VersionsÖzgürlük Mücadelesınde Kırk Yıl [Türkçe, İstanbul, 1992]
Çil sal xebat di riya azadiyê de [Kurdî, İstanbul, 2002]
Özgürlük mücadelesınde kırk yıl
Abdurrahman Kassemlu
Koral
Dr. Abdurrahman Kassemlu 22 Aralık 1930 yılında Urmiye'de dünyaya gelir. Tahran'da liseyi bitirir ve 1948 yılında öğrenimine devam etmek üzere Fransa'ya, sonra da Çekoslovakya'ya gider.
1952 Prag'da Politika ve Sosyal Bilimler Fakültesi' nde gördüğü öğrenimini bitirir ve İran'a geri döner. İran'da, özellikle Kürdistan'da beş yıllık bir politik çalışmadan sonra 1957 yılında İran'ı terk etmek zorunda kalır, Prag'a geri döner ve iktisat bilimlerinde doktorasını yapar.
1960-1962 Prag İktisat Üniversitesi'nde asistan
1962-1964 Prag İktisat Üniversitesi'nde doçent
1964-1970 Prag İktisat Üniversitesi'nde iktisat bilimleri profesörü
1971-1973 Bağdat'ta Irak Planlama Bakanlığı'nda danışman,
Uzun vadeli planlama bölüm yöneticisi
1974-1976 Prag İktisat Üniversitesi'nde iktisat bilimleri profesörü
1976-1978 Paris Sorbonne Üniversitesi'nde Kürdoloji profesörü
Dr. Kassemlu 1972 yılında İran KDP'nin 3. konferansında genel sekreterliğe seçilir. Kasım 1978 yılında Şah rejiminin devrilmesinden önce, Kürdistan'a geri döner ve parti yoldaşlarının yardımıyla İKDP'nin parti örgütlerini yeniden oluşturur. İKDP'nin 8. parti kongresinde, Ocak 1988 yılında beşinci kez genel sekreterliğe seçilir.
Dr. Kassemlu bu cildin yayınlanmasından önce 13 Temmuz 1989 yılında Viyana'da bir suikastta öldürülür.
İçindekiler
Almanca metine yazarın önsözü / 13
İlk basıma önsöz / 15
Giriş / 17
Birinci bölüm: KDP'nin kuruluşu ve gelişimi
1. İran Kürdistanı'nda genel duruma geri bakış / 25
2. Ulusal ve uluslararası durum / 28
3. 160 Günlük Parti çalışmasının olayları /38
İkinci bölüm: Kürdistan Cumhuriyeti
1. Cumhuriyetin kurulma dönemindeki durum / 53
2. Cumhuriyetin etkinliği / 63
3. Kürdistan ve Azerbeycan / 69
4. Mücadele cephesi / 78
5. Kapitülasyon / 83
6. Kürdistan Cumhuriyetinin son günleri /89
7. Mahkeme davası / 93
8. Barzaniler / 99
9. Cumhuriyetin çöküşünün nedenleri / 103
10. Kürdistan Cumhuriyetinin tarihsel değeri / 118
Kaynaklar / 125
YAZARIN ALMANCA METİNE ÖNSÖZÜ
Kürt halkı varlığını ve ulusal kimliğini savunmak için yaklaşık on yıldan beri İran Kürdistanı'nda Humeyni rejimine karşı, güçlerin eşit olmadığı bir mücadele vermektedir. Bugüne dek yaklaşık 50.000 savunmasız sivil kişinin ve 4500 özgürlük savaşçısının (peşmerge) yaşamına mal olan bu mücadelenin hedefleri açıkça bellidir:
İran için demokrasi ve İran Kürdistanı için otonomi.
Sekiz yıl boyunca kanlı ve yıkıcı bir savaşın sürdüğü, 500 km uzunluğunda olan İran-lrak sınırı Kürdistan'dan geçmektedir.
Her türlü olası silahın, hatta kimyasal silahların kullanıldığı bu savaşın ana kurbanı Kürt halkı olmuştur.
Aktarılan nedenlerden dolayı birçok ülkenin kitle medyaları aylarca Kürt halkının geçmiş yaşantısı mücadelesi ve o anki durumuna ilişkin haberler yayınlamıştır. Yine de Kürt halkı dünya kamuoyunda olması gerektiği kadar tanınmamaktadır.
Bir dizi uzmanın dışında, ancak az sayıdaki kişiler Kürt halkının yalnızca uzun ve eski tarihi üzerine değil, aynı zamanda yeni tarihi üzerine de bilgiye sahiptir.
1945-1947 yılları halkımızın çağdaş tarihinde özel bir yer almaktadır. İlk kez bu yıllarda, 43 yıldan beri İran Kürdistanı'nda Kürt halkının mücadelesini yürüten, çağdaş ve ilerici bir parti, İran Kürdistanı Demokratik Partisi kurulmuştur.
Aynı zamanda bu baskı altındaki halkın yeni tarihinde ilk kez, onbir ay sürmesine rağmen, Kürt halkının karanlık ve acı dolu tarihinde parlak bir yıldız gibi parlayan Ulusal Cumhuriyet ilan edilmiştir.
Bu kitabın birinci cildi olan "Bir Tarih Özeti" bu iki önemli olayı aktarır. Kürt halkının kurtuluşu ve özgür bir yaşam için verdiği mücadele olaylarıyla dolu kısa bir dönemini okuyucunun gözleri önüne getirmektedir.
Bu kitabın çevirisi. Almanca okuyan okuyucuları tarihimizin bu önemli yılları ve genelde Kürtler'le ve Kürdistan'la tanıştırmaktadır. Bunun dışında birkaç dost daha kazanmamızı sağlarsa yazarın ve çevirmenin çabaları boşa gitmemiş olur. Bu arada çevirmene ve bu kitabın birinci cildinin çevirisine katkıda bulunanlara teşekkür etmek istiyorum.
Ocak 1989
ÖNSÖZ
İran Kürdistanı Demokratik Partisi'nin tarih özetinin birinci cildini okuyucuya sunmak bizi sevindirmektedir.
Bu kitabın birinci bölümü partinin kuruluş olaylarının çözümlenmesinin ardından 1945 yılında demokratik ve devrime bir partinin kurulması zorunluluğundan bahsetmektedir.
Bu tarih özetinin ikinci bölümü Kürt ulusu tarihinin altın zamanlarına, daha doğrusu 1945-1946 yıllarında Kürdistan otonom cumhuriyetinin kuruluşu ve dolambaçlı gelişimine adanmıştır.
Bu tarih özetinin ikinci cildi, Kürt Cumhuriyeti'nin yıkılmasından sonra hareketin genel bir geriye çekiliş yılları, yani 32 yıl süren yeraltı parti çalışması sırasında Kürdistan Demokratik Partisi'nin verdiği mücadelenin aktarıldığı dört bölümü içerecektir. Bu süreç İran halklarının 1979 yılında gerçekleştirdiği devrimin zaferiyle noktalanmaktadır.
Üçüncü ve son cilt, Ocak 1979 yılıyla başlayıp, parti kuruluşunun 40. yıl dönümüne dek (Ağustos 1985) gelişen olayların işlenildiği üç bölümden oluşacaktır. Parti tarihinin bu bölümünde, politik kamuoyunda birkaç aylık engelsiz çalışmanın dışında, altı yıl süren silahlı mücadele anlatılacaktır.
Kitabın ikinci ve üçüncü cildinin, Parti kuruluşunun 40. jübilesinde yayınlanarak okuyucuya sunulacağını ümit ediyorum.
Sonunda (Y) bulunan tümceler, yazarın kişisel düşüncesini aktarmaktadır.
Ne yazık ki, yazarın elinde yeterli kaynak materyal bulunmadığından, gerekli bibliyografik bilgileri sunamamıştır.
Birinci cildin yazılmasında birçok insanın yardımı bulunmaktadır. Yazımı gözden geçiren ve birçok yapıcı önerilerde bulunan yoldaşlara; bana ayrıca kitabın hazırlanışında katkıda bulunan yoldaşlara teşekkür ederim. Partimizin yayın bölümü çalışanlarına bu kitabın yayınlanmasında gösterdikleri çaba için de teşekkür etmek istiyorum.
Tüm bu insanların katkısı olmaksızın, "İran Kürdistanı Demokratik Partisi Tarihi Özeti" eserinin yayınlanması bu kadar kısa bir sürede ve bu kadar zor şartlar altında olanaksız olurdu.
Yazar kuşkusuz, bu kitapta yer alan çözümlemeler ve düşünceler için sorumluluk üstlenir.
Okuyucudan, düşüncelere, eleştiri ya da önerilerini doğrudan İKDP'nin yayın bölümüne göndermesini rica ediyorum.
Yazar (Ağustos 1985)
Abdurrahman Kassemlu
Özgürlük mücadelesınde kırk yıl
Koral
Koral yayınları
Birinci baskı :Temuz 1992
Baskı: Gül ofset
Dizgi: Ango
Tel: 516 82 38
Kapak tasarımı: Mavi kare
Tel: 511 22 18
Koral Yayınları
Nakilbent sok. no.: 49 / 1
Sultanahmet - İstanbul
Tel: 517 31 35 - 518 84 48
