XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı

XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı

Nejat Göyünç

İstanbul Üniversitesi Edebıyat Fakültesi yayınları

Coğrafi yeri: Mardin güzel yurdumuz Türkiye'nin Güney-doğu Anadolu bölgesinde, 12.760 km2 yüzölçümünde ve 1960 sayımına göre, 353.411 kişi nüfusu olan bir vilâyetimizin merkezidir. Bölgedeki, Mardin-Midyat eşiği adı verilen ve üzerinde birçok tepeler bulunan yüksek plâto, batıda Diyarbekir'in güney-batısındaki Karacadağ'dan, güney-doğuda Dicle kenarında Cizre'ye kadar devam eder. Bu plâto, aynı zamanda, Yukarı Mezopotamya'nın su bölümü hattını teşkil eder1. Plâtonun, Mardin'in doğusunda kalan, hemen hemen kalkerden ve yer yer bazalt yığınlarından mürekkep olan kısmı Cebel-i Tûr ve Tûr ‘Abdin2 diye meşhurdur; en önemli ve en büyük şehri, bu havalinin merkezi adde-dilen Midyat'tır.

Mardin, Tûr ‘Abdin bölgesinin en batı ucunda ve Diyarbekir-Nusaybin yoluna hâkim ve bu yolu tamamen kontrolu altında tutan Mardin dağı'nın zirveden hemen 100 m. aşağısında, onun güneye bakan sırtlarında bulunur. Mardin'in kuzey-batısında uzanan kısım ise, mazı ağaçları ile örtülü olup Mazı-dağı diye anılır.

.....