Bilimsel yöntem, üniversite özerkliği ve demokratik toplum ilkeleri açısından İsmail Beşikçi davası 1
«...Halis bir vazife hissi ile Beşikçi'nin yazılarından en önemli olanlarından birkaç örnek topladım. Bunların fotokopilerini aldırdım. Ve umumî deyimle vatana ihanet mahiyetlerini belirten bir dilekçe tanzim ettim. Dilekçenin daha etkili olması için arkadaşlarımdan da imzalamalarını rica ettim... Yazıların suç teşkil eden mahiyetini kısaca belirtip dilekçeyi, fotokopileriyle birlikte, Ankara ve İstanbul Örfi İdare Komutanlıklarına adımla, imzamla gönderdim...» (Muhbir Dekan Prof. Dr. Turhan Tufan Yüce)
«... Sıkıyönetim ilân olunca faaliyetlerinin yeniden gözden geçirilmesini temin bakımından durumu sıkıyönetim mercilerine duyurdum..» (Muhbir Rektör Prof. Dr. Kemal Bıyıkolu)
«... Beşikçi tarafsız bilim adamlarının araştırmalarına iştirak etmiyor. Böylece Kürtlerin Türk orijininden geldiğini, zamanla Kürtleştiklerini kabul etmiyor...» (Muhbir Prof. Dr. Orhan Türkdoğan)
«... Ben kendisine Kürtlerin Türk olduklarını ... anlatmaya çalıştım. Ancak Beşikçi, benim görüşlerime itibar etmiyordu. Sonunda Doğu Anadolu'nun Düzeni, isimli kitabı yazdı...» (Muhbir Dr. Hüseyin Ayan)
(İsmail Beşikçi, İlk tahkikat, Sorgu, Savunma, Son söz)
İçindekiler
Önsöz / III – VII
Bölüm I 12 Mart'tan önce (Daniştay Davalari) / 1 – 125
I. İhbar (belge 1) / 1
II. İhbardan sonra üniversite yöneticilerinin tutumunda meydana gelen bazı değişmeler / 14 1. Derse giriş engelleniyor (belge 2, 3) / 14 2. Araştırma olanakları kısıtlanıyor (belge 4, 5) / 14 3. Başka bir fakülteye geçiş izini verilmedi. Bu konudaki istem cevapsız bırakıldı. (belge 6, 7) / 15
IV. Yurt dışına gidiş engelleniyor / 21 1. Yurt dışına gitmek için başvurma / 21 a) Edebiyat fakültesi dekanlığına verilen dilekçe (belge 11) / 21 b) Dekanlığın olumlu cevabı (belge 12) / 22 2. OECD bursundan faydalanmak için ikinci başvurma (belge 13) / 22 a) Bölüm başkanlığına başvurma (belge 14) / 22 b) Adaylığın bölüm başkanlığı ve fakülte dekanlığı tarafından kabulü / 23 c) Adaylık Rektörlükçe de kabul edildi (belge 15) / 23 d) Seçme sınavlarına giriş / 23 3. Edebiyat fakültesinde kurulan komisyon (belge 16, 17) / 23 4. OECD'nin seçme sınavının kazanıldığına dair yazısı / 25 a) Dışişleri Bakanlığının Atatürk Üniversitesine gönderdiği yazı (belge 18) / 25 b) Dışişleri Bakanlığının yazısı hakkında bilgi verilmiyor / 25 c) OECD'nin seçme sınavının kazanıldığına dair mektubu (belge 19) / 25 d) Atatürk Üniversitesi Rektörlüğünden yazı hakkında bilgi istenmesi (belge 20) / 26 e) OECD'nin telgrafı (belge 21) / 26 f) Telgraf üzerine rektörlüğe tekrar başvurma (belge 22) / 27 5. Rektörlüğün «red» cevabı (belge 23) / 27 6. Üniversite «red» gerekçesini bildirmiyor (belge 24) / 28 7. Kararın iptali için danıştay'a başvurma / 28 a) Danıştay'a başvurma (belge 25) / 28 b) Rektörlüğün savunması (belge 26) / 32 c) Rektörlüğün savunmasına verilen cevap (belge 27) / 25
V. İkinci tahkikat komisyonu / 36 1. Olay / 36 2. ÜNAS duyurusu (belge 28) / 37 3. Tahkikat komisyonu / 37 a) Tahkikat komisyonunun birinci sorusu (belge 29) / 38 b) Birinci soruya cevap (belge 30) / 38 c) Tahkikat komisyonunun ikinci sorusu (belge 31) / 38 d) İkinci soruya cevap (belge 32) / 39 e) Tahkikat komisyonunun üçüncü sorusu (belge 33) / 39 f) Üçüncü soruya ÜNAS'ın verdiği cevap (belge 34) / 40 4. Tahkikat. komisyonunun başka görevleri (belge 35) / 40 5. Rektörün kusur bildirme cezası (belge 36) / 36 6. Kusur bildirme cezasına karşı milli eğitim bakanına başvurma (belge 37) / 42 7. Danıştay'a başvurma / 44 a) Danıştay'a başvurma (belge 38) / 44 b) Milli eğitim bakanının cevabı (belge 39) / 46 c) Rektörlüğün savurması (belge 40) / 47 d) Davalının savunmasına verilen cevap (belge 41) / 49 e) Danıştay'ın kararı / 51
VI. Göreve son verme / 51 1. Dekanlık yazısı (göreve son verme işlemi) (belge 42) / 51 2. Göreve son vermenin gerekçesini öğrenmek için Edebiyat Fakültesi Dekanlığına gönderilen ihbarname (belge 43) / 52 3. Danıştay'a başvurma (belge 44) / 52 4. Yürütmenin durdurulması (belge 45) / 54 5. Rektörlüğün başka işlemleri ve bununla ilgili olarak Danıştay'ın verdiği yürütmenin durdurulması kararı (belge 46, 47) 55 6. Edebiyat Fakültesi Dekanlığına gönderilen ve göreve son verme işleminin gerekçesini soran ikinci ihbarname (belge 48) / 56 7. İkinci ihbarnameye Dekanlığın verdiği cevap (belge 49) 57 8. Rektörlüğün Danıştay'a gönderdiği savunma / 57 a) Dekanlık teklifi (belge 50) / 57 b) Zatişleri Müdürünün «Görevine son verilmesinde sakınca yoktur» şeklindeki «olur»u (belge 51) / 58 c) Rektörlüğün göreve son verme işlemi (belge 52) / 59 d) Rektörlüğün savunma dilekçesi (belge 53) / 59 9. Edebiyat fakültesi dekanlığının danıştay'a gönderdiği savunma dilekçesi (belge 54) / 62 10. Danıştay'ın yürütmenin durdurulması kararının kaldırılması istemini reddeden kararı (belge 55) / 65 11. Rektörlüğün savunmasına verilen cevap (belge 56) / 65 12. Dekanlığın savunmasına verilen cevap (belge 57) / 71 13. Rektörlüğün yeni (ikinci) cevabı (belge 58) / 73 14. Dekanlığın yeni (ikinci) cevabı (belge 59) / 87 15. Rektörlük ve dekanlığın ikinci cevaplarına karşı verilen cevap (belge 60) / 88 16. Duruşma ve karar / 93
VII. Danıştay kararları uygulanmıyor / 93 1. Göreve iade için Atatürk Üniversitesi Rektörlüğüne başvurma (belge 61) / 93 2. Rektörlük dilekçe ile ilgili işlem yapmıyor / 93 a) Dekanlığa gönderilen üçüncü ihbarname / (belge 62) / 94 b) A.Ü. Rektörlüğüne, hukuk-dışı ve anti-demokratik tutum ve davranışları hakkında gönderilen ikinci ihbarname (belge 63) / 95 e) Edebiyat Fakültesi Dekanlığına hukuk-dışı ve anti-demokratik tutum ve davranışları hakkında gönderilen dördüncü ihbarname (belge 64) / 101
VIII. Rektörlük göreve iade ediyor fakat bu sefer de maaşları vermiyor / 104 1. Rektörlüğün yazısı (belge 65) / 104 2. Maaşlar için Rektörlüğe başvurma ve bu isteğin reddedilmesi / 104 a) Rektörlüğe başvurma (belge 66) / 105 b) Rektörlüğün red cevabı (belge 67) / 105 3. Danıştay'a başvurma / 106 a) Danıştay'a başvurma (belge 68) / 106 b) Rektörlüğün savunması (cevabı) (belge 69) / 108 c) Cevaba karşı cevap (belge 70) / 109 d) Milli Eğitim Bakanlığının cevabı (belge 70/A) / 111 e) Dava devam etmektedir. / 112
IX. Rektörlük yıllık izinin kullanılmasına da engel oluyor / 112 1. Yıllık izin için bölüm başkanlığına başvurma (belge 71) / 113 2. Bölüm Başkanlığının «... İzine ayrılmasında sakınca yoktur..» şeklindeki yazısı (belge 72) / 113 3. Edebiyat Fakültesi Dekanlığının «... İstediği tarihte izine ayrılmasında bir sakınca yoktur..» diyen yazısı (belge 73) / 113 4. Rektörlüğün yıllık izin isteğini reddeden kararı (belge 75) / 113 5. Danıştay'a başvurma / 114 a) Danıştay'a başvurma (belge 75) / 114 b) Yürütmenin durdurulması isteminin reddi (belge 76) / 117 c) Rektörlüğün savunması (belge 77) / 118 d) Millî Eğitim Bakanlığının savunması (belge 78) / 120 e) A. Ü. Rektörlüğünün ve Millî Eğitim Bakanlığının savunmalarına verilen cevap (belge 79) / 125 f) Karar / 125
X. Siyasal Bilgiler Fakültesine geçiş / 125
XI. Tutuklama / 125
Bölüm II 12 Mart'tan sonra (Diyarbakır duruşmaları) / 127-529
Kısım I İlk tahkikat / 129-135
