İbrahim Temo'nun İttihad ve. Terakki Anıları
İbrahim Temo
Arba
Aileler cins ve ecdadile anılırlar, geçmiși ile kaim olurlar. Devletler, milletler, cemaatler dahi teşekkülleri, satvetleri, tarihi ile temadi eder ve ancak onunla beka bulur.
Her vekayii unutturmamak için en ufak bir hareketi zapt, ilerde gelecek efradın yaşamasını ve milletini tanıttırmak gayretinde bulunur, ve istikbalde gelecek beşeri ve milli hareketlerin muhakemelerine bırakır.
Altı asırlık ömür süren Osmanlı imparatorluğunun tarihçe malûm olan mevcudiyeti üç büyük devire ayrılabilir:
1 - İki asırlık hayatı, Osmanlı hükumetinin ...
İbrahim Temo Mart 1865'te Manastır'a bağlı Strugega'da doğdu. 1939'da Mecidiye de (Romanya) öldü. İlk eğitimini Struga'da yapan İbrahim Edhem 1884-1888 arasında Ahırkapı Tip ldadisi ve Kuleli Askeri Tıbbiye Idadisi'nde öğrenim gördü. 1888'de Mekteb-i Ttbbiye-i şahaneye girdi. Tıbbiye de öğrenciyken 1 Mayıs 1889'da İshak Sükuti, Mehmet Reşid ve Abdullah Cevdet ile birlikte İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin çekirdeğini oluşturan İttihat-ı Osmani Cenı'iyeti'nin kuruluşuna katıldı. Bu örgütün kurucusu olarak 1/1 numaralı üyesi ve lideriydi. 1892'de Tibbiye'den mezun oldu. 1895'te Yüzbaşı iken Romanya'ya kaçtı. 1895'de Hareket adında bir broşür yayınladı. 1897'de Romen tabiyetine geçti. 1898'den başlayarak Sada-yı Millet adıyla bir gazete çıkardı. 1906'da Terakki ve İttihad Cemiyeti yeniden organize edildiği sırada Temo'da Cemiyet'in Köstence Şubesini oluşturdu. II. Meşrutiyet'in ilanı üzerine İstanbul'a döndü ancak umduğunu bulamadı. Bir süre Darülaceze Müdürlüğünde ve Beyoğlu Mutasarrıflığı Sıhhiye Müfettişliğinde bulundu. 6 Şubat 1909'da Osmanlı Demokrat Fırkası'nı (Fırka-ı İbâb) kurdu. Partisinin 5 Aralık 1911'de Hürriyet ve İtilaf Partisi'ne katılmasından sonra Romonya'ya döndü. 1. Dünya Savaşı sonrası barış görüşmelerinde Arnavutluk'un parçalanmaması ve toprak bütünlüğü için çalıştı. 1920'de Romanya'da senatör oldu. Ölene kadar da Romanya'daki Türk ve müslüman cemaatin menfaatleri ve eğitimi için çalıştı. 1936'da İstanbul'da toplanan Balkan Birliği Tıp Kongresine Romanya temsilcisi olarak katıldı. Temo'nun bu anılarından başka 1937'de Mecidiye'de yayınladığı Atatürk'ü Niçin Severim adlı kitabı vardır.
| 
