Malazgirt Armağanı
Uluğ İğdemir
TTK
Selçuk hükümdarı Alpaslan, Malazgirt meydan savaşının galip kumandam, Bizans imparatoru IV. Romanos Diogenes de onun savaş esiri olduğu vakit, tarih bir dönüm noktasım kaydetmiştir (26 Ağustos 1071). Bu tarihten sonra Anadolu’da siyasî egemenlik kuran Selçuk Türkleri, iki asır boyunca çağının en medenî kuruluşlarına yer vermiştir. Her milletin medenî varlığı ve kültür eserlerinin incelenmesidir ki, tarihi sosyal bir ilim yapar. Bugünkü yaşantımıza bu temel kuruluşlar ve bu kültür varlıklarımız tesir etmektedir. Bu vesile ile bir örnek üzerinde duralım :
“Gevher Nesibe Şifaiyesi”. Bunun hakkındaki ilk bilgim Halil Ethem , (Eldem)’in “Kayseriye Şehri” (1928) kitabındandır. Prof. A. Gabriel’in “Büyük Anadolu ...
İçindekiler
Önsöz / IX
Prof. Dr. Afetînan: Kayseri’de Gevher Nesihe Şifaiyesi (H. 602 - M. 1206) / 1
Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver: Anadolu Selçuklularında Sağlık Hizmetleri (18 resimle) / 9
Ord. Prof. Dr. Kâzim İsmail Gürkan: Selçuklu Hastaneleri (28 resimle) / 33
Dr. Ing. Arslan Terzîoğlu: Selçuklu Hastaneleri ve
Avrupa Kültürüne Tesirleri (32 resim ve planla) / 49
Dr. Emel Esin: “Muyanlık” Uygur “Buyan” Yapısından ÇVihâra')
Ha-kanlı Muyanlığına (Rıbât) ve Selçuklu Han ile Medresesine Gelişme (64 resimle) / 75
Doğan Kuban: Ortaçağ Anadolu - Türk Sanatı Kavramı Üzerine / 103
Doç. Dr. Şerare Yetkin: Alara Kalesindeki Hamamlı Kasır ve
13. Yüzyıl Anadolu Mimarisindeki Yeri (22 resim ve desenle / 119
Suut Kemal Yetkin: Selçuklularda Resim Sanatı / 127
Semra Ögel: Ortaçağ Çerçevesinde Anadolu Selçuklu Sanatı
(19 resim ve planla) / 131
Gönül Öney: Anadolu Selçuklu Mimarisinde Avcı Kuşlar,
Tek ve Çift Başlı Kartal (46 resimle) / 139
Doç. Dr. M. Oluş Arik: Başlangıç devri Anadolu –
Türk Mimarî Tezyinatının Karakteri (8 resimle) / 173
Asosye Prof. Dr. Abtullah Kuran:
Anadolu’da Ahşap Sütunlu Selçuklu Mimarisi (9 resimle) / 179
Ömür Bakirer: Anadolu Selçuklularında Tuğla işçiliği (34 resimle) / 187
Mahmut Akok: Anadolu Selçuklu Mimarisinde,
Geleceğin Türk Sanatına Kaynak Olan Varlıklar (19 resimle) / 203
Prof. Dr. Alî Sevim: Malazgirt Meydan Savaşı ve Sonuçları / 219
Feridun Dîrîmtekîn: Selçukluların Anadolu'da Yerleşmelerini ve
Gelişmelerini Sağlayan İki Zafer (6 harita ve kroki ile) / 231
Doç. Dr. Nejat Kaymaz : Malazgirt Savaşı ile
Anadolu'nun Fethi ve Türkleşmesine Dair / 259
İbrahim Artuk:
II. Keyhüsrev'in Üç Oğlu Adına Kesilen Sikkeler (6 levha ile) / 269
Cevriye Artuk:
III. Keyhüsrev ve Sahte Selçuklu Sultanı Cimri adına Kesilen Sikkeler (2 levha ile) / 287
Prof. Dr. Hasîbe Mazioğlu: Selçuklular Devrinde Anadolu'da
Türk Edebiyatının Başlaması ve Türkçe Yazan Şairler / 297
ÖNSÖZ
Malazgirt Meydan Savaşının 900. yıldönümü dolayısıyle 12-14 Ekim 1971 tarihleri arasında Türk Tarih Kurumu’nun düzenlediği seminere Türk bilim adamları 21 bildiri ile katıldılar. Büyük ilgi gören ve çoğu Selçuklular çağındaki Türk uygarlığım inceleyen bu bildirileri Malazgirt Armağanı adı altında topladık. 316 sayfa metin ve 313 parça resim, harita, kroki ve deseni kapsayan eseri Malazgirt’in Büyük kahramanı Alparslan’ın anısına adayarak yayınlıyoruz.
Uluğ İğdemir
Türk Tarih Kurumu
Genel Müdürü
Kayseri’de Gevher Nesîbe Şifaiyesi
(H. 602 - M. 1206)
Prof. Dr. Afet İnan
Selçuk hükümdarı Alpaslan, Malazgirt meydan savaşının galip kumandam, Bizans imparatoru IV. Romanos Diogenes de onun savaş esiri olduğu vakit, tarih bir dönüm noktasım kaydetmiştir (26 Ağustos 1071). Bu tarihten sonra Anadolu’da siyasî egemenlik kuran Selçuk Türkleri, iki asır boyunca çağının en medenî kuruluşlarına yer vermiştir. Her milletin medenî varlığı ve kültür eserlerinin incelenmesidir ki, tarihi sosyal bir ilim yapar. Bugünkü yaşantımıza bu temel kuruluşlar ve bu kültür varlıklarımız tesir etmektedir. Bu vesile ile bir örnek üzerinde duralım :
“Gevher Nesibe Şifaiyesi”. Bunun hakkındaki ilk bilgim Halil Ethem , (Eldem)’in “Kayseriye Şehri” (1928) kitabındandır. Prof. A. Gabriel’in “Büyük Anadolu Eserleri” kitabında (1931) planlariyle verdiği açıklama-landa gördükten sonra, Sayın Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver 1932’de yayınladığı Türkçe-Fransızca bir broşüründe “İlk Tıp Mektebi Seririyatımız” adlı yazıda ve “Selçuk Tababeti” XI-XIV. Asırlar” (1940) adlı eserleriyle bu tıp kurulu ilim âlemine tanıtılmıştır.
Ayrıca Prof. Dr. Nüzhet Şakir Dirisu, Prof. Dr. Nafiz Uzluk ve Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan’ın yazıları her bakımdan bu konuya ışık tutmuştur.
Bu okuduklarımın yanında, Kayseri’de bu binaları Üniversite öğrencilerimle 1946 yılında gördüğüm günden itibaren ilgim daha geniş ölçüde artmıştır. Çünkü o zaman çok harap bir durumda olan butesisin, hem onarılması, hem de Türk-Selçuk devrinin en ilgi çekici yönü ile ilkönce kendimizin değer vermemiz, sonra da tanıtmamız gerekli idi.
Yıllarca sürmesine rağmen çeşitli kaynaklardan sağlanan para ile bu iş başarılmış, binalar restore edilmiş ve Ankara Hacettepe Üniversitesinin bir kolu olarak 1969 yılında hizmete açılmıştır.
Daha önce de 1956’da Gevher Nesibe Şifaiyesinin 750. kuruluş yılı pulları bastırılarak ve konferanslar verilerek kutlanmıştır. Gevher Nesibe adı ise bugün, yeni kuruluşlarımızda isim olarak yaşamaktadır.
işte bu neticeleri bildirdikten ve bunlardan sevinç duyduğumu ifade ettikten sonra, bu Tıp Kurulunun tarihçesini hep beraber hatırlayalım.
Malazgirt Armağanı, ...
Uluğ İğdemir
Malazgirt Armağanı
Türk Tarih Kurumu
Türk Tarih Kurumu Yayınları
XIX. Seri — Sa. 4
Malazgirt Armağanı
Uluğ İğdemir
Türk Tarîh Kurumu Basımevi
Ankara, 1972
