Doğu Anadolu’da Aşiret Düzeni

İçindekiler

Giriş / 15

I.Kısım: Genel Olarak Doğudakı Aşiretlerin Konumları / 21

I.Bölüm Tanım, Sınıflandırma, Tarihçe / 23

A. Aşiretin Tanımı ve Yapısı / 23
Kan Bağlan / 23
Belli Bir Alan / 23
Hayvancılık ve Göçebelik / 23
Kendine Has Yaşama Tarzı / 24

B. Aşiret Kültürü ve Bu Kültürün Kaynağı / 26
1. Aşiret Kültürü / 26
Coğrafya / 26
İnsan Unsuru / 26
Cemiyet / 26
2. Aşiret Kültürünün Kaynağı / 27
İskit Teorisi / 27
Indo German Teorisi / 27
Altaylı Teorisi / 27

C. Doğudaki Aşiretler Ve Sınıflandırmaları / 28

D. Kısa Bir Tarihçe / 31
1. Osmanlı Dönemi / 32
1.1. Yavuzun Doğu Seferi / 32
1.2. Hamidiye Alayları / 32
1.3. Bu Dönemde Burukan Aşiretinin Durumu / 34
2. Cumhuriyet Dönemi / 34
2.1. Cumhuriyet Döneminde Aşiretlerin Politik Yapısı / 36
2.2. Reislik Kurumunun Cumhuriyet Dönemindeki Biçimleri ve ilişkisi / 37
2.2.1. Sadece Aşiret Reisleri / 37
2.2.2. Dini Liderlikle Bütünleşen Aşiret Reisliği / 39
2.2.3. Üçüncü Gurup Reislik / 40

II. Kısım: Burukan Aşiretinin Sosyo-Ekonomik Kültürel ve Politik Yapısı / 41

I. Bölüm Göçler ve Aşiretin Bölgedeki Konumu / 45

A. Karacadağ, Kafkasya ve Iran Üçgenindeki Göç ve Türkiye'deki Yerleşim Alanları / 45
1. Karacadağ'dan Göç / 45
a. Göçün Düzeni / 47
2. Kafkasya'dan Göç / 47
3. İran'dan Göç / 48

B. Aşiretin Bölgedeki Konumu / 49
1. Yönetimsel Konumu / 49
2. Coğrafi Konumu / 52
2.1. iklim / 52
2.2. Yağış ve Bitki örtüsü / 53
3. Ulaşım / 53

II. Bölüm Aşiretin Ekonomik, Toplumsal ve Politik Yapısı / 55

A. Ekonomik Yapı / 55
1. Hayvancılık / 56
1.1. Pazarlama Biçimleri (Tüccarlar - Et Kombinaları - Gaziantep Pazarı) / 57
1.2. Yaylaya Göç / 57
1.3. Yayla Hayatı / 59
2. Çiftçilik / 61
2.1. Kiracılık / 63
2.2. Marabacılık / 63
2.3. Yarıcılık / 63
2.4. Gündelikçilik / 63
3. Kaçakçılık / 64

B. Toplumsal (Sosyal) Yapı / 66
1. Aile / 66
2. Soy ilişkileri ve Akrabalık / 69
2.1. Evlenme ve Akrabalık ilişkisi / 69
2.1.1. Evliliklerin Yönü / 69
i. Iç Evlilik / 69
ii. Dış Evlilik / 70
iii. Berdeli (Değişik) Usulu / 70
2.1.2. Evliliklerin Tipi / 71
i. Tek Eşli (Karılı) Evlilik / 71
ii. Çok Eşli (Karılı) Evlilik / 71
3. Aşiret İçi İlişkiler ve Hiyerarşi / 72
3.1. Aşiret / 72
3.1.1. Aşiret Yönetimi / 72
i. Divan / 72
ii. Gelavilik / 74
iii. Aşiret Reisliği / 74
3.1.2. Aşiret Reisinin Görevleri / 76
3.1.3. Reislik Kurumunun El Değiştirmesi / 78
3.2. Aşiretlerarası İlişkiler / 78
3.2.1. Ekonomik ilişkiler / 78
3.2.2. Sosyal ilişkiler / 79
3.2.3. Siyasi ilişkiler / 79
3.3. Yeni Bir Aşiretin Ortaya Çıkması / 79
3.4. Kabile / 80

C. Sosyo Kültürel Yapı / 84
1. Öğretim Durumu / 85
1.1. İlköğretim / 85
1.2. Orta öğretim / 86
1.3. Üniversite / 82
2. Gelenek, Görenekler ve Töreler / 89
2.1. Oyunlar / 90
2.1.1. Halk Oyunları / 90
2.1.2. Cirit /90
2.2. Belirli Günler / 91
2.2.1. Koç Katımı / 91
2.2.2. Köse / 91
2.2.3. Çille (Kırklık) / 92
2.2.4. Hıdır Nebi / 92
2.2.5. HıdırElyas / 93
2.2.6. Nevroz / 93
2.2.7. Cemreler / 94
2.3. Doğumdan Ölüme Geçiş Pratikleri / 94
2.3.1. Doğum / 94
Ad Koyma / 195
Çocuğun Cinsiyeti / 95
Diş Hediği / 96
Nazardan Sakınma / 96
2.3.2. Sünnet ve Kuvvelik / 97
2.3.3. Askerlik / 98
2.3.4. Evlilik ve Düğün / 99
a. Düğün öncesi / 99
i. Kız isteme / 99
ii. Söz Kesme / 100
iii. Nişan / 100
iv. Başlık / 101
v. Çeyiz / 102
b. Düğü / 103
b. Düğün / 104
i. Rovi / 103
ii. Kma Gecesi / 105
iii. AtYanşı / 106
iv. ParaToplama / 107
c. Nikah / 107
d. Gerdek / 108
2.3.5. Ölüm / 108

D. Kan Bağları ve Politika / 111
1. Genel Durum / 111
2. Seçimlerin Niteliği / 111
3. Merkezi Idareile ilişkiler ve Parlementoya Giden Yol / 114
4. Siyasal ilişkiler / 114
5. Sürgünler ve Reis(ler)in Politikadaki Fonksiyonu / 115

III. Bölüm: Kan Davaları / 119

A. Kan Davası Nedir / 119

B. Kan Davasının Sebeblerı / 120
1. Ekonomik Nedenler / 121
2. Sosyal Nedenler / 121

C. Kan Davasının Bazı Karakteristik Özellikleri / 122

D. Kan Davası Olayının Önlenmesi ve Kan Gütmeme / 124
1. Halk Tarafından Uygulanan Toplumsal Önlemler / 124
2. Devlet Tarafından Alınması Gereken Önlemler / 124

IV. Bölüm Aşiretçilığin Çözülmesi Bu Çözülmenin Nedenleri / 127

A. Yerleşik Hayata Geçiş / 127

B. Gelişen ve Değişen Koşulların Etkisi / 129
1. Nüfus Artışı / 130
2. Tarımda Makinalaşma ve Yeni Teknikler / 131
3. Kitle iletişim ve Ulaşım Araçları / 133
4. Şehir ve Köy Arasındaki Mobilite (Iç Göçler) / 133
5. Sanayileşme / 134
6. Diğer Faktörler / 135

Sonuç / 137

Kaynaklar / 139

Ekler / 141

Ek. A. Burukan Aşiretinin Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapısı ile ilgili Yapılan Araştırmanın Anket Soruları / 141

Ek.B. Tablolar ve Şemalar / 145