I. Davanın muhbirleri / 129 1. Üniversite mensupları tarafından Ankara Sıkıyönetim Komutanlığına yapılan ihbar (belge 80) / 130 2. Üniversite mensupları tarafından İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığına yapılan ihbar (belge 81) / 130 3. Dr. Celal Cihangiroğlu tarafından Diyarbakır - Siirt illeri Sıkıyönetim Komutanlığına yapılan ihbar (belge 82) / 130 4. Doç. Dr. Orhan Türkdoğan tarafından Sadi Koçaş'a yapılan ihbar (belge 83) / 130 5. Rektör Prof. Dr. Kemal Bıyıkoğlu tarafından yapılan ihbarlar (belge 84) / 131
II. Gıyabi tutuklama / 132
III. Askerî Savcı tarafından alınan ifade (belge 85) / 132
III. İstinabe yolu ile alınan ifadeler ve ifadelerle ilgili bazı belgeler / 137 1. Muhbir - tanık dekan Prof. Dr. Ahmet Kurt'un ifadesi (belge 89) / 137 2.Tanık Doç. Dr. Cevdet Gökalp'ın ifadesi (belge 90) / 138 3. Erzurum Cumhuriyet Savcılığının bir yazısı (belge 91) / 139 4. Tanık Mehmet İsakoğlu'nun ifadesi (belge 92) / 139 Tanık mehmet İsakoğlu'nun ikinci ifadesi (belge 93) / 139 5. Muhbir Tanık Dekan Prof. Dr. Turhan Tufan Yüce' nin ifadesi (belge 94) / 140 6. Tanık Avukat İbrahim Bilici'nin ifadesi (Belge 95) / 141 7. Tanık Dekan Prof. Dr. Selahattin Olcay'ın ifadesi (belge 96) / 141 8. Bir Takipsizlik Kararı (belge 97) / 141 9. Tanık Prof. Dr. Mithat Torunoğlu'nun ifadesi (belge 98) / 142 10. Tanık Yavuz Akpınar'ın ifadesi (belge 99) / 142 11. Tanık Yılma Durak'ın ifadesi (belge 100) / 143 12. 2305 numaralı öğrenci Yılma Durak'a sınavlarda sorulan sorular / 144 a) 25 Aralık 1967 Genel sosyoloji ara sınavı (belge 101) / 144 b) 17 Ocak 1968 Genel sosyoloji ara sınavı (belge 102) / 144 c) 22 Ocak 1968 Genel sosyoloji sömestre sınavı (belge 103) / 145 d) 2305 Yılma Durak sınavlarda tam numara almıştır (belge 104) / 145 13. Tanık Turgut Karabey'in ifadesi (belge 105) / 145 14. Tanık Coşkun Ak'ın ifadesi (belge 106) / 146 15. Muhbir - Tanık Dr. Celâl Cihangiroğlu'nun ifadesi (belge 107) / 146 16. Tanık Erdal Birkan'ın ifadesi (belge 108) / 146 17. Muhbir - Tanık Dr. Celâl Cihangiroğlu'nun ikinci ifadesi (belge 109) / 146 18. Tanık Erdal Birkan'ın ikinci ifadesi (belge 110) / 147 19. Tanık Mustafa Göktaş'ın ifadesi (belge 111) / 147 20. Tanık Mustafa Aktaş'ın ifadesi (belge 112) / 147 21. Muhbir Asistan İbrahim Erol Kozak'ın ifadesi (belge 113) / 148 22. Muhbir - Tanık Prof. Orhan Türkdoğan'ın ifadesi (belge 114) / 148 23. Muhbir - Tanık Rektör Prof. Dr. Kemal Bıyıkoğlu'nun ifadesi (belge 115) / 148
IV. Duruşmalar sırasında mahkemeye verilen çeşitli dilekçeler (1,2,3) / 149 1. Dilekçe 1. (belge 116) / 149 2. Dilekçe 2. (belge 117) / 149 3. Dilekçe 3. (belge 118) / 149
V. İddianame II / 150 1. Ek İddianame (belge 119) / 150 2. Ek İddianamenin geri alınışı / 150 3. Erzurum - Kars Dev - Genç örgütü ve devrimci gençlik örgütü ile ilgili iddianame (belge 120) / 150 4. İddianame II (belge 121) / 150 5. Mahkemeye verilen idlekçeler (4, 5) / 152 a) Dilekçe 4 (belge 122) / 152 b) Dilekçe 5 (belge 123) / 152
VII. Bazı muhbir - tanıkların ve tanıkların mahkeme huzurunda dinlenilmeleri / 176 1. Muhbirlerin, muhbir - tanıkların ve tanıkların mahkeme huzurunda dinlenilmeleri ile ilgili istem / 176 2. Mahkemenin bazı muhbir, muhbir - tanık ve tanıkların mahkeme huzurunda dinlenilmeleri ile ilgili kararı (belge 141) / 177 3. Mahkemeye verilen dlekçe (6) (belge 142) / 177 4. Muhbir ve muhbir - tanıkların ve tanıkların huzurda dinlenilmeleri / 177 a) Muhbir - tanık Rektör Prof. Dr. Kemal Bıyıkoğlu (belge 143) / 178 b) Muhbir - tanık Prof. Dr. Orhan Türkdoğan (belge 144) / 180 c) Tanık prof. Dr. Mithat Torunoğlu (belge 145) / 183 d) Mahkemenin hukuk dışı ve usulsüz tutumlarına itiraz (belge 146) / 184 e) Mahkemenin itirazla ilgili kararı (belge 147) / 185 f) Tanık prof. Dr. Şaban Karataş (belge 148) / 186 g) Muhbir - tanık asistan İbrahim Erol Kozak (belge 149) / 190 h) Mahkemeye verilen dilekçe (7) (belge 150) / 193 i) Askeri Savcının beyanları (belge 151) / 193 5. Mahkemeye verilen dilekçeler / 194 a) Dilekçe (8) (belge 152) / 194 b) Muhbir - tanık asistan İbrahim Erol Kokak'ın mektubu (belge 153) / 194 c) dilekçe (9) (belge 154) / 198
VIII. Askeri savcının her türlü bilimsel çalışmayı, mahkeme huzuruna getirmesi ve mahkemenin bu konularla ilgili kararları (belge 155) / 198
IX. İddianame III / 204 1. İstanbul Basın Savcılığının İddianamesi (belge 156) / 204 2. İddianame III (belge 157) / 207 3. Sorgu (belge 158) / 207 4. Bilirkişi raporu (belge 158) / 208 5. Bilirkişi raporunun reddi (belge 160) / 208 6. Dosyanın Esas dosya ile birleştirilmesi (belge 161) / 209
XI. Askeri Savcının Esas hakkındaki mütalâası (belge 165) / 210-319
I. Sanığın ideolojisi ve yöntemi / 210
II. Sanığın çok yönlü ideolojik faaliyetleri / 211 1. Sanığın öğretim münasebetlerinden yararlanarak giriştiği ideolojik faaliyetler / 212 2. Sanığın akademik çalışma özgürlüğü ve olanaklarından yararlanarak giriştiği ideolojik faaliyetler / 229
III. Sanığın ideolojisi yönteminde çeşitli örgütler içerisinde yer alan faaliyetleri / 234 1. Sanığın üniversite asistanları sendikası içindeki ideolojik faaliyetleri / 235 2. Sanığın Fikir Kulüpleri Federasyonu ve Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonuna yönelik ideolojik faaliyetleri / 239 3. Sanığın Doğu Devrimci Kültür Ocakları ile olan ideolojik faaliyetleri / 241 4. Sanığın Türkiye İşçi Partisi ile olan ve her iki ideolojisinden kaynak olan faaliyetleri / 246
IV. Sanığın ideolojisi yöntemindeki basın - yayın faaliyetleri / 252 1. Doğu Anadolu'daki göçebe Kürt aşiretlerinde toplumsal değişme, geçiş halindeki toplumlar / 253 2. Doğu mitinglerinin analizi / 255 3. Doğu'da değişim ve yapısal sorunlar / 257 4. Doğu Anadolu'nun düzeni, sosyo - ekonomik ve etnik temeller / 259 5. Sanığın aşırı sol eğilimi ile tanınan basın organları vasıtasıyla sürdürdüğü ideolojik faaliyetleri / 293
V. Sanığın şahsi münasebetler halinde yürüttüğü ideolojık faaliyetleri / 298
VI. Sanığın çok yönlü faaliyetleri sonucu olarak ortaya çıkan durumun ceza yasası açısından tahlil ve değerlendirilmesi / 304 Netice ve talep / 318
XII. Esas hakkındaki savunma (dilekçe 13, belge 166) / 320-326
Kısım I İddiaların temel dayanağı / 321-345
I. Anlatılan derslerde ve imtihan kâğıtlarında neler var / 321
II. Orhan Türkdoğan'ın şıkâyeti / 328
III. İdarî tahkikat komisyonu'nun kuruluşu / 329
IV. İdarî soruşturma kanunlara aykırı ve usulsüz yürütülmüştür / 330 1. İdarî soruşturmanın usulü / 330 2. Üniversite soruşturmayı usulsüz yürütmüştür. / 330
V. Orhan Türkdoğan'ın şikayet dilekçesinin tartışılması / 331 A. Muhbir - Tanık Orhan Türkdoğan'ın maddî tahrifatı / 331 B. İmtihan kâğıtlarının ve derslerin takdimindeki tahrifat / 338
VI. İdarî tahkikat komisyonu kanunsuz ve usulsüz kurulduğu ve çalışmalar usulsüz yürütüldüğü gibi delilleri de gereği gibi kullanmadığı ve eksik delil kullandığı da açıktır / 340
VII. İdarî Tahkikat Komisyonu evrakı 4936 Sayılı Kanundaki gerekli süreç tamamlanmadan tamamen keyfî, kanunsuz ve usulsüz olarak MİT Müsteşarlığına gönderilmiştir / 341
Bölüm II Sıkıyönetim Komutanlıklarına yapılan ihbarlar / 345
Bölüm III İlk tahkikat'taki usulsüzlükler / 346-353
Bölüm IV İddia Makamının duruşma süresindeki beyanlarının ve Esas hakkındaki mütalâanın tartışılması / 354-401
I. Askerî savcının duruşma sırasındaki beyanlarının tartışılması / 354
II. Askerî savcının esas hakkındaki mütalâasının tartışılması / 370
Bölüm V Delillerin tartışılması
Kısım I Sözlü deliller / 402-429
I. Muhbir - tanık ve tanık ifadeleri / 402 A. Muhbir ifadelerinin temel dayanağı / 402 B. Genel olarak / 404 1. Muhbir - tanıklar ve tanıklar iddiaya konu olan filler hakkında konuşmamakta, sadece yazılarımdan örnekler vermektedirler / 404 2. Dersi okumayan yani bu dersin öğrencisi olmayanlar bu Ders hakkında bilgi sahibi olamazlar / 406 3. Ötekl muhbirlerin ifadelerine gelince / 407 a) Muhbir Orhan Türkdoğan'ın durumu / 407 b) Selahattin Olcay ve muhbir Turhan Tufan Yüce'nin durumu / 407 c) Muhbir Ahmet Kurt, Mithat Torunoğlu, Mehmet İshakoğlu ve Cevdet Gökalp'in durumu / 407 d) Yöneticilerin durumu (muhbir rektör Kemal Bıyıkoğlu ve dekan Selahattin Olcay) / 408 4. Görgüye ve duyguya müstenit olmayan, başkalarından duyulanlara dayanılan ifadeler kabul-û şayan değildir / 408 5. Muhbirlerin, muhbir tanıkların ve tanıkların yalancılığı / 410 6. Muhbirlerin bana karşı husumeti / 413 a) Muhbir doçent Orhan Türkdoğan'ın husumeti 413 b) Üniversite yöneticilerinin (muhbir Rektör Bıyıkoğlu)nun ve dekanların husumeti / 414 aa) Keyfî, usulsüz ve kanunsuz bir şekilde yabancı bir ülkeye gitmemi engellemeleri / 414 bb) Keyfî, usulsüz ve kanunsuz bir şekilde görevime son vermeleri / 414 cc) Danıştay tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararını keyfî olarak uygulamamaları / 416 ee) Maaşlarımın keyfî olarak verilmemesi / 416 7. İhbar şebekesinin husumetini gösteren öteki deliller / 417 a) Üniversiteden uzaklaştırılmam ile ilgili olarak yöneticilerin çevirdiği dolaplar / 417 b) İdarî Tahkikat Komisyonu evrakının MİT Müsteşarlığına gönderilmesi / 418 c) MIT Müsteşarlığına muhbir Rektör Kemal Bıyıkoğlu ve Şaban Karataş tarafından yanlış ve kasıtlı bilgiler verilmesi / 418 d) Atatürk Üniversitesi yöneticileri resmi bir evrakı kanunda gösterilmeyen bir mercie vererek suç işlemişlerdir / 418 e) Muhbir yöneticilerin Nurcu ve Şeriatçı ideolojiye ve Ülkü ocaklarına yönelik faaliyetleri, tarafgirlikleri / 418 f) Muhbir Rektör Kemal Bıyıkoğlu'nun Üniversiteyi açış konuşması / 419 g) Üniversite yöneticilerinin MİT'in bir şubesi gibi çalışmaları / 419 h) Başka durumlar / 420 8. Somut olayda esas kaynak defterlerdir / 420 9. Tanıklar ideolojik yönden tanıklık sıfatına haiz değildirler / 421 10. Muhbir - tanıkların birbirlerini «sahtekârlıkla» suçlamaları / 422 11. Muhbir profesörlerin ajan olma ihtimalleri / 426
C. Özel olarak / 427
II. Bilirkişi Profesör Hamide Topçuoğlu'nun sözlü mütalâası / 427
Bölüm V Delillerin tartışılması
Kısım 2 Yazılı deliller / 430
I. Ders notları ve imtihan kağıtları / 430 1. Avrupa'nın Osmanlı imparatorluğu ile ilişkileri / 432 2.Duyûn-u Umumiye / 435 3. Anadolu üzerinde pazarlıklar / 438 4. 1919-1922 Kurtuluş savaşı / 440 5. Batıcılık gericiliktir, kavramı / 444 6. Toplumsal kanunlar ve parlamenter kanunlar sorunu / 447
II. Anlatılan şeyler sosyolojinin konusu içindedir. Bunlar sosyolojinin meşru anlatımlarıdır. Sosyoloji imtihanlarında böyle sorular sorulabilir / 449
III. Usulsüz ve kanunsuz olarak elde edilen belgelerin delil değeri / 451
IV. 5680 Sayılı Kanunun 35. Maddesi / 453
V. Herhangi bir yazının veya konuşmanın bütünlüğü sorunu / 454
VI. Bilirkişi Raporunun reddi / 455
Bölüm VI TCK 142/1-3 ile ilgili iddiaların yokluğu ve geçersizliği / 456 - 462
I. Muhbir iddialarındaki farklılıklar / 456
