İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye

İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye

Erol Ulubelen

Yaylacık

.... (Gizlidir) ... Bizim fikrimize göre; Çin ve Türk İmparatorlukları öylesine zayıftır ki, bütün hayatî meselelerde bizim hâriciyemizin tavsiyelerine tamamen uyacaklardır. Fakat İngiltere ve Rusya tavsiyelerde bulunurken hep birbirlerine zıt hareket ediyorlar. Şayet Rusya ile anlaşırsak bunda her iki memleketin müşterek menfaatleri vardır. Kendimi hiç bir kayda bağlamadan sırf gerçekleri teslim etmek için şöyle söyliyebilirim: Türkiye’nin Karadeniz’e çıkan boğazları ve Bağdad’a kadar olan Fırat vadisi Rusları ilgilendirir. Diğer taraftan Türkiye’nin Afrika toprakları ve Bağdat’tan aşağıda kalan kısımları bizi ilgilendirir; buralarda Ingiliz menfaatleri vardır.
Aynı şekilde Çin’de de Hoango vadisinde ve Kuzey Yangtze vadisinde müşterek menfaatlerimiz vardır.

Şayet biz iki memleket birbirimizle anlaşır ve müşterek hareket edersek çok iyi olur. Zira bu iki memleket söz konusu bölgelerdeki kendi menfaatlerinden haberdar değillerdir...