|
ÖNSÖZ
Eskerê Boyik Sovyet ülkesinde, Ermenistan’da yaşıyan bir Kürt ozanı. Onun «Dağ Çiçekleri» adını taşıyan bu şiir kitabı 1972 yılında'Erivan’da yayınlanmış.
Şiirlerinden bazıları 1978 yılında, Özgürlük Yolu dergisinin 33-34 sayısında Türkçe çevirisiyle birlikte yayınlanmış ve büyük ilgi görmüştü. Eskerê Boyik, gerçekten ilginç bir ozan. Yumuşak, tatlı, duru bir anlatımı var.
Boyik’in modern şiiri iyi tanıdığı ilk bakışta görülüyor; o, eski şiirin dar, zorlayıcı çerçevesinden kendini kurtarmış; ama kökeninden, bir bakıma toprağından da kopmamış. Bir Kürt atasözünün, «her ağaç kendi kökü üstünde büyür» deyişi gibi, yeni sanat da geçmiş sanatın temeli üstünde yeşerip büyür, serpilir. Boyik’in şiirinin başarısı da burdan geliyor. Böylece onun şiiri, modern şiire bir özenme olmaktan kurtuluyor o, çağdaş şiiri ulusal şiir geleneğiyle, ulusal biçimle başarılı biçimde kaynaştırıyor.
Boyik’in şiirlerinden derin bir yurtseverlik ve doğa sevgisi fışkırıyor. Dağlar, bir bakıma bu şiirin temel motifi. Vadiler, sular, ağaçlar, çiçekler, kuşlar, kayalar, rüzgar, bir Kürt kilimi örgüsünde canlı yansıtılıyor. O, bu şiirlerde halkının eski yaşamını, özellikle göçebelik günlerini, içtenlikli bir sevgiyle anlatıyor.
Sessiz ve yumuşak görünümü altında, derin duygularla örülü, coşkun bir şiir bu.
Hep söylendiği gibi, şiir çevirisi güçtür; o, çevrildiğinde çok şeyler yitirir ya da, bir bakıma, yeni bir şiire dönüşür. Besbelli, şiir çevirisinde gerekli olan, mümkün olduğunca öz ve biçim yönlünden şiirin aslına uygunluk sağlamaktır. Bu da son derece güç ve çoğu şiirler bakımından olanaksız. Eskerê Boyik’i çevirirken aynı güçlüğü bir kez daha yaşadım. Birçok yerde, ölçü ve uyak bakımından şiirlerin özgün durumunu korumak mümkün değildi. Okuyucu elbet, çeviride bunu gözönünde tutacaktır.
Eskerê Boyik’in şiirleri, kuzey Kurmanci’sinin bir ağzı olan Ermenistan yöresi ağzıyla (şivesiyle) yazılmış. Sovyet Kürt yazarlarının geleneği de böyledir. Onlar, yazı dilinin, halkın konuşma diline uygunluğunu sağlıyan bu yöntemi izliyorlar. Yazı dilinin konuşma dilinden uzaklaşmasını önlemek ve okumayı kolaylaştırmak bakımından bu yöntem doğrudur. Ancak bu arada, yer yer, halk dilinde karşılığı bulunan bazı kelimelerin yerine yabancı dillerden kelimelerin girdiği de görülüyor. Ben, Kürtçe metni Kiril alfabesinden Latin alfabesine aktarırken, şiirin ve yerel ağzın orijinalliğini bozmamak için metne hiç dokunmadım, onu olduğu gibi korudum. Okuyucu, Kürtçe aslını okurken bunu da gözönünde tutacaktır.
Eskerê Boyik’in «Dağ Çiçekleri» adlı şiir kitabının tümü, Kürtçe orijinali ve Türkçe çevirisiyle birlikte bu kitapta birlikte basıldı. Okurlarımızın, Kültür yaşamımıza kazandırılan bu şiirleri beğeniyle karşılıyacak-larını umarım.
Baran
Türkülerim
Türkülerim dağların ürünüdür,
Pişmiştir yüreğin tandırında,
Dağ yolları, geçitleri üstüne dökülmüştür,
Tadın, bakmaya değer tadına...
Haydi türküm, bir yel gibi
Uç git, ardına yedi dağın,
Uç, yiğit süvari gibi,
Süslerine bürün Kürtlerin
Dürüstlüğüne onların, dağlı onura,
Öyle ki her yerde mutlu olasın.
Türkümün satın- halayıdır Kürtlerin,
Oynaklığı - raksıdır güzellerin,
Süsü - baharda gökkuşağı,
Görünüşü- ince nazlının gözleri,
Ruhu- anne yüreği, Kürt düğünü,
Coşkusu, Kürt süvari havası.
Türküm, yaşamımın özüdür.
.....
|