II. İddialar karşısında Askerî Savcının durumu / 457 1. Askerî savcının ideolojik yanlılığı / 457 2. Askerî savcının kürt halkının varlığını kabullenişi / 458 3. Askerî savcı somut belgeleri tahrif ederek sunuyor / 459 4. Soyut suçlamalar / 459
III. TCK. 142/1 / 461
Bölüm VII TCK 141/1 ile ilgili iddialar / 463-464
Bölüm VIII TCK 142/3 ile ilgili savunma / 465-520
I. Başlangıçtan bu tarafa doğru Anadolu'da tarihsel gelişmeleri, dilleri, edebiyatları ve kültürleri ile Türk halkından ayrı bir Kürt halkı vardır Kürt halkının kabulü bilimsel çalışmanın asgari şartıdır / 465
II. Hukuki tahlil : TCK 125, 141/4, 142/3 / 491 Kürtçülük nedir? / 494
III. Somut olayımızda muhbir tanıklar, tanıklar muhbirler «Kürtçülük»ten, «bölücülükten» ne anlıyorlar? / 503
Bölüm IX Sonuç / 521-526
XIII. Avukatların savunması / 527
XIV. Son söz (dilekçe 14) / 527-529 İçindekiler / 531-543
ÖNSÖZ
İsmail Beşikçi davası, bilim dışı ve anti-demokratik davranışların karşı bilimin ve demokrasinin savunmasıdır. Aslında, bilim, demokrasi, eşitlik, özgürlük gibi kavramları savunmak son derece kolaydır. Çünkü bunlar insanlığın, asırlardır mücadelesini yaptığı, evrensel geçerliği olan araç ve sistemlerdir. Bu bakımdan bunları savunan kişiler «bilme»nin ve bilmeye dayanan «inanma»nın verdiği rahatlık ve huzur içindedirler. Fakat bu kavramlara karşı çıkmak oldukça zordur. Çünkü hiç kimse, açık açık bilim dışı davranışların, insanlığın ve toplumların yararına olduğunu, anti-demokratik sistemlerin daha yararlı olduğu fikrini savunamaz. Bu oldukça zor bir iştir.
Fakat çok zor olan bu işler, Türkiye'de, «bilim» ve «demokrasi» maskesi altında 50 senedir, büyük bir ustalıkla sürdürülmektedir.
Bilimin, toplumdan topluma, kişiden kişiye değişmeyen evrensel özellikleri vardır. Örneğin, bilimin olgusal olduğu, gerçeklere dönük olduğu tartışılması mümkün olmayan kesin doğrulardır. Hangi koşullarda olursa olsun, bilimin ve bilim adamının yalan söyleyemeyeceği, resmi ideolojiyi kabullenemeyeceği, resmi ideolojiyi bilim diye sunamayacağı büyük bir gerçektir.
Bu temel doğrulara rağmen, Türkiye'de Kürt sorunu konusunda bilim, «yalan»ın ve «inkâr»ın bir aracı olarak kullanılmaktadır.
Bilime ve bilim adamına duyulan saygı, herşeyden önce, onun, yalan söylemeyeceği inancından gelir. Halbuki bu konuda profesörler açıkça yalan söylemektedirler. Resmi ideolojinin propagandasını yapabilmek için birbirleri ile yarışa girmekte, siyasal iktidarların sempatilerini toplamaya çalışmaktadırlar. Fakat, profesörlerin uzun unvanları, artık, onların, bilim dışı tutumlarını gizlemeye yetmeyecektir.
Nitelikleri ne olursa olsun, Türkiye'deki üniversitelerin ve üniversite mensuplarının ortak bir yönü vardır: Kürt sorunu konusunda yalan söylemek, resmi ideolojiyi tartışılmaz tek gerçek olarak kabul etmek, bunun propagandasını yapmak. Öğrencilerine toplumsal bilimlerin «normatif» olmadığını, yani olması gerekeni değil, olanı araştırdığını anlatan üniversite, Kürt sorunu konusunda kesinlikle normatif bir tavır içindedir. Vatan sevgisi, millet sevgisi, halkçılık.. gibi sosyolojik olarak mahiyetinin ne olduğu kolayca belirlenemeyen sübjektif kavramları, araştırmalarına varsayım yapmaktadır. Bu, Doğu ile ilgili olarak yapılan araştırmaların, açıklanması dahi gerekli görülmeyen, temelde duran bir varsayımıdır: Türkiye'de yaşayan herkes Türk'tür ve ancak Türk olan mutludur. Resmi ideolojiyi savunmak kaygısıyla, bilimin olgusal ve gerçeğe dönük niteliğine böylesine ters düşen, Kürt halkının somut varlığını inkâr edebilmek için böylesine yalan söyleyen, toplumdan kopan bir üniversitede, bilimin değil, jurnalciliğin üretilmesi şaşılacak bir şey değildir.
