La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Şerefname Kürt tarihi


Auteur :
Éditeur : Hasat Date & Lieu : 1990-01-01, İstanbul
Préface : Pages : 544
Traduction : ISBN :
Langue : TurcFormat : 135 x 195 mm
Code FIKP : Liv. Tr. 7988Thème : Histoire

Présentation
Table des Matières Introduction Identité PDF
Şerefname Kürt tarihi

Versions

Şerefname Kürt tarihi

Șeref Han

Hasat yayınları


1597 yılında, yani bundan yaklaşık 400 yıl önce Bitlis Hükümdarı Șeref Han tarafından kaleme alınan Șerefname'nin Kürt Tarihini içeren birinci cildini sunuyoruz. Osmanlı ve iran tarihini içeren ikinci cildi ise yine yayınevimiz tarafından yayımlanacaktır.

Şerefname'ye salt tarihi bir belge olarak bakılmamalı. Aynı zamanda osmanlı toplumunun Sosyo-ekönomik yapısına ışık tutan bu çalışma, günümüz araştırmacıları için de "değerli bir kaynaktır.

M.emin bozarslan'ın günümüz türkçesine uygun olarak çevirdiği şerefname'nin bu üçüncü baskısında (1. Baskı Ant yayınları 1971, 2. Baskı Yöntem yayınları 1975) beraat kararını da kitabın sonunda sunuyoruz. Değerli araştırmacı-yazar-çevirmen M. Emin Bozarslan'ın yazarlığı konusunu içeren bir yazı ise yine kitabın sonunda yer almaktadır.



ÖNSÖZ


XVI. yüzyılın sonlarında Bitlis'te hüküm sürmüş olan Şeref Han, uzunbir çalışmanın ve geniş bir araştırmanın ürünü olarak farsça yazdığı Șerefname adlı bu eserini 1597 yılında tamamlamıştır. Eserin yazarının kaleminden, çıkmış elyazması orijinali Oxford Üniversitesi'ndeki Bodleian Kütüphanesi'nde «312» numarada kayıtlıdır.

Eser, birincisi 1669 yılında yine Bitlis beylerinden olan Muhammed bin Ahmed Bey Mirza tarafından (İstanbul Belediye Kütüphanesi'nde, M. Cevdet yazmaları ararsında ve «0/29» numarada kayıtlıdır), ikincisi de 1681 yılında «Şem'î» mahlaslı bir yazar tarafından (iki nüshası Londra, British Museum'da bulunmaktadır) olmak üzere iki defa arap harfleriyle; üçüncüsü ise 1930'larda Diyarbakırlı Öğretmen Süleyman Savcı tarafından (daktilo ile yazılmış olan bir nüshası Diyarbakır Umumî Kütüphanesi'nde, 2065 numarada kayıtlıdır) latin harfleriyle olmak üzere üç defa türkçeye çevrilmiştir. Fakat bu türkçe çevirilerin hiçbiri bugüne kadar basılıp yayımlanmamıştır.

1860 yılında rusçaya ve 1868 yılında fransızcaya, çevrilip yayımlanmış olan SEREFNAME, 1948 yılında da, Irak Kürtlerinden olup Mısır'da ikamet eden Muhammed Ali Avni tarafından arapçaya çevrilmiş ve iki cilt halinde, Yahya El-Haşşab'ın her iki cilt için ayrı ayrı yazdığı iki tanıtma yazısıyla birlikte Kahire'de (I. cilt 1958, II. cilt 1962) basılmıştır. Biz de eserin Kahire'de basılmış olan bu nüshasını arapçadan türkçeye çevirdik.

Eserin, açıklanması gereken bazı yerlerine açıklayıcı nitelikte kısa dipnotlar koyduk ve bunların sonuna da (M.E.B.) harflerini yazdık. Eserin arapça çevirmeni merhum Muhammed Ali Avni'nin koymuş olduğu dipnotları ise, sonuna yazdığımız (M.A.A.) harfleriyle belirttik.

Kitaptaki miladi tarihlerin bir kısmı Muhammed Ali Avni tarafından düşülmüş olmakla beraber, bir kısmı da tarafımızdan konulmuştur.

Kürtçe özel isimleri ise latin alfabesiyle yazdığımız gibi, türkçe okunuşlarını da parantez içinde gösterdik.

1603 yada 1604 yılında ölmüş ve Bitlis'teki türbesine gömülmüş olan Şeref Han, kitabın «Dördüncü Safha»sının «Ek»inde, kendi hayatı hakkında ayrıntılı bilgi vermiş olduğu için, biz ayrıca biyografisini yazmaya gerek görmedik.

Eserde sözü edilen aşiret ve yer adlarını arapça nüshasından aynen aldığımız ve bu konuda başvuracak daha başka kaynak bulamadığımız ve daha önce yapılmış türkçe çevirileri de incelemek imkânını elde edemediğimiz için, bu adların bir kısmı doğru yazılmamış olabilir. Bunun nedeni, Arap harflerinin öteki dillerin yazılışına elverişli olmayışıdır. Bu gibi adlara rastlayacak okuyucular, bu konuda bize sağlıklı ve gerçeğe uygun bilgi verdikleri takdirde, bunu sevinçle karşılarız.

Gerek yazarın yaşamış olduğu çağda, gerekse ondan önceki dönemlerde cereyan etmiş olayları büyük ölçüde aydınlığa kavuşturması bakımından çok önemli bir tarihsel belge niteliğine sahip olan Șerefname gibi bir eseri, ülkemizin okuyucularına kazandırmış olmaktan mutluluk duyduğumuzu da ayrıca belirtmek isteriz.

Mehmet Emin Bozarslan



Sunuş

Yazar, kafiyeli ve tantanalı bir deyişle, Allah'a hamdı ve Peygamber'e salatı kapsayan bir girişten(1) sonra, çağının padişahı olan, Osmanlı padişahlarından Mehmed Han III.'ü, farsçada kullanılması alışılmış birtakım yüce nitelik ve övgülerle över; sonra arapça olarak şöyle der:

Hakanların, yüce eşiğini öpmekle yüceldikleri; sultanların, yüce tahtını öpmekle şereflendikleri; ehl-i sünnet ve cemaatin koruyucusu; bid'at(2) ve sapıklığın izlerini silen; emrine itaat edilen en büyük sultan; uyulması gereken en adaletli, en mütekamil hakan; Hilafet bayrağını adalet ve iyilikle yükselten; mekan ve atman safhaları üzerine merhamet ve acuna nişanları diken; her iki başkanlıkla(3) da güçlenmiş olan; her iki ...

1) Bu girişin aslı yada çevirisi kitabın Arapça çevirisinde bulunmadığından, tarafımızdan türkçeye çevrilmedi, (M. E. B.)

2) Bid'at, Sonradan dine sokulmak İstenen kOkensiz adettir. (M. E. B.)

3) iki başkanlıktan biri padişahlık, öbürü de halifeliktir. (M. E. B.)

 




Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues