La bibliothèque numérique kurde (BNK)
Retour au resultats
Imprimer cette page

Osmanlı İran Rus savaşlarında Kürtler


Auteur :
Éditeur : Avesta Date & Lieu : 2010-01-01, İstanbul
Préface : Pages : 384
Traduction : ISBN : 978-605-5585-32-7
Langue : TurcFormat : 135x220 mm
Code FIKP : Liv. Tr. 4798Thème : Histoire

Présentation
Table des Matières Introduction Identité PDF
Osmanlı İran Rus savaşlarında Kürtler

Osmanlı İran Rus savaşlarında Kürtler

P. İ. Averyanov

Avesta

Kürtlerin Rusya'nın Kafkasya politikasındaki yeri ve rolü hakkında kesin ve net bir rapor hâlâ yazılmayı bekliyordu. Bu sorunun incelenmesi için Kafkas askeri dairesi kurmay başkanı N. N. Belyavskiy Yüzbaşı P.İ. Averyanov'a görev verdi ve Rusya'nın bütün 19. yüzyıl boyunca Kürtler ile ilişkileri hakkında tarihsel bir deneme yazmasını istedi. Belyavskiy Averyanov'un askeri kurumları ilgilendiren ŞU dört noktaya dikkat etmesini istedi:

1) Rusya'nın Türkiye ve İran ile 19. yüzyılda olan tüm savaşlarına Kürtlerin katılımını incelemek
2) Rusların Kürtler ile ilişkilerinin karakterini ve tarafların geçmiş savaşlar sırasındaki hareketlerini belirlemek
3) Rusya, Türkiye ve İran'daki Kürtlerin çağdaş siyasal durumlarını belirtmek
4) Kürtlerin Rusya'nın Türkiye ve İran ile gelecekteki savaşlarındaki tavrını açığa çıkarmak
.....



Pyotr İvanoviç Averyanov (05.10.1867 - 13.10.1937). Tiflis askeri okulunu, askeri mühendislik okulunu ve 1894'te Genelkurmay Akademisi'ni bitirdi. 1894-1898 yılları arasında İstanbul'daki Rus elçiliğinde görev yaptı. 1898 yılında Kafkas askeri dairesi komutanının emrinde kurmay subayı. Temmuz 1901'den Mayıs 1905'e değin Erzurum Rus başkonsolosluğunda katip (askeri istihbaratçı), 1906'da genelkurmay istihbarat dairesinde, 1908'de albay, 16. Mingrel alayı komutanı. 1910'da tuğgeneral, 1914'te genelkurmay asker alma dairesi başkanı, 1915'te tümgeneral, 1916'da genelkurmay başkana vekili, 1917'de Rusya'nın Anadolu'da işgal ettiği bölgelerin genel komiseri ve genel valisi. 1918'den itibaren iç savaşta Bolşeviklere karşı Beyaz Ordu içinde Kafkas Gönüllü Ordusunda. 1920'de Sırp, Hırvat, Slovenya Krallığı'na iltica etti. Sırbistan ordusunda çalıştı. Belgrad'da öldü.


Table des Matières


İçindekiler

Türkçe baskıya önsöz / 9
Önsöz / 15

Birinci bölüm
1804-1813 Rus-İran savaşi ve 1805-1812 Osmanlı-Rus savaşi / 21
19. yüzyılın başında Kürdistan'ın politik durumu / 22
1804-1813 Rus-İran savaşına Kürtlerin iştiraki / 26
1804-1813 Savaşında Kürtler ile ilişkilerimiz / 29
1809 yılından itibaren İran ve Türkiye ile olan savaşlarımızın bitimine kadar Kürtler ile olan ilişkilerimiz / 34
1818 yılına kadar Kürtler ile olan ilişkilerimizin ve onlara karşı düzenlediğimiz askeri harekatların tarihinden çıkan temel sonuçlar / 38

İkinci bölüm
1826-28 Rus-İran savaşı / 41
Abbas Mirza ordusunun takviyesinde Kürtlerin katkısı / 41
Bu savaşta Kürtlere karşı olan askeri harekatlarımız / 45
1826-28 seferinde Kürtler ile ilişkilerimizden ve onlara karşı düzenlediğimiz askeri harekatlardan çıkan temel sonuçlar / 50

Üçüncü bölüm
Kürdistan'ın çeşitli kesimlerinin savaş ilanına tepkisi / 53
1828 yılında Kürtler ile ilişkilerimiz ve onlara karşı askeri harekatlarımız / 56
1829 yılında Kürtler ile ilişkilerimiz ve onlara karşı askeri harekatlarımız / 64
1828-29 seferinde Kürtler ile ilişkilerimiz ve onlara karşı askeri harekatlarımız / 77

Dördüncü bölüm
1853-56 Doğu savaşı / 81
1853-56 Osmanlı-Rus savaşı öncesinde Türk Kürdistanı'nda siyasal durum / 81
1853 yılında Kürtler ile ilişkilerimiz ve onlara karşı askeri harekatlarımız / 84
1854 yılında Kürtler ile ilişkilerimiz ve onlara karşı harekatlarımız / 89
1855 yılında Kürtler ile ilişkilerimiz ve onlara karşı harekatlarımız / 104
1853-55 yıllarında Kürtler ile ilişkilerimizden ve onlara karşı düzenlediğimiz harekatlardan çıkan temel sonuçlar / 124

Beşinci bölüm
Türk egemenliğine karşı 1854 Yezdanşêr ayaklanması / 129

Altıncı bölüm
1877-78 Osmanlı-Rus savaşı / 139
Savaş patlak verirken Türk Kürdistanı'nda siyasal durum. Seferberlik döneminde Kürtleri kendi yanlarına çekmek için Türkiye ve Rusya'nın aldığı önlemler. Savaş başlarken tarafların elde ettiği sonuçlar / 139
Savaşın birinci döneminde Kürtlerin savaşa katılımı: Savaşın başlangıcından Kars'ın düşüşüne ve Erzurum önlerindeki askeri harekatlara kadar. Kürtler arasında Rus etkisinin yayılması ve Erzurum önlerinde askeri harekatlara Kürtlerin katılımının sağlanması için Rus tarafının baş vurduğu önlemler / 153
1877-78 Osmanlı-Rus savaşı sırasında Kürtler ile olan ilişkilerimizden ve onlara karşı düzenlediğimiz harekatlardan çıkan temel sonuçlar / 181

Yedinci bölüm
1878 Bedirxan'ın oğullarının ve 1880 ubeydullah ayaklanması / 185

Sekizinci bölüm
Türk, İran ve Rus Kürtlerinin çağdaş siyasal durumu / 195
A. Türkiye'deki Kürtlerin çağdaş siyasal durumu / 196
1) Hamidiye süvari alaylarını örgütleyen aşiret Kürtlerinin durumu / 197
Hamidiye süvari alaylarının ortaya çıkışı ve örgütlenmesi / 197
Hamidiye süvari alaylarının çağdaş durumu / 206
Hamidiye Kürtlerinin Türk hükümetine karşı tavrı / 217
2) Hamidiye Alaylarına katılmak istemeyen aşiret Kürtlerinin durumu / 223
a) Dersim'in ve Kozucan'ın kızılbaş Kürtleri / 223
b) Sünni Kürtler / 224
c) Yezidi Kürtler / 227
3) Aşiret dışı Kürtlerin durumu / 228
4) Türk Kürdistanı'nın siyasal durumu üzerine genel bir sonuç çıkarma / 229
5) Türkiye Kürtlerinin gelecekteki Osmanlı-Rus savaşında olası tavrı / 231
B. İran'da Kürtlerin çağdışı durumu / 242
C. Rusya'da Kürtlerin çağdaş durumu / 254

Ekler / 265
1804-1813, 1806-1812, 1826-28 ve 1828-29 savaşlarının dönemlerine ilişkin
belgeler / 267
Ek-1) Tsitsianov'un, Erivan Kürtlerinin başı Hüseyin Ağa'ya 24 Temmuz 1804 ta
rihli mektubu, no. 345 / 269
Ek-2) Kont Paskeviç'in, Osmanlı vilayetlerinde yaşayan halka bildirisi / 270
Ek-3) Kont Paskeviç'in 11 ocak 1829 tarihli raporu / 271
Ek-4) Kont Çernişev'den Kont Paskeviç'e 30 Ocak 1829 tarihli resmi yazı,
no. 40 / 274
Ek-5) Petros Hazarov'un Kont Paskeviç'e 17 Ocak 1830 tarihli dilekçesi
Mirza Ağa'nın Kont Paskeviç'e 22 Mayıs 1830 tarihli mektubu / 275
1853-56 Doğu Savaşının dönemine ilişkin belgeler / 279
Ek-6) General Read'ın emriyle Kürtler hakkında düzenlenen 5 Temmuz 1854 tarihli belge / 281
Ek-7) Hassa Albayı Loris-Melikov'un, Kafkasya Osmanlı sınırındaki Çarlık Ordusunun askeri harekatlarına komuta eden Kont Bebutov'a Aleksandropol'den gönderdiği 9 Kasım 1854 tarihli rapor, no. 301 / 283
Ek-8) Erivan'daki Rus birliklerinin komutanının Yezdanşêr'e yazdığı 20 Ağustos 1854 tarihli mektup / 288
Ek-9) Erivan'daki Rus birliklerinin komutanının Van Paşalığının Kürtlerine bildirisi / 289

Ek-10) Erivan'daki Rus birliklerinin komutanının Hayderanlı aşiretinin önderi Şeyh Abit'e mektubu / 290
Ek-11) Erivan'daki Rus birliklerinin komutanının Kürt ileri geleni Derviş Beye mektubu / 291
Ek-12) Erivan Rus birliklerinin komutanının Kürt ileri geleni Şeyh Abdal'a mektubu / 292
Ek-13) Erivan Rus birliklerinin komutanından Diyadin Kürtlerine / 293
Ek-14) Erivan birliklerinin komutanının Celali aşiretinin ileri gelenlerinden Musa Ağa'ya mektubu / 294
Ek-15) Ülke dışındaki Kürt önderlerinin Albay Hreşçatitskiy'e mektubu / 295 Ek-161 Kont Dolgorukov'un Kont Muravyev'e 6 nisan 1855 tarihli resmi yazısı / 296
Ek-17) General Murayov'un Osmanlı yurttaşlarına 26 mayıs 1855 tarihi bildirisi / 297
Ek-18) General Muravyov'un Osmanlı yurttaşlarına 16 haziran 1855 tarihli bildirisi / 298
Ek-19) İmparatorluk Yaver Generali Muravyov'un, Van ve Muş Paşalıklarına bağlı sancaklarda göçer yaşayan Kürtlerin Rus tarafına çekilmesi yönünde aldığı önlemler / 300
Ek-20) Tebriz'de Baş Konsolosluk görevini geçici olarak yürüten Hanıkov'un General Kont Bebutov'a Tebriz'den gönderdiği 16 Kasım 1855 tarih ve 1188 nolu rapor / 320

Ek-21) İmparatorluk Yaver Generali Muravyov'un emriyle Albay Loris-Melikov tarafından Kürt aşiretlerinin yönetimi için öngörülen 30 Kasım 1855 tarihli kurallar / 322
1877-78 Osmanlı-Rus savaşı dönemine ilişkin belgeler / 327
Ek-22) Erivan Baş Konsolosumuzun İstanbul'daki Büyükelçimize gönderdiği 17 Kasım 1875 tarih ve 118 no'lu mektubun kopyası / 329
Ek-23) Konsolosluk görevlisi Voinov'un (1876-77 yıllarında Erzurum'daki gizli askeri ajan) 24 Mart 1876 tarihli istihbarat notlarının özeti / 331
Ek-24) a) Önce Erzurum'da, ardından Halep'te Başkonsolos olarak görev yapan İvanov'un Bohtan Kürtlerine ilişkin yazısı / 341
Ek-24) b) Erivan'daki Rus birliklerinin komutanı General Lazarev'in Eçmiadzin'den General Pavlov'a gönderdiği 13 Mart 1878 tarihli mektup / 348
Ek-25) İmparatorluk Yaver Generali İgnatyev'in 23 Kasım 1876 tarihli şifreli tahriri / 349
Ek-26) İmparatorluk Yaver Generali Loris-Melikov'un, Tuğgeneral Pavlov'a gönderdiği 2 Aralık 1876 tarih ve 82 No'lu mektup. Kurtin aşiretlerindeki meselelerimizin durumu hakkında / 350
Ek-27) Kurmay Yüzbaşı Arutyunov'un istihbarat notlarından ve Karslı Ermeni Karkmaziants'ın kendisine gönderdiği mektuplardan alıntılar / 354
Ek-281 İmparatorluk Yaver Generali Loris-Melikov'un, Büyük Kont ve Kafkasya Başkomutanına gönderdiği 19 Ocak 1878 tarih ve 39 No'lu rapordan alıntılar / 357
Ek-29) İmparatorluk Yaver Generali Loris-Melikov'un, General Şelkovnikov'a Kars'tan gönderdiği 19 Aralık 1877 tarih ve 51 No'lu mektup / 359
Ek-30) İmparatorluk Yaver Generali Loris-Melikov'un, E. İ. V. Büyük Kont Başkomutana Hasankale'den gönderdiği 4 Ocak 1878 tarih ve 11 nolu rapordan alıntılar / 360

Ek-31) 1877-78 savaşı sırasında Osmanlı tebasından halka ve Kürtlere dağıtılan bildirinin örneği / 362
Ek-32) Gerek yıl boyu çadırlarda yaşayan (yerleşik), gerekse yaylaklara ve kışlaklara göçen aşiretlerden yardımcı süvari müfrezeleri teşkili için kurallar / 363
Ek-33) Tanınmış Osmanlı Kürt ve Arap aşiretlerinin listesi; bu aşiretlerin VI. Kolorduya verdiği Hamidiye bölükleri ve alayları ile alay karargahlarının sayısı, Hamidiye alaya teşkil eden aşiret reislerinin ve bunlara bağlı aşiret topluluklarının yaşadıkları yerlerin adları vb / 367




Fondation-Institut kurde de Paris © 2024
BIBLIOTHEQUE
Informations pratiques
Informations légales
PROJET
Historique
Partenaires
LISTE
Thèmes
Auteurs
Éditeurs
Langues
Revues