Resmî ideolojiye itibar etmeyip gerçekten bilimsel bir yöntemle düşünenler olabilir, bilmiyoruz. Veya bilimsel düşündüğü halde, çeşitli nedenlerle bunu açıklayamamış olanlar da bulunabilir. Açıklanmayan, açıklanamayan düşüncelere ise, düşünce denilemeyeceği şüphesizdir.
Üniversitenin bu özelliği o kadar açıktır ki, en demokratik görünümde olalı, kamuoyunda böyle bir izlenim yaratabilmiş bir birimi ile, en tutucu olanı arasında hiçbir nitelik farkı yoktur. İkincisi, işini açıkça kamuoyu önünde Yapmakta, birincisi ise gizli. İkincisi, üniversite özerkliğine açıkça karşı çıkmakta, birincisi ise özerk üniversite adı altında resmi ideolojiye yandaş olduğunu göstermektedir. İkincisi, resmi ideolojinin tartışılmaz tek gerçek olduğunu açıkça beyan etmektedir. Birincisi ise, idarenin, tutuculuğu açıkça ortada duran çeşitli kurallarını maske yaparak ve egemen siyasal güçlerin gölgesine sığınarak, üniversitede, resmi ideolojiden başka hiçbir düşüncenin üretilemeyeceğini isbat etmektedir. İkincisinin jurnalci, bilim dışı, hukuk dışı ve anti-demokratik tavırları, yıllar sonra birincisi tarafından aynen benimsenerek hukuksal (!) bir işleme dayanak yapılabilmektedir.
En çok konuşulan, yazılan kavramlardan bazıları da insan hakları, demokrasi, özgürlük, eşitlik.. dir. Türkiye'de çeşitli üniversitelerde ve üniversitelerin dışında, «İnsan Haklarını Araştırma ve Koruma Enstitü'leri» kurulduğu halde, bu enstitülerde Kürt sorununa eğilmemek için büyük bir gayret gösterilmektedir. Demokrasinin temeli olarak bilinen eşitlik, aslında hiçbir kayıt ve koşula bağlanamaz. Fakat Türkiye'de Kürt halkı ve Kürt halkına mensup olanlar, ancak, kendi ana dillerini, kültürlerini kendi özlerini reddettikleri, yani köleleştikleri ölçüde hakim ulus ve onun fertleri ile eşit sayılmıştır. Bir kişinin kamu hizmetlerinden yararlanması, kamu hizmetlerinde görev alması, ancak kendi özünü reddedip Türkleşmesi koşuluna bağlanmıştır. Çağdaş demokratik toplumu savunanlara, insanca yaşamak isteyenlere, yani kendi özünü ve kültürünü reddetmeyenlere, savunanlara, gösterilen yer zindan ve zulümden başka bir şey değildir.
Böylesine bir eşitlik anlayışı, yani bir halkın ve o halka mensup herhangi bir kişinin köleleşmesi koşuluna bağlanan bir eşitlik uygulaması, hukukun çeşitli kollarını okutan, hiçbir profesörü rahatsız etmemektedir. İnsan hakları, kamu hürriyetleri, ana haklar, temel hürriyetler, okutan hiçbir profesörü rahatsız etmemiştir. Anti - demokratik olduğu, dünyada bir eşi daha bulunmayacak derecede ırkçı olduğu gün gibi ortada duran bu fikir ve uygulamadan hiçbir solcu yazar, hiçbir sağcı yazar, hiçbir demokrat kişi, demokrasi aşığı hiçbir kurum ve kişi rahatsız olmamaktadır. Çünkü dünyada hiçbir halkın temel demokratik hakları, o halkın somut varlığı inkâr edilmek ve yok sayılmak suretiyle gaspedilmemiştir.
Diyarbakır duruşmaları ve ondan sonra meydana gelen olaylar, üniversitenin ne kadar çürük, kof, bir kurum olduğunu, uzun unvanlı, kocaman görünümlü profesörlerin objektif bir gerçeği reddedebilmek, üniversitede objektif bir gerçeğin ifade edilmesini engelleyebilmek için uydurdukları yalanlarla, takındıkları tavırlarla ve ortaya attıkları gerekçelerle nasıl cüceleştiklerini açıkça ortaya koymuştur.
Burada onulmaz yara alan, bilim değil, üniversitenin bizzat kendisidir. Çünkü bilim bir araçtır. Olguları ve olgusal ilişkileri kavrama ve açıklama aracı. Düşünce maddenin yani toplumsal hareketin bir yansıması olduğuna göre, toplumsal olgu ve ilişkiler sürdüğü sürece, bunu doğru olarak kavrayacak ve anlatacaklar elbette olacaktır. «Sağcısı - solcusu», ilericisi - tutucusu, herkes; resmi ideolojiyi doğrulamak için, «..masaldaki vezirler gibi; gerçeği görmeyip krala dalkavuklukta yarışadursunlar...» düzenden hiçbir çıkarı olmadığı için gerçeği söyleyiveren «çocuk»(*) örneği, meselenin gerçek sahipleri de hızla bilinçlenmekte ve bunlar çığ gibi büyümektedir.
Yine bunun gibi, son zamanlarda özellikle bazı sol çevrelerin gerçeğin özünü kavramaya çalıştıklarını görmemek de mümkün değildir.
Yığınlarla organik ilişkiler kurmanın tek yolu somut koşulların somut tahlilidir. Somut olan ise, birinci derecede olgular ve olgusal ilişkilerdir. Bunlar yok farzedilerek veya görmemezlikten gelinerek somut durumun somut tahlili yapılamaz.
İsmail Beşikçi, davasının dört safhasında da gerçekleri bilimsel bir yöntemle ifade etmiştir. Sorunu, birinci safhada muhbir profesörlerin bilim dışı, demokrasi dışı ihbarlarına karşı sıkıyönetim savcılığında; ikinci safhada ise, askeri savcının bilim, gerçek ve demokrasi dışı iddialarına karşı sıkıyönetim mahkemesinde savunmuştur. Üçüncü safhada, askeri savcının bu tutumunu aynen benimseyen sıkıyönetim mahkemesi kararına karşı Askeri Yargıtayda; dördüncü olarak ise, hüküm mahkemesinin bu tutumlarını aynen benimseyen Askeri Yargıtay'a karşı, «tashih-i karar» safhasında savunmuştur.
Görüleceği gibi İsmail Beşikçi savunmasını yaparken son derece rahattır. Yaptığı işten emindir ve huzur içindedir. İnançlıdır. Çünkü en büyük güç bilgidir. Bu, bilimi, demokrasiyi, eşitliği savunmanın verdiği huzur ve rahatlıktır. İsmail Beşikçi, savunmasında, Kürt halkının somut varlığını ve bu varlığın gereği olan şeylerin, demokratik, özgür ve eşit koşullar içinde ortaya çıkarılmasının tesbitini yapmaktadır. Bunu yaparken herhangi bir önermede bulunmuyor. Sosyolojik tesbitin, ancak, uzun vadeli bir süreç içinde geliştirilip yaygınlaşacağı, kabul göreceği, kitlelerce ve yöneticilerce benimseneceği mümkün olacağından, İsmail Beşikçi araştırmalarının sonuçlarının belirlenmesinde ve bu sonuçlara önermeler getirilmesinde aceleci değildir, telaş göstermemektedir. Tersine karşısındakiler, somut olayın somut tahlilinin ve tesbitlerin ortadan kaldırılması ya da engellenmesi için çok aceleci ve telaşlıdırlar. Bunun için tehdit, terör ve inkârdan başka hiçbir şey ifade etmemektedirler. Çünkü bilim, demokrasi, eşitlik gibi kavramlara karşı durmak sanıldığından çok daha zordur. Hele, «eşitlik» maskesi altında, bir halkın köleleşmesini; bir dilin, bir kültürün eritilmesini, yokedilmesini savunmak, insana yaşamasına engel olmaya çalışmak kolay olamaz. Dağarcığında bu yüce şeyleri savunacak bir şeyleri olmayanların, sorunlara uzun vadede bir öneri getiremeyecek olanların terör, baskı ve inkârdan başka hiçbir şey ifade edememeleri normaldir.
Yine görüleceği gibi İsmail Beşikçi davası, sıkıyönetimle birlikte, Diyarbakır'da başlayan bir dava değildir. İsmail Beşikçi'nin, yazıp yayınladığı bir kitaptan dolayı, üniversitedeki görevine son verilmiş bir kişi olduğunu unutmamak gerekir. (Bk. belge 50, s. 57, belge 51, s. 58) Bu bakımdan bu ihraç ve buna bağlı olarak Danıştay'da açılmış davalara ait belgeleri de yayınlamayı uygun bulduk.
İsmail Beşikçi davası ile ilgili kitap iki cilt olacaktır. Birinci ciltte, Danıştay davaları ve Diyarbakır Sıkıyönetim duruşmalarına ait ihbar, sorgu, duruşma, savunma kısımları ve bunlara ait belgeler yer alacaktır. İkinci ciltte ise, Sıkıyönetim Mahkemesinin Gerekçeli Kararı, Danıştay davaları ile ilgili kararlar. Yine aynı ciltte temyiz istemi, Askeri Yargıtay'ın Onama Kararı, Tashih - i karar istemi ve bu istemin reddi kararı ve bunlarla ilgili öteki belgeler yer alacaktır.
Bu belgeleri yayınlamakla büyük bir görevi yerine getirdiğimize inanıyoruz.
Nisan 1975 Komal
(*) Andersen; Masallar. Çeviren .: Nurullah Ataç, İstanbul 1952, Kıralın yeni elbiseleri.
İsmail Beşikçi Bilimsel yöntem, üniversite özerkliği ve demokratik toplum ilkeleri açısından İsmail Beşikçi davası 1
Komal
Komal : 3 Belgesel dizi : 2
1. basım: Nisan 1975
Çark matbaası Ankara, 1975
Komal basım - yayım dagıtım İzmir cad 7/9 Ankara Tlf. 17 87 91