Türkiye Insan Hakları Bilançosu: 2005 İzleme Raporu

İçindekiler

Sunuş / 9
Rapor Hakkında / 11
Giriş: Tarihsel Süreç İçinde Haklar Mücadelesi Kavramı Ve Gelişimi / 13
A. İnsan Haklarını Anlamamak / 13
B. “Milli Güvenlik” ve “Kutsal Devlet” Saplantıları / 14
C. Tarihsel Süreçte İnsan Hakları ve Sınıf Mücadeleleri / 16
Devlete (Kral’a) Karşı Aristokrasi / 16
Devlete (Aristokrasiye) Karşı Burjuvazi / 17
Devlete (Burjuvaziye) Karşı Emekçiler / 17
Kuzey’e (Gelişmiş Ülkelere) Karşı Güney (Azgelişmiş Ülkeler) / 18
D. Günümüz Dünyasında ve Türkiyesinde İnsan Haklarının Odağı: Birey / 18

Birinci Bölüm: Dünyada ve Türkiye’de İnsan Haklarının Tarihsel Gelişimi / 21
A. Dünyada Durum / 21
1) Genel Gelişme ve Terim / 21
2) İnsan Haklarının Belgelerde Gelişimi / 22
a) BM Örgütünden Öncesi / 22
1215 Magna Carta’dan, 1789 İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirgesine / 22
b) BM Örgütünden Sonrası / 26
BM İnsan Hakları Belgeleri / 27
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Belgeleri / 28
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı/Teşkilatı (Agik / Agit)
Belgelerinden Uluslararası Ceza Mahkemesine / 28
B. Osmanlı’da ve Türkiye’de Durum / 30
1) Genel Gelişme / 30
2) İnsan Haklarının Belgelerde Gelişimi / 31
Sened-i İttifak / 31
Tanzimat Fermanı / 32
Islahat Fermanı / 33
Kanun-ı Esasi / 33
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1921) / 34
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1924) / 35
1961 Anayasası / 36
1982 Anayasası / 37
AB Uyum Reformları / 38

İkinci Bölüm: 2005 Yılında Dünya ve Türkiye / 41
A. Dünyanın Durumu / 41
B. Türkiye’nin Durumu / 42
1) Küreselleşmenin Etkileri: “Öteki”ye Tepki / 43
Yabancılara Taşınmaz Satışı / 43
Misyonerler, “Sabetaycılar” ve Gayrimüslimler / 45
2) PKK Terörünün Etkisi / 46
3) Etkiler Sonucu 2005’te Ortam / 48
a) Etnik Nitelikli Türk Milliyetçiliğinin Yükselişi / 48
b) Derin Devletin Tekrar Baş Göstermesi / 49
c) Yargının tutumu / 50
4) Uygulanma Arifesinde Türk Ceza Kanunu / 51

Üçüncü Bölüm: 2005 Yılı Türkiyesinde İnsan Haklarının Durumu / 58
A. Adalet ve Emniyet Mekanizmalarının Durumu / 58
1) Emniyet / 58
2) Adalet / 59
Görevden Çıkartılan Yargıç ve Savcılar / 59
Yargıtay Genel Sekreter Yardımcısı Ercan Yalçınkaya Meselesi / 59
Yüksekova Çetesinin Aklanması / 60
Rektör Yücel Aşkın’ın Tutukluluğu / 60
Pamuk Davasında “Kurtuluş” Formülü / 60
Zamanaşımına Sebep Olan Savcının Cezası / 61
Yargıtay Başkan Vekilinin “Yüzde 98’i Müslüman Türkiye” Hakkındaki Düşüncesi / 62
B. Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulunun “Azınlık Raporu” / 62
C. Din, İnanç, Dil, Kimlik / 63
Misyonerlik “Suçu” / 63
“Evrim Teorisini Anlatmak Suçu” / 65
Türban Konusu: AİHM ve Danıştay Kararları / 65
Türkçeden Gayri Dillerde Saz, Söz ve Raks / 67
İsimler ve Kimlik / 69
En Zor İş: Türkiye’de Antimilitarist ve Vicdanî Retçi Olmak / 70
D. Gayrimüslimlerin Azınlık Hakları / 72
Yine, 1936 Beyannamesi / 72
Kimi Umutlar / 74
E. Davalar Furyası / 75
Yargıtay’ın İki Zıt “İslamcı İfade Özgürlüğü” Kararı / 75
Örgütlenme ve Toplanma Özgürlüğü: “Sözde Vatandaş” Olayı ve Linç Girişimleri / 77
Osmanlı Ermenileri Konferansı / 79
Sanat Yargı Önünde: Başbakan Erdoğan’ın Karikatür Davaları / 80
Meşhur Davalar Dizisi: “Türklüğe/Devletin Kurumlarına Hakaret” (301, 216)
ve “Yargıya Müdahale (288) / 83
301 ve 216 Dışındaki İfade Özgürlüğü Olayları ve Davaları / 88
Bir Yandan Yargı Önünde, Diğer Yandan Hükümet Düzeyinde: Alt ve Üst Kimlik Kavramları / 89
F. İşkence, Derin Devlet, Faili Meçhul / 90
G. Uluslararası Mahkemeler ve Örgütler / 93

Sonuç / 95