|
ADIRO TANAYE
Piro de zerriya mi, piro de
Wa ma bişinasnê. Wa bizanê, ma berxêkê
binî kardiyan niyê, ma pilingê cengan ê.
Wa şiyerê, reyna biwanê tarîxê ma
Piro de zerriya mi, piro de wa
pîrbavê ma mezelanê xo de, tîlîliyan biancê.
I
Gama ke adir îziman reseno kile geş bena, îzimî zî veşenê taniya
xo danê dormareyî. Rengê dormareyî bediliyeno, dû vecîno, boya veşayîşî yena pirnika merdiman. Cayo ke veşayo, uca de herr û kerreyî reng bedilnenê, kermê şînikî zî miyanê herre de veşenê.
Adir ganî destê yewî reyde bêro tanayîş, xo bi xo tanêkeweno. Wexto ke adir ame tanayîş, êdî aye ke adir tanayo gureyê aye qedêno û gureyê adirî dest pêkeno.
Merdim zî eynî hawayê adirî yo. Tarixî de her tim yewerî adir ta-nayo, eyo ke waşto germ bibo, verî veşayo, tira pey posteyê ey bedil-yayo, zanayîşê ey bedilyayo, heyata ey serûbin biyo. Ameyo resayo cayê, xo ra pey ewniyayo, ey zî yeqînî nêardo averşiyayîşê xo ra.
Wexto ke veşayîş dest pê keno, herre yewna hawa, kerra yewna hawa, îzime yewna hawa veşena, dû yewna hawa vay diyeno.
Ma bêrê merdiman ser, ê zî eynî bi hawayê tebîetî binê tesîr de manenê. No veşayîşê înan girêdayiyê fehmkerdîş û zanayîşê înan o û bi no hewa teşne gêno.
Nê hîris seranê peyinan ra ver ma hîna gedeyê şenikî bî, adir ame tanayîş. Pêro şarê ma, dormareyê adirî de pêser bibi. Zanayîşê înan bediliya, cayê înan bediliya, rengê înan bediliya, înan ra qoro yew biyê dû, asmênî ra bî vila. Yew qoro bîn zî her roj reyna-reyna veşe-no, yew qor zî biyo wele her roj vaydiyeno; eyê ke verê adirê viyartê zî dormareyê ey de şonê yenê, deyîranê xo kenê, govenda xo gênê.
Çendê ke şonê nizdiyê kokê xo benê, verî zî ê qewmê adirî bî, agêrayê rayîrê xo ser. Verî şarî înan çî nêhesibnayne, nika zî birî-nanê xo, ê bi xo darû kenê.
II
Na aşma wisarî ya peyene de termekê (meyitek) cadeyî ser o piş-tîser derg bibi, kewtibi, merdibi, çimê ey akerde mendibiy. Mêr-dimî dormareyê ey de pêser bîbiy, her kes tira ewniyêne. Binê serê ey ra bigîrê heta binê lingan ey gon vila bîbî. Pit-pita merdiman biy her kesî fikrê xo yewbînan ra vatêne.
Yew merdim, hema xezeteyo newe yo ke verî çend deqîqan gi-rewtbi, hima nêwendibi, têmiyan ra akerd, rûpel bi rûpel di gilangî termî ser o vist ra.
Term, termê ciwanekî bi ke da-davîst serre asayêne. Qama ciwanî derge biye, goreba qama xo tikî şehteye mendibi, gijikê ey siya û gilinçiya bi, çimê ey ê qehweyinî zî akerde mendibîy.
Çend deqîqan ra pey kesêkê wayîrê wesayîtî bi ardimê merdi-manê pêserbiyayeyan, term xo miyan kerdibi û zerê wesayîtî de ker-dibi derg, berdbi heta nêweşxaneyî.
Na sûke de meseleyê winasî her roj qewimînê. Sûkijî mergî êdî sey çiyeko normal vînenê. Na sûke de her qadî de, her kuçe de, verê şande heta êrey miheqeq kesê dinyaya xo bedilneyênê. Meyit senî ke resaybi nêweşxaneyî, polîsêk ameybi verê meyitî de, vatibi:
“Wayîrê nê merdeyî kam o ,va bêro”.
Wayîrê wesayîtî sey ke hewne ra aya bo ewniya dormareyê xo ra, tira pey ame vîr ke, ey o ardo. Bi çend gaman aver şi û va:
“Rayîrî ser o dergkerde bi, mi o xeyrê xo ra ard, ez zî ey nêşinasnena.”
Polîs bi hêrs reyde didananê xo qeresnayî û va:
“Keso ti nêşinasnenî, ti qey wenenî wesayîtê xo; heme çî wa yew kenar de bimano, ti senî yew merdeyî wenenî wesayîtê xo anî nêweşxane, xeyr to kewto!”
Dima heta merdeye ra şi tonekanê ey ra gêra, cizdanê ey vet, ew-niya tira. Cizdanê ey miyan ra nasnameyê ey vet, yew çimî ra ewniya nasnameyî ra, çimê bîn ra zî ewniya wayîrê wesayîtî ra û va:
“Nika ez bivaja mi heta keyeyê mi bere, ti nêbenî, ti keseko mer-deyî rê xeyr kenî. Ti bi xeyrê xo engişta xo çimanê weşan ra nêkenî.”
Yewna embazê polîsî nêzdiyê wayîrê wesayîtî bi û va:
“Ma ganî to bigîre nezaret, heta ke na mesela serarast bibo. Nas-nameyê xo vece!”
Wayîrê wesayîtî binê çiman ra ewniya înan ra û zerreyê xo de va: “Yaw no çi bela bi ez dekewta miyan, mi va ez xeyr bikera, mi sereyê xo dekerd miyanê belayî.” Bi no qeyde nasnameyê xo dergê polîsî kerd. Polîs ewniya nasnameyê merdeyî û ê wayîrêwesayîtî ra. Çimê polîsî beq biy, bawerê çimanê xo nêkerdêne. Nasname dergê embazê xo kerd, o zî ewniya ci û va:
“Bêrê xo rê na gosirmetiye ra biewnê! Çiyo winasî çiraye beno? Ez çendêk serano ke nê karî kena reya ewîl a ke ez rastê çiyeko winasî yena. Nameyê her diyan yew o, peynameyê înan zî yew o; Celal Tur-koglu, Celal Turkoglu.”
III
No vîst û çar saetî yo ke miyanê nê şargeyî de dergkerde yo. Wex-to ke embazanê ey, birîna ey piştibi, tay nano huşk ey rê ronaybi û ey ravatbi:
...
|
