Rev û Bez

Auteur :

Éditeur : Sîtav	Date & Lieu : , Ankara
Préface :	Pages : 208
Traduction :	ISBN : 9786258255089
Langue : Kurde	Format : 135 x 210mm
Code FIKP : Liv. Kur. Kl. Kay. Rev. N°	Thème : Littérature

Présentation	Table des Matières	Introduction	Identité	PDF
Rev û Bez Guljîn Kaya Sîtav Romanên dîrokî bîr û hişmendiya gelane! Hege gelek û netewek ku romana wan a dîrokî nehatibe nivîsandin, ew gel û netewe bêbîr û bêhişmendî dimîne. Ev jî ji bo netewekê xeterîke herî mezine. Di demên dawî de nivîskarên kurd romanên ku xwe dispêrin bûyêrên rast û belgeyan dinivîsin. Yek ji van nivîskaran jî Guljîna Serhedî ye(Güljin Kaya). Navê romana wê “Rev û Bez” e. Ji navê romanê re jî dîyare di tê de êş û keder heye. Ji ber zulmê rev heye. Terikandina cîh û waran heye!.. Guljîn Kaya, di sala 1982yê de, li gundê Arpeliyê yê girêdayî navçeya Dîgora bajarê Qersê ji dayîk bûye. Piştî dibistana sereteyî li gundê xwe Arpeliyê dixwîne û xelas dike, koçî bajarê Izmirê dikin. Li Lîseya Bornovayê ya Anadolu Teknîk û Pişehiyê (Bornova Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi) xwandiye. Li zanîngeha Anadoliyê Beşa Civaknasî, li Zanîngeha Ataturkê Beşa Pêşvebirina Zarokan û li Zaningeha Uskudarê Beşa Rojnamevaniyê xwendiye. Pirtûka wê ya yekem a helbestan a bi navê Raperîna Dil e. Çend salan li Kurdî-Dera Izmîrê xebatên mamostetiyê kirine. Tevî xebata wêje û ziman di heman demê de ji siyasetê re jî eleqeder dibe. Di sala 2019ê de di hilbijartinên herêmî de namzeta hevseroka şaredariya HDPê ya Dîgorê bû.

DESTPÊK

Piştî çend salên dûr û dirêj li warê destpêka romana kurdî ya yekem a bi navê Şivanê Kurmancan a Erebê Şemo, li bajarê Qersê, romana duyemîn a bi keda jinê ve derketiye holê, ez di serî de diyarî giyanê pêşengê romana kurdî Erebê Şemo dikim.

Û peyre jî ez vê berhema xwe ya xêncî karakterên evînî û malbata wan a qala çîroka jîyaneke rast dike dîyarî dîya xwe Cewahir Besê Kaya û dîyarî serlehenga pirtûka xwe bavpîra dîya xwe Porsorê dikim. Ji berku ev berhem di saya wan de hatiye nivîsîn. Diya min ev bûyêr û serpêhatî bi awayekî zindî ji devê pîrika xwe porsorê bihîstine û min jî ji devê dîya xwe bihîstin.

Dîsa ez spasiyên xwe ji Mirazê Cemal re peşkeş dikim. Ji ber ku wî jî derheqê bûyêrên wê demê qewîmîne yê ji devê apê xwe Ebas ji awayekî zindî bihîstine bi min re parvekirin( Ebas yek ji karakterê romana min e).

Dema gotin dibin hevok, hevok dibin pirtûk û pirtûk jî mezin dibin û dibin wêje. Wêje jî çevkanıiyeke ku tim gel û civak giyanê xwe jê têr dikin e.

Gelên ji wêjeya zimanê dayîka xwe bêpar, tim wek xizan û parsekên li ber deriyên xelqê ne.

Pêşgotin

Pirtûka roman a Guljîn Kayayê ya bi navê “Rev û Bez” bûyêrên dema şerê cîhahenê yê yekemîn ên bi awayekî zindî hatine jîyandin, rewşa gele kurd a li bakûrê kurdîstanê ya wê demê tîne ziman. Di pirtûkê de tê xuya kirin bûyêrê n bi vî awayî hetanî niha ji aliyê tu nivîskarekê ve nehatiye nivîsandin. Guljîn Kayayê berî berhem nivîsandinê li heremê gelek niştecîhên temen mezin re dan û standin û lêkolîn kiriye. Li ser vegotinên devkî ev roman bi kedeke mezin derketiye holê . Di nava wan nişteciyên mezin de kê çi dîtiye û kê çi bihîstiye, derbarê wan bûyêran de ji dayîk û bavan, ji kal û pîran, yên ku wê demê de her tişt bi awayekî zindî li ber çevên xwe dîtine, wekî ku em bejin rojên xweş, cînartiya qenc, mirovahiya xêrxwezî, li ser çandeke hevpar, jîyaneke gelekî baş berdewam kirine. Di nava gelê heremê yên cûrbecûr de dema ku "Rev û Bez" destpêdike, tîbûn, birçîbûn, kuştin, talan, mihacirî û rojên wek dojehê li gel didin jiyandin û heremê li wan dikin jehr.

Di destpêkê de Guljîn Kaya derbarê kurdên êzdî û yên misliman, pêwendiyên wan ên xwîşk û biratiyê, cînartiyê, kirîbtiyê destnîşan dike. Kurdên wan salan li seranserî Ermenîstana îroyînde nîştecîh bûn, li wir xwedî gelek gund bûn. Bi taybetî jî li derdorê çiyayê Elegezê û gelek ciyên din di pirtûkê de derbas dibin. Guljin Kaya di destpêkê de derbarê kurdên bawerî êzdî yê gundê wê demê navê wî Qundexsaz bû piştre navê wî hate guhertin û bû Rêya Teze û gundeki din ê kurdên bawerîya wan misliman ê Devexerabê gotûbêj dike.

Piştî ku şerê giran ê ku di navbera rûs, tirk û ermenan de dest pê dike kurd di wê dema aloz de, bêxwedî û bêçare dimînin. Hinek kurdên misliman xwe li aliyê Tirkiyê ve digrin, hinek jî mal û milkên xwe dihêlin û tevî malbatên xwe dikevin rêya revê. Kurdên êzdî jî bêçare dibin. Ji bo ku ol guhestî nebin û neyên kuştin mal û milkên xwe dihêlin û dikevin rêya mihaciriyê. Hinek li sere rêya tene kuştin, hinek jî ji kuştinê xelas dibin û xwe dispêrin etegên çiyayê Elegezê û hêdî hêdî dest jîyaneke nû dikin.

Di vê romanê de Guljîn Kayayê bi kedeke mezin, bê kêmasî û hostatî ev bûyêr hanine ziman û qala rastiya şer, evin, çand, huner, dîrok û jîyana hevpar a gelek tiştên balkêş û berxwedana jinên kurd ên leheng û xwedî derketina zarokên sêwî û wateya jiyanê ya rast kiriye.

Miraz Cemal (Sîpanî)

Endamê Rêxistina Nivîskarên Ermanîstanê û Pena Kurd. Helbestvan û Çapdarê Rêya Teze

***

Bi çûyîna stêrka şevê ya herî dawî re, rengê şevê yê reş cihê xwe hêdî hêdî ji rengê gewir re dihişt. Tarîya reş bi sorbûna asoyê re her ku diçû winda dibû . Xwezaya demsala biharê ya ji havînê re avis çevên xwe ji nû ve vedikir. Piştî zivistaneke tijî êş, xem û zexim bihara rengbedew a welatê Serhedê bi belekiyên berfa meha Adarê re wek çêlikên ku çevên wan nû bibişkivin mizgîniya rojên germ didan hemû zindiyan. Qarxûnên di encama helandina berfa axlêveyêde rabibûn, dîsa wek çeman ji nava kolanan re diherikîn û derbejêrî nava gund dibûn.

Erdê, kirasê xwe yê spî giran giran ji her du milên xwe dişiqitand û ji bo ku kirasê xwe yê kesk li xwe bike xwe amade dikir. Hemû zindiyên rûyê erdê ji bo vê merasîma xwezayê ya cilguhertinê ketibûn nava kelecaneke bêhempa.

Hirç û hovên ku bi tevahîya zivistaneke dirêj razabûn, hêdî hêdî pozên xwe ji şikeftan derdixistin. Roviyên ku tevahîya zivistanê tenê bi bermahîyên beratên kû çikên nava gund ên ji alîyên guran ve hatibûn belavkirin debara xwe kiribûn, ji bo fêl û findên nû xwe ji nû ve amade dikirin. Qijikên reşbelek ên bi belekiyên berfê re derketibûn holê ji bo hebek qût baskên xwe li hev dixistin û li esmanan dibûn xeleq. Teyr û tûyên li ber qefên zinaran asêmayî êdî derdiketin serê banên bilind.
Kewên gozel û yên çîr ên ji ber teleyên nêçîrvanan ê zivistanê ...