İçindekiler
Önsöz / 9
I. Kesim: Alevilik
I. Bölüm: İnanç Ve Kültür Kaynaklarıyla'alevilük I. a) Resmi Tarih Anlayışı Karşısında Alevilik / 15 I.b) Kızılbaşlıksan Alevilik’e Geçişin İdeolojik Temelleri / 18 I.c) İnançlarımızı Tanıyor Muyuz / 21 I.ç) Alevilik’te Zerdüştilik İzleri / 23 I.d) Alevilik’le Yezidilik Arasında Benzer Çizgiler / 27 I.e) Alevilik’le Ahle Haqlık Arasında Benzer Çizgiler / 32 I.f) Alevilik’le Hıristiyanlık Arasında Benzer Çizgiler / 35 I.g) Orta Anadolu’nun "Kızılbaş Kürtler"i I.ğ) Alevilik’te İnsan Yaradılışı, İnsan-Tanrı Anlayışı ve İnsan Sevgisi / 38 I. h) Alevi Toplumunda Kadının Konumu / 53
II. BÖLÜM: GÜNÜMÜZDE ALEVİLİK VE SORUNLARI
II. a) Alevilik ve Kürt Sorunu / 60 II.b) Bir Kimlik Sorunu Olarak Alevilik ve Alevi Örgütlenmesi / 66 II.c) Aleviler’in Tek Yanlı Aşkı / 76 II.ç) Alevi-Kürt Kimliğiyle Dersim’in Serüveni / 78 II.d) Türkiye’de Dini Örgütlenme / 83 II.e) Aleviliği Saptırma ve Resmileştirme Çabaları / 84 II.f) Aleviler’in Başağrısı "Milli Dede”\er / 87 II.g) Sivas Katliamı ve Alevi Dedeleri / 88 II.ğ) Osmanlı’dan Günümüze Ateşle Alevi Katliamı Yada "İhrak-ı Binnar / 90 II.h) Maraş Katliamının Düşündürdükleri / 92 II.ı) "Yalancının Mumu" Sönmeyecek Mi / 94 II.i) Alevi ve Kürt Kültüründe Ozanlık Geleneği / 96 II.j) "Alevi Kürtler’in İbadet Dili” Sorunu / 103 II.k) Kürtçe Alevi Deyişlerinden Ömçkler [Kurmanci, Zazaki Alevi Âyet ve Beyitleri; Goranice Ahle Haq Manzumeleri ve Kurmanci Yezidi Qavil ve Beyitleri] / 106
II. Kesim
Osmanlı Toplumunda Aleviler Ve Sözcüleri Pir Sultan Abdal I- Osmanlı İmparatorluğu’nun Toplumsal Dokusu / 155 II- Osmanlı İmparatorluğu’nun İdeolojik-Kültürel Yapısı / 167 III- I6. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı İmparatorluğu’nun Geçirdiği Ekonomik Bunalımın Toplumsal Yapı ve Halk Üzerindeki Etkileri / 185 IV- 16. Yüzyılda Sivas Yöresinin (Eyalet-i Rum) Özgül Koşulları / 192 V- Osmanlı Feodalizminin Yarattığı Gerilim ve Pir Sultan’m Başkaldırısı / 200 VI- Pir Sultan Abdal’ın Yaşamında "Düzmece Şah İsmail Olayı" ve Deli Hızır Paşa / 216 VII- Kaynaklar / 232 VIII-Pir Sultan Şiirinin Özellikleri / 240 IX-Pir Sultan’m Şiirinde Alevilik Yorumu Ve İki Belirleme / 247
III.Kesim
Kürtler’de Gizli Heterodoks Dinler (K1zılb Aşlıralevil İk, Ahle Haqlk, Kakailik,Yezidilik£Erdiştîlik)
I.Bölüm: Batılı Kaynaklarda "Kızılbaş/Alevi Kürtler" I.a) Belgelere "Giriş / 266 I.b) C.H.Wheeler: "Fırat Boylarında Krzılbaş ve Yezidi Kurtler" (1814).. 271 I.c) Campanile, Prof. G.: "Kürdistan’da Dinsel Mezhepler: Yezidiler ve Şemsiler (1818) / 275 I.ç) James B.Fraser: "Horasan’da Kızılbaşlar" (1828) / 283 I.d) G.W.Dunmore: "Protestan/Kızılbaş Kürtler" (1855) / 289 I.e) G.W.Dunmore: "Kürt Papazları Arasında Belirgin Hareketler" (1857) 293 I.f) G.W.Dunmore: "Kızılbaş Kürtler’i Ziyaret" (1858) / 297 I.g) Dr.Jewett: "Kızılbaş Kürtler" (1857) / 302 I.ğ) Ball: "Küçükasya’da Kızılbaşlar" (1857) / 307 I.h) J.W.Parsons: "İlginç Bir Kızılbaş" (1858) / 309 I.ı) Dr.G.B.Nutting: "Kızılbaş Kürtler" (1860) / 310 I.i) W.Winchester: "Kızılbaş Kürtler" (1861) / 314 I.j) W.W.Livingston: "Kızılbaş Kürtler" (1865, 1869) / 318 I.k) Herrick: "Protestan Kürtler’i Ziyaret" (1866) / 320 I.l) M.F.Gilbert: "Kürdistan’daki Tarikatlar Üzerine Not" (1873) / 323 I.m) Rev.H.N.Barnum: "Kızılbaş Kürtler" (1890) / 325 I.n) M.F.Grenard: "Küçük Asya’da Dini Bir Tarikat: Kızılbaşlar" (1904) / 328 I.o) Stephan van Rensselaer Trovvbridge: "Aleviler yada Ali’yi İlahlaştıranlar" (1909) / 335 I.ö) Agop Şahbaz: "Kızılbaş Kürtler" (1911) / 346 I.p) "Dersim Kızılbaşları" (1911 / 352 I.r) L.Molyneux-Seel: "Dersim ve Kızılbaşlık" (1911) / 358 I.s) Henry Riggs: "Dersim Kürtleri’nin Dini" (1911) / 364 I.ş) A.v.Le Coq: "Kızılbaş ve Yeşilbaşlar” (1912) / 372 I.t) Hugo Grothe: "Kürtler ve Kızılbaşlar" (1912) / 378 I.u) Melville Chater: "Kürdistaıı’ın Kızılbaş Aşiretleri" (1928) / 389 I.ü) Peter J.Bumke: "Dersim’de Kızılbaş Kürtler" (1979) / 404 I.x) Peter J.Bumke: "Kürt Alevileri" (1989) / 420 I.v) Peter Alford Andrevvs: "Alevi Kürtler" (1989) / 428 I.w) David Mcdowall: "Alevi Kürtler" (1992) / 430 I.y) Hans Lukas Kieser: "Kürt Aleviliği" (1994) / 437 I.z) Matti Moosa: "Kızılbaş Kürtler’in İnancında Ermeni Unsurları" (1988) / 451
II. Bölüm Batılı Kaynaklarda "Ahle Haq, Kakai ve Yezidi Kürtler" II a) Heinz Halm: "Alile Haq" / 470 II b) F.M.Stead: "İran’daki Ali-İlalıiMezhebi" (1932) / 474 II.c) V.Minorsky: "Alile Haqq Tarikatı" (1956) / 478 II.ç) C.J.Edmonds: "Irak 'tâki Ahle Haqlar’ın İnançları" (1969) / 484 II.d) C.J.Edmonds: "Kakailer" (1957) / 502 II e) A.M.Menteşaşvili: "Ehl-i Hak [Ali İlahi, Kakai] (1984) / 518 II f) Dr.Golmurad Moradi: "Ehl-i Hak’ın Kutsal Kitabı: Zebur-e Hakikat" (1996) / 523 II.g) G.R.Driver: "Kürtler’in Dini (Yezidilik)" (1922) / 549 II ğ) Tevfik Vehbi: "Irak Kürdistan’ındaki Hatra’da Mitraizm Kalıntıları ve Yezidilikteki Etkileri” (1976) / 563 II. h) Mehrdad R.İzady: "Kürtler’in Din ve İnanç Yapısı" [İslam, Melekler Küllii, Ehl-i Haq, Alevilik, Yezidilik, Mistik Sufi Tarikatlar, Yahudilik, Hıristiyanlık, Babilik] (1992) / 573
III. Bölüm:Horasan’da Alevi ve Şii Kürtler
III a) Martin van Bruinessen: "Kuzeydoğu İran’a (Horasan) Kürt Göçü" / 620 III b) Jenny Housego: "Horasan Kürtleri" / 623 III c) Mehrdad R.İzady: "Horasan ve Albruz Dağlarında Alevi, Ahle Haq (Yarsani), Yezidi, Şii ve Sünni Kürt Aşiretleri" / 624 III ç) W.Ivanov: "Horasan Etnolojisi Üstüne Notlar" (1926) / 629 III d) W.Ivanov: "Horasan Kürtçesi Üstüne Notlar" (1928) / 634 III e) H.Torneceııgi: "Doğu Horasan Kürtleri" / 640 III f) B.Fılad: "Horasanlı Kürt Yazar Kelimullah Tewehuri İle Bir Görüşme " / 643
IV. Bölüm: Kürtler ve Hıristiyanlık
IV.a) Athelstane Riley: "Türkiye’in Doğusundaki Hıristiyanlar ve Kürtler" (1889) / 652 IV.b) Bazil Nikitin: "Kürtler ve Hıristiyanlık" (1922) / 667
IV. Kesim Kürtler’de Heterodoksi, Batınilik ve Tasavvuf I a) Dr.Mohammed Mokri: "Kürt Batıniliği" (1966) / 677 I b) Mohammed Tavakkoli: "Kürdistan’da Tasavvufun Tarihi" (1989) / 702 I c) Dr.Kamuran Ali Bedirxan: "Zerdüşt ve Zerdüşt Yolu " (1935) / 719 I ç) Thomas Boıs: "Hilâl Altında Kürtler: Kürtler’in Din ve İnanç Yapısı [Paganizmden İslam’a, İslam Karşısında Kürtler, Kürdistan’da Tasavvuf, İslam’a isyan Eden Kürtler, Batıl İnançlar, Pagan İtikadları Yaşıyor Mu?] (1966) / 723 I d) H.Bengin: "Irak Kürdistanı’nda Haqe Hareketi" (1993) / 738 I e) Prof.Theodor Nöldeke: "Şark Sosyalizmi" (1879) / 760 I f) Prof.Arthur Christensen: "Mazdekçi Komünizm" (1925) / 767 I g) Prof.Dr. Ahmet Yaşar Ocak: "Tâcu’l-Arifin Seyyid Ebu’l-Vefa-yı Kürdi ve Baba Ilyas" (1980) / 780
Kaynakça / 786 |