Türkçe izahlı Kürtçe grameri (Kürmançça lehçesi)
Açıklamalar
Bugün Türkiyemizde konuşulmakta olan Kürtçe, asıl kürtçenin kürmançça lehçesidir. Bu lehçe üzerindeki çalışmalarım lise sıralarında başlar [1]. O tarihlerden bu yana çalışmalarım esnasında edindiğim notları bir araya getirmekle bu eser meydana gelmiş oldu.
Bu lehçe mıntıkalara göre bir takım farklılıklar arzeder. Biz burada Kürmanççayı genel hatlariyle iki şive üzerinden ele aldık. Birincisi Cizre ve ,dolaylarında konuşulan ve eskiden beri «edebî dil» olarak kabul edilen şivedir. Diğeri de bu havalinin dışında kalan yerlerde konuşulan şivedir. Bu sebepledir ki iki şivede de müşterek olan hususlar dışında önce birinci ve sonra da ikinci şiveye ait kaide ve özellikler açıklanmıştır.
Kürtçe metinler siyah, bunların Türkçe karşılıkları da - parantez içinde olarak - beyaz puntolarla dizilmiştir.
Türkçede dil bilgisine ait terimler henüz bir anarşi içinde bulunduğundan eski veya umumî olan terimlere de ayrıca parantezler içinde işaret olunmuştur.
Metinler arasında şu kısaltma ve işaretler kullanılmıştır :
b. — Bakım.
ç. — çoğul, çoğulu.
kk. — kelime kelime.
M. — Madde.
ok: — okunuşu, okuyunuz.
() — Kürtçe metinlerin Türkçe karşılıklarını içine alır.
[] — Kürtçe metinlerin karşılığı olmayan, ancak anlamın daha iyi
anlaşılması için bazı ibare ve izahları içine alır.
/ — Kelimeler arasında «veya, veyahut» anlammadır.
: — Misâllerden önce bulunur.
= — İbareler arasında gelen lugat veya tâbirler ile karşılıkları
arasında bulunur.
- — Bir kelimenin kısımları veya değişimleri arasında bulunur.
(1) İstanbul, Kabataş Erkek Lisesi [1941-1944].
Bütün ihtimama rağmen tashihi zaruri: şu tertip hataları olmuştur: 13'üncü sahifenin 1'inci satırındaki eba a mın, ebe a mın; 69'uncu sahifenin 18'inci satırındaki te?, mın? ; 70'inci sahifenin 8'inci satırındaki çıtan, çıton olacak ve nihayet 64'üncü sahifenin sondan 2 ve 3'üncü sa¬tırları da şöyle olacaktır :
Tekil 2. şahıs [müfret muhatap] te (sen) » 3. » [müfret gaip] : wî (o) [eril için] wê (o) [dişil için]
Bir tecrübe mahiyetinde olan bu kitapta şüphesiz ki hatalar ve nok¬sanlar bulunacaktır. Değerli okuyucuların görecekleri bu hata veya nok¬sanları bildirmelerini şükranla beklerim.
1. Haziran. 1965
Ankara – Bahçelievler
Kemal Badıllı
Urfa Milletvekili, Avukat | 
