La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Kurd, destpêka dîroka etnîkî ya gelê kurd


Auteur :
Éditeur : Lîs Date & Lieu : 2010-01-01, Dîyarbekir
Préface : | Pages : 296
Traduction : ISBN : 978-605-5683-14-6
Langue : KurdeFormat : 135 x 210 mm
Code FIKP : Liv. Ku. 4749Thème : Histoire

Présentation
Table des Matières Introduction Identité PDF
Kurd, destpêka dîroka etnîkî ya gelê kurd

Kurd, destpêka dîroka etnîkî ya gelê kurd

O. L. Vilchevıskj

Lîs

0. L. Vilcheviskj, rojhilatnas, dîroknas û etnografekî bi nav û deng ê Sovyeta berê ye. Li ser kurdan bi dehan lêkolîn, kitêb û maqaleyên wî yên hêja hene. Zimanê kurdî gelek baş zaniye. Di muddetê salên Şerê Cîhanê yê Duduyan de û di esnayê damezirandina Cumhuriyeta Kurd a Mahabadê de li Îranê li navçeyên kurdnişîn de maye. Her çend wê çaxê di derbarê tevgerên kurd ên li Kurdistana lraqê û hetta yên Îranê de hinek raporên nehênî yên negatîv nivîsandibe jî, lê ev girîngiya lêkolîn û xebatên wî yên di derbarê kurdan de kêm nake. Di wextê xwe de di navbera wî û mamoste Qanadê Kurdo de di vî warî de munaqeşe çêbûne. Yekem kes e jî ku, piştî têza doktorayê ya Dr. Kemal Mezher Ehmed a li ser karekterê Serhildana Mezin a sala 1925an a Şêx Se'îdê nemir, ji nêrînên xwe yên berî yên li ser vê serhildanê, paş de gav avêtiye. Ez vê ji qelema Dr. Kemal Mezher bi xwe neqil dikim:

"... Yek ji wan kurdnasên herî mezin ê Sovyetê û rojhilatnasê otorîte V. Vilçewskî, bîr û raya xwe di derbarê vê têzê de nivîsand û bi eşkere paş de gavavêtinên xwe ji şaşîyên xwe yên kevin ên ser bûyerê nivîsandibû, da xuya kirin, rastiyên wan netîceyên ku di têzê de di derbarê serhildana 1925an de hatine, qebul kir...". (Çend rûpel ji dîroka gelê kurd. -Dr. Kemal Mezher Ehmed, r: 58).


Table des Matières


Naverok

- Pêşgotına Kurmanciya wê / 11
- Pêşgotina nivîskar / 15

Beşa yekê / 19-67
- Millet û Eşîretên eslî yin Mezopotamyaya Jorin
- Hûrî, Gutî, Luluyî û Kasî
- Peydebûna qebîleyên Hindo-Ewropî û Sami di navçeyê de
- Peywendiya rûniştiyên Mezopotamyaya jorîn bi şaristaniyeta navbera her du çeman re
- Êrîşên Gûtiyan ên li ser navbera her du çeman
- Qedera Konfederasyona Gûtiyan
- Peywendiya Gutî û Madî, Gutî û Kurdan

Beşa duduyan / 69-93
- Prosesa jihevcihêbûna xwedîkirina heywanan û ziraetê
- Rola koçkirinê di etnolajiyê de
- Hatina qebîleyên xwediyê Zimanê Hindi li navçeyê
- Muqayeseya Êrîşên Gutî û Kasî yên di navbera her du çeman de
- Hatina qebîleyên Şivanî û Koçerên Deştî li Mezopotamyaya jorîn
- Zimanên Hindo-Ewropî
- Hatina Aramiyan li navçeyê
- Çêbûna tovê miletê Kurd

Beşa Sisêyan / 95-133
- Paşvemayên maderşahî (dayikmezintî) dişaristaniyeta kevn a Kurdan û miletên kevn ên navçeyê de
- Ciyê jinan di civakê de û peywendiya wan bi aktîvîteyên abori re
- Hesp xwedî kirin û rola hesp di çiyayan de
- Xwedikirina heywanên hûr di çiyayan de
- Sîstema hêzên çekdarî ya qebîleyên çiyayî
- Eba û pêç
- Medî, koka (etnik!) Mediyan

Beşa çaran / 135-172
- Serhildana peywendiyên çînayetî di Mezopotamyaya jorîn de
- Zamwa, Manna, Kurdistana Mukriyan
- Muqayeseyek di navbera Manna û welatê Karduxan de
Şerê Faris û Yewanan
- Riya hikumdaran (Şahan, Qralan)
- Ksenefon û Karduxî
- Medya û Matiyna

Beşa pêncan / 173-204
- Yekemîn zanyariya Ewropayê di der barê Kurdan de.
- Yekemîn rêzimanê Kurdî
- Geştên Zanistî li rojhilatê
- I. D. Mikhailis: Kurd û Xaldiyên xwediyê kitêba pîroz
- G. Hornle, E. Rodiger, A. F. Pott û îspatkirina Îrantiya Zimanê Kurdî
- A. A. Könik û Teoriya Pan Arîzmê
- Teoriya Yafit, N. Marr û eslê Kurdan
- Dîroka zimanê miletan di eynî wextî de ne dîroka miletan e
- Careke din jî Kurd û Karduxî
- V. F. Minorsky û eslê Kurdan
- Kurd û paktî
- Navê Kurd û Kurmanc
- Gelo zimanekî Medî yê muşterek hebû?

Beşa şeşan / 205-226
Kengî û di kîjan hal û rewşê de prosesa çêbûna miletê kurd rû da?
- Peywendiya qebîleyên Iranî yên jorîn Qafqasyayê bi Kurdistanê re
- Di der barê eslê Kardan de destanek Ermeniyan
- Girê û Astenga Sikêfî û Kimêrî
- Milletê (Ethnos) Îranî
- Mad û Faris du milletên cihê nebûn
- Kara, rêxistina şer a qebîleyan
- Arîzantû û Anaryak
- Herki û rê û dirbên koçkirina qebîleyên Îranî yên kevn...

Beşa heftan / 227-267
- Netîceyên zordestiya Rojhilatê û Rojavayê li ser Mezopotamyaya jorîn
- Qîmeta kultura Helenî û kultura Îranîji rûniştiyên Mezopotamyaya jorîn re
- Kronîka Karka
- Welatê Garmayî
- Esîlzadeyên Karkayê (Kerkûk)
- Kevntirîn eserê edebî yê Kurd!
- Arapxa, Garmayî, Karka, Kerkûk: Ciyên kevn ên jiyana Kurdan
- Rûniştiyên xwediyê Zimanê Îranî yên beriya Medan û Farisan di navçeyê de hebûn
- Qebîleya Hemawend, perestina Şêr û Eyloyê (Êlo)
- Hespê Kurdan û deveya Ereban di sembola Iraqê de
- Cardin J. N. Marr û gotina "Çelebî"
- "Çelebî" û rola Kurdan di etnolojiya Tirkan de

Beşa heştan / 269-293
- Jinên Amazonan û kevneşopên Maderşahî
- Netîceyeke berfireh ji bo ciyê jiyana Kurdan
- Hikumdarên qebîleyan (Melûk El-Tiwaif)
- Kronîka Erbîlê
- Sebebên êrîşbirina li ser Mezopotamyaya jorîn ji aliyê dewletên mezin ve
- Ewsirwêna, Sofêna, Gordêyna, Nîseybîn, Adyabîna, karekterê pêşkevtîxwazî yê van dewletên biçûk
- Muqayesekirina du êrîşên kolonyalîst ên li ser Mezopotamyaya jorîn
- Yunanî û Romayî ji Rojavayê ve û Îraniyên koçer ji rojhilatê ve
- Êrîşên hêzên yekgirtî yên Parsya, Adyabîna li ser serhildanên navçeya Kardoyê
- Navçeya Kardoyê ne eynî Gordêynaya welatê Karduxan e
- Ji bo çi navê Kurd" di destpêka Îslamiyetê de tenê ji bo
- Kurdên Rojhilat bi kar dihat
- Peywendiyên di navbera: Kurd, Gord, Pehlewî, Pehlewan û Kara de
- Kevntirîn zanyariyên di der barê Zimanê Kurdî de
- "Kîzo", navê serokê serhildana wan, navekî Kurdî ye
- Kurdî, ji dema Sasaniyan ve zimanekî serbixwe ye...




Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues