên Seydayê Dilmeqes da xweş xuya dikin.

Di hêla din da bi ramanekî însanî û bi dilsozî diçe nav diroka Kurdistanê. Ji Zerduşt bigire, heyanî dema Nemrut, Hezretî Îbrahîm heyanî îro bi pênivîsekî xwurt, zulm û îhtirasa ku însan têda ye nivîsiye.

Di nav şerên qirêj da, ew şewat û serjêkirin, qetlîamên ku bûne, bûyerên ku hatine serê her çar parçeyên Kurdistanê û qewmên din, ew zor û zixtên di bin perdeya dîn da qewimîne, dem bi dem hestên însan radikin ser lingan.

Ji hêlek din wexta meriv diroka malbatê dixwîne; pir balkêş e, ku xwe bi dîroka Kurdîstanê ra çawa girêdaye. Ev awa bala min kişand. Pirsgirêkên ku li deverên wan derketine. Koçbarbûna malbatê, devera ku jê tên, tu kes xwedî li wan dernayên, tenê mayîn, bi astengî û nexweşiyan re cardin koçberbuyîn. Piştî demekî dirêj, cardin koçberbûna ber bi devera xwe û heyanî îro...

Dema meriv helbestên Seydayê Dilmeqes dixwîne û li nivîsên wî dinihêre, meriv rastê neheqîyek bilind tê.

Bi wê pênivîsa wî ya xwûrt û hêja ra, meriv ji xwe dipirse gelo Seyda çima di serî da dest bi nîvîs û helbestan nekiriye?

Ku karibû bi vi mejiyê xwurt û hêja pir pirtûkan li du xwe bihêşta.

Lê mixabin şert û mercên ku Seyda têda bûye, ew baştir dizane. Daxwazî tiştekî din e, şert û merc û buyerên ku însan tê da ye tiştekî dinê ye.

Dîsa jî gelek spas ji Seydayê Dilmeqes ra ku vê dîwana hêja û van helbestên qedîm li du xwe hîştiye.

Bi saxî û selametiyê ra hêvîdar im, ku Seyda rokî zutir ji vê rewşa ne xweş xelas be û cardin rake pênivîsê.

Mehdi Zana



Agir

Nemirud bi mencenîqa dar
Xelîl Îbrahîmê dil evîndar
Avêt nava êgir û pêt û ar
Qumqum û fatfatokên jar

Devên xwe tijî kirin av
Rijandin ser êgirê nav
Vemirandin ar û pêtan
Derxistin Îbrahîm ji nav

Paşverû, kurên tur û sam
Wan agir berdan daristan
Xistin weke dojehê wan
Min avêtin nav, bi destan

Dema ku gur û geş bû ar
Reqisîn li dor min û ar
Wek tamtam û yamyam
Ew wehşiyên hov û har

.....




Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues