La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Anılar, Şeyh Mahmud Berzenci Hareketi


Auteur :
Éditeur : Nûjen Date & Lieu : 1995-01-01, İstanbul
Préface : Pages : 152
Traduction : ISBN :
Langue : TurcFormat : 155x230 mm
Code FIKP : Liv. Tr. 6837Thème : Mémoire

Présentation
Table des Matières Introduction Identité PDF
Anılar, Şeyh Mahmud Berzenci Hareketi


Anılar, şeyh Mahmud Berzenci hareketi

1934 yılında, Musul şehrinde matematik öğretmeniydim. Çok değerli ve sevgili arkadaşım Dr. Mecit Haduri de sosyoloji öğretmeniydi. Dr. Mecit Haduri, daha sonra Irak'ı terkedip Amerika'ya gitti. İkimiz de Musul Bilim Cemiyeti'ne üyeydik. Dr. Mecit Haduri, Suriye Sorunları adıyla yazdığı kitabının bir örneğini bana gönderdi. Bu kitapta yeralan Kral I. Faysal ile Suriye sorunlarının, birçok yönden Şeyh Mahmud ve Irak Kürdistanı sorunlarına benzemesi dikkatimi çekmişti. Ben de Şeyh Mahmut'a ve onun çevresindeki bazı İngilizlere yakınlığımdan dolayı, birçok not alabildim. Bu nedenle de. Şeyh Mahmud ve Irak Kürdistanı sorununu yazmayı düşündüm. Ama bunu gerçekleştirmek için, birçok kitap ve incelemelere, özellikle yabancı dillerle yazılan kitaplara ihtiyacım vardı, Yardım istediğim Kürt arkadaşlar, yardımlarını esirgemedi. Arap arkadaşlarımın da bazıları, bana istediğim kitapları vererek yardım etti. Bunlardan Dr. Mecit Haduri'yi, Derviş Mikdadi'yi ve Dr. Fadıl Hüseyni'yi sayabilirim. Bana yardım eden Kürt arkadaşlarımdan Mamosta* Naci Abbas’ı, Abdülkadir Kazzaz'ı, Faik Kakemin'i, Edip Arif'i, Mamosta Gyo'yu ve Keik Şakir Mücrimi'yi anabilirim. Onlara teşekkür borçluyum. Aynı zamanda değerli yazar ve tarihçilerimizden Emin Zeki Bey, Emir Celadet Bedirhan, Hazni Mukriyani, Maruf Çiyavk, Dr. Bleç Şerko ve Mela Cemil Rojbeyani'nin eserlerinden çok faydalandım. Yukarıda da belirttiğim gibi arkadaşlarımın yardımıyla ve yine yukarıda belirttiğim Kürt yazarlarının eserlerinden faydalanarak bu anıları yazmaya başladım. Bu anılarda Kürt tarihinin bir bölümüne, özellikle Irak Kürdistanı ile Şeyh Mahmut'a önemli yer veriliyor. Aynı zamanda kızım Nahide'nin katkılarını unutmayacağım. Özellikle İngilizce olan eserleri çevirmesiyle bana büyük yardımı olmuştur.

Şimdi de sayın okuyuculardan ricam, kitaptaki eksikliklerden dolayı beni bağışlamalarıdır.

Refik Hilmi
25 Temmuz 1956


ÖNSÖZ

Güney Kürdistanlı yazar ve araştırmacıların, şimdiye kadar Türkçe'ye çok az sayıda kitabı çevrildi. Halbuki Güney Kürdistan'da geçmişte, Kürt halkı çok ağır bedeller ödeyerek -ve halen de ödüyor- okul, radyo vs gibi bazı haklar kazandı. Bunların sonucu, çok denilebilecek kitap yayını da yapıldı. Ama ne yazık ki Kuzey Kürdistanlı aydınlar, "olayların akışı içinde" bu yönde gerekli ilgiyi gösteremedi.

Kürdistan'ın özgürleştirilmesi mücadelesinde birçok tarihi fırsatın kaçırıldığı açık. Bizler, ilk önce kendi hatalarımızı eleştirip bilince çıkarmalıyız. Madem ki mücadelede kendi gücümüzü temel alacağız, yarının özgür ve sömürüsüz Kürdistan'ın güvencesi, yeni tip insan ve politikalar üretmekten geçecektir.

Kürdistanlılar yüzyıllardır değişik biçimlerde hem düşmanlarıyla savaşıyor, hem de kardeş kavgası yapıyor. Hem de kardeş kavgaları üzerine, durmaksızın söylevler vere vere, bildiriler dağıta dağıta.

Günümüzde, ülke topraklarımızın bir bölümünde düşman askeri yok. İşgalciler, Körfez Savaşı'nın bir sonucu olarak koyuldu. Şu an bağımsız bir devlet gibi. Onun bağımsızlığı tanınmasa dahi, var olanı korumak ve ilerletmek önemli bir görev olarak önümüzde duruyor.

Güney Kürdistanlılar, I. Dünya Savaşa sonrası da benzer bir fırsatı yakalamıştı. Savaşın galipleri bölgenin statükosuyla ilgili toplantı üzerine toplantı yaparken, Kürtler yine aralarında birlik yapamadığından, fırsatı bir kez daha kaçırmışlardı. Aşiret yapıları örgütsüzlüklerinin başlıca nedenidir. İngilizler, Kürdistan'ın bağımsızlığı konusunda hep çelişkili oldular. Bu yönde düşünceleri netleştiğinde, Mahmud Berzenci'yi ön plana çıkarttılar. Gün gelip politikaları değiştiğinde ise, bomba yağdırmaktan kaçınmadılar. Osmanlı sömürgecilerinin yerine, yeni işgalciler olarak Kürdistan'da bulunan İngilizlere karşı çıkışlar, doğrudan anti-emperyalist bir mücadeleydi. Ama Kürt önderlerinin İngilizlere karşı direnişleri, ne yazık ki çok kısa sürede bastırıldı ve gerekli uluslararası desteği alamadı. Tartışma gündemine dahi girmedi. İngilizler, o tarihlerde isteselerdi Kürtlere bağımsızlık da verdirebilirdi. Tıpkı Araplara verdikleri gibi.

Öğretmen-politikacı ve yazar Refik Hilmi, anılarında Güney Kürdistan'daki o sıcak günleri, bir başka boyutuyla açıklıyor.

Gelişmelerin doğrudan tanıklarından olan Refik Hilmi'nin yazdıklarıyla, çıkarları birbiriyle çatışan İngilizlerle Türklerin, Kürdistan topraklarını kendi egemenlik alanları içine alma yönündeki entrika ve faaliyetlerini, daha etraflıca ve ayrıntılarıyla öğreniyoruz.

Refik Hilmi'nin Anıları, üç kitap olarak Arap harfleri ve Soran lehçesiyle yazılmış. Biz, üçünü bir arada tek bir kitap olarak yayınlamayı doğru bulduk. Aydınlık ve güzel günlere.

M. Kalman
Kasım 1994




Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues