Modern Türkiye'nin Şifresi
Fuat Dündar
İletişim Yayınları
Yirminci yüzyılın başı, Osmanlı Imparatorluğu'nun etnik haritasının çizildiği, tebaanın etnik kökenlerine göre hesaplandığı, yerleşim alanlarının nasıl yeniden biçimlendirileceğinin sorgulandığı bir dönemeçtir. İttihat ve Terakki, Osmanlı Devleti'nin dinsel cemaatlere yönelik olarak kullandığı takibat metotlarını geliştirip "modernleştirerek" etnik kimlik temelli araştırmalar haline getirdi. Bir yanda etnik köken araştırmalarındaki "bilimsel" sıfatının cazibesi ve etkileme kudreti, diğer yanda milliyetçi politikaların harita, etnografya ve topografya üzerinde sınandığı "mühendislik" faaliyeti, 1913-1918 arasında imparatorluk nüfusunun bileşimini topyekun değiştirdi. Fuat Dündar, İttihat ve Terakki'nin raporlar, kitaplar, araştırma heyetleri ve dergilerle biçimlendirdiği; nüfus kompozisyonuna dair gizli ve açık verilere dayanarak uygulamaya koyduğu ve en uzak bölgelerde en ince ayrıntısına kadar telgraflarla izlediği "iskan" politikalarını inceliyor. Rum, Bulgar, Ermeni, Kürt, Yahudi, Nasturi ve Süryanilere yönelik yer değiştirme, mübadele, tehcir, "yeniden iskan" etme siyasetinin hangi amaçlara dayandığını, bu amaçların nasıl biçimlendiğini ve kimler tarafından uygulandığını araştırıyor. Belge, harita, nüfus verileri, telgraflar ve şifreli emirlerle sürecin nasıl idare edildiğini çarpıcı bir biçimde ortaya koyuyor. Bu araştırma ile Anadolu'nun Türkleştirilmesi ve İslamlaştmlmasmm, coğrafyanın güvenilir "unsurlarla" tahkim edilmesinin, İttihat ve Terakki'nin milliyetçilik projesinin önemli bir ayağı olduğu anlatılırken, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e devreden etnografik mirasın ve bakış açısının ne olduğu da çarpıcı bir biçimde ortaya konuyor.
Fuat Dündar, 1971 doğumlu. Lisans eğitimini 1994 yılında 111) Petrol Mühendisliği'nde ıarnamladıkıan sonra master eğitimini lsıanbul Üniversitesi Balkanlar Ortadogu ve Asya Gelişmeleri Bilim Dalında yapu. Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası ilişkiler Bölümü'nde doktorasını yanda bırakıp, Paris-EHESS (Ecole des Hautes Etudes en Science Sociales) okulunda -elinizdeki eser ile- tarih doktoru akademik unvanını aldı. Michigan Üniversitesinde bir dönemlik, Osmanlı ve Modem Türkiye Tarihi dersi vermektedir. Yazann Tılrlıiyt Nılfus Sayıııılanııdıı kınlılılar DOZ Yayınlan, 1999 ve lttihat-Tualılıi'ııin Mılslılmanlan lslıan Politilıalan (1913- 1918) iletişim Yayınlan, 2001 adlı iki eseri bulunmaktadır. AmatOr olarak fotogrıf sanan ile ilgilenmektedir. fuatdundaı®hounail.com
| 
