Zargotina Kurda II

Zargotina Kurda I [Kurdî, Moskva, 1978]

Zargotina Kurda II [Kurdî, Moskva, 1978]

Zargotina Kurda: Dilok, Sêxiştî, Heyranok - 8 [Deutsche, Wien, ]

Sexiştiyên Kurmancî - Xorasan [Kurdî, Wien, 2012]

Zargotina Kurda
- II -
[КУРДСКИЙ ФОЛЬКЛОР]

K'urd - yek ji kevntirîn miletê Rohilata Navîne. Walatê wan - K'urdistan berêda p'aravekirîbû nava du dewletê mezin: Îrana Sasanî û împaratoriya Byûzandî, lê paşwextiyê ew p'erçe-p'erçe bû nav herçar dewletê Rohilata Navîn: Îranê, Îraqê Sîriyayê û T'urk'îyayê (Romê), Jimara t'emamya k'urdê ko li ser xal'iya kal û bavê xwe dijîn, bi jimara neyî t'am, roja îr'oyin 16 mîlîyonî zêdetire.

Sedsaliya navînda K'urdistan, weke p'ira bû navbeyna Rohilatê û Roavayê. Wê hênê li ser xalîya K'urdistanê leşkerê horoma û byûzandî; ordîyê t'et'er-monxola û t'urk-sêlcûka diçûn-dihatin. Sedsal ya navinda t'evgera k'urda di ber serxwebûnêda berdewam bû çewa dijt împêratorıya Osmanî, usa ji diji Îrana Sêfêvî...

Serecem

Qewl û beyt'ê êzdîya
711. Qewlê Şêx E'rebegî I'nt'ûzî / 5
712. Qewlê Şêxûbek'ir (Şaxa 1) / 8
713. Qewlê Şêxûbek'ir (şaxa 2) / 10
714. Qewlê Şêxûbek'ir (şaxa 3) / 13
715.Qewlê Şêxûbek'ir (şaxa 4) / 16
716. Dua me'r birînê / 18
717. Qewlê mala bava / 18
718. Qewlê mizgînîyê / 21
719. T'emedîya Şîxadî / 23
720. Qewlê Xafilê Bênasîn / 23
721. Qewlê Êzdîd / 26
722. Beyt'a Re'bîyê / 29
723. Beyt'a Sêxşims / 33
724. Qewlê H'usêyînî H'elac / 37
725. Qewlê bore-borê / 40
726. Qewlê Şêx û Aqûb / 44
727. Qewlê îmanê / 49
728. Qewlê be'ra / 51

Şayîr û aşiqê cime'tê

Feqîyê Teyra
729. Met'reba Feqîyê Teyra / 53
730. Vê met'rebê ez din kirim / 54
731. Meth'ê Feqîyê Teyra / 54
732. Feqîyê Teyra û Esmer / 55
733. Feqîyê Teyra û meriv / 55
734. Feqîyê Teyra û t'ixûb / 56
735. Feqîyê Teyra û e'mir / 56
736. Feqîyê Teyra û aqil / 57
737. Feqîye Teyra û cînartî  /  58
738. Derd û xem / 58
739. Feqîyê Teyra û mirin / 59
740. Feqîyê Teyra û qebirstan / 60
741. Feqîyê Teyra û xew / 61
742. Feqîyê Teyra û mijûlî / 62
743. Feqîyê Teyra û dinîya / 62
744. Feqîyê Teyra û e'rd / 63
745. Feqîyê Teyra û re / 64
746. Feqîyê Teyra û payîz / 66
747. Feqîyê Teyra û te'v / 66
748. Feqîyê Teyra û steyrk / 67
749. Feqîyê Teyra û dûman / 68
750. Feqîyê Teyra û av / 69
751. Feqîyê Teyra û be’r / 69
752. Beyta be'ra / 70
753. Feqîyê Teyra û sibê / 71
754. Feqîyê Teyra û quling / 72
755. Feqîyê Teyra û şivan / 72
756. Feqîyê Teyra û nêç’îrvan / 73
757. Feqîyê Teyra û evîntî / 74
758. Dîlbera Feqîyê Teyra / 75
759. Feqîyê Teyra û Dîlber / 76
760. Feqîyê Teyra û şîretê dil / 77
761-797. Ji gotinê Fêqîyê Têyra / 78

E'vdalê Zeynê
798. Min û Gulê bi hevra stra / 82
799. Ez ji teyra têyrê mijim / 82
800. E'vdal, me'rimo, ji Xêmûrê h'eya vira / 82
801. Ezê çûme Xêmûrê, nav de'watê / 83
802. Gulê, marûme, ji Xamûrê h'eta vira / 83
803. Ez hatim Xambûra wêran / 84
804. Ez e'vdalim / 86
805. Ji Xamûrê h'eta vira / 86
806. Ezê Gulim, Gula Wetê / 87
807. Ezê naçime zozanê Tahar-xan / 88
808. Leca E'vdalê Zeynê, şêx Silê û Gulê / 88
809. Lê-yeman, lê-yeman / 91
810. Hûn sê dengbêjê, bi nav-deng / 94
811. Dîwane, xweş dîwane / 95
812. E'vdal kore, rê nabîne / 96
813. Ezê kor bûm, rê navînim / 97
814. E'vdal kore, rê navîne / 98
815. E'vdalê Zeynikê, babî T'emo / 99
816. Quling têno ji zozana / 100
817. Wey li-min felekê / 101

II Êpos

Rostemî û cengleme
818. Cangîr-p'elewan / 103
819. Zewaca Rostem / 113
820. Qeremanê Qetil / 117
821. Bêcan-p'elewan / 131
822. Sebxî Xurêsan / 142
823. E'lî Şêrê Xudê / 143
824. H'emze-p'elewan / 156
825. Beyt'a Xanê K'urda (şaxa 1) / 164
826. Beyt'a Xanê Lepzêrîn (şaxa 2) / 177

III. Proza

Cîazî
827. Mora Silêman-p'êxember / 185
828. Silêman-p'êxember û bûm / 188
829. Silêman-p'êxember û gavan / 189
830. Sûda Silêman-p'êxember / 190
831. Mûsa-p'êxember û dewleti / 193
832. Mirina Mûsa-p'êxember / 193
833. Balûlî Zane û jina xelîfe / 194
834. Balûlî Zane û xelîfê Bexdayê / 194
835. Balûlî Zanê û wezîr / 196
836. Sura Îskender / 198
837. Îskender û mûrî / 198
838. Mirina Îskender / 199

Qelîbotk, mijûlî û ç'îrok
839. Teyrê wet'enh'iz / 199
840. Kurê bêxîret / 200
841. Helan / 200
842. Ev qatix hela şîrtîya xweda devê min şewitandîye / 200
843. Min gotîye: “Arî xave” / 201
844. Bûk û stûn / 201
845. Axa û xulam / 201
846. Me'nî / 202
847. Xort û rîspî / 202
848. Wekî dewsa gûza ser darê zeveş hêşîn bûna / 202
849. Ez ne ji vî gundî me / 202
850. Nêrî û rêwî / 203
851. Sûda qazî / 203
852. Nêç'îrvan û rûvî / 204
853. Se h'emû sene / 204
854. Yê kû hêkê bidizê, k'engê hebe wê bizê / 204
855. Hêsirê bavê / 204
856. Dû heval / 204
857. Bûka aqil / 205
858. Xastina bûka / 206
859. Du bira / 206
860. Çawa jî bive, -yekê birçî bimîne / 206
861. Pirxûr / 207
862. Kurê feqîr / 207
863. Xwedê qebûl nekir / 207
864. Çi xaş heye yêk parî? / 208
865. Recevî be c'eke / 208
866. Kevanîya bîrsar / 208
867. Derewa rêwî / 208
868. Zinar çend rime? / 208
869. Bûkê t'ûne zar-ziman, xasîyê tûne dîn-înan / 209
870. Xulamê bêe'sil / 209
871. Çewa înîyê dîtin / 210
872. Biratîya deve û berfê / 210
873. Dilê bavê / 211
874. Sindoq standin, ne mifte bi miraye? / 211
875. Bûk û xasî / 211
876. Herkes bi taş-t'erezîya xwe dih'ele / 212
887. Ê ku xwê çandî ew jî mir / 212
878. Qant'irê qadî metirsîne, tişt ji tera t'une / 213
879. C'ivîka wit-wîtanî / 213
880. Destebiratîya rûvî û aşuvan / 214
881. T'enê pê derzîya mala bavê xwe didrûm / 215
882. Gê bela xwe dît / 215
883. Ç'yayê sê sale / 215
884. Du şivan / 215
885. Axa û berxik / 216
886. Xortê xwayê cibilet 216
887.Qerewilê lodê / 216
888. Teyrok ser zevîya k'ê bibare? / 217
889. Zirînîya k'erê / 217
890. Qewîtka ber bê / 218
891. Nimêja melle / 218
892. Du deve / 218
893. Xort û kalê / 218
894. Sonda diz / 218
895. Ardû çî merane? / 219
896. Derew derewe -çi ce, çi genim / 219
897. K'eşîşê Titwanê mir û milet bi xwera kuşt / 219
898. Reşo li Beşo kin û li ava mezin derbaz kin / 220
899. Xercê Misirê û peyayê sivik / 220
900. Xercê xwe ji dida, serê xwe jî dişkênand / 220
901. Na, rûvye! / 221
902. E'yneta melle / 222
903. Nêç'îrvan û jina wî / 223
904. Biratîya gur û rûvî / 224
905. Dîk, k'êresû, werdek û rûvî / 225
906. Hevaltîya şêr û rûvî / 226
907. Sê heval / 226
908, Jina wezîre aqil / 229
909. Jina bet'er / 231
910. Yazîya xwedê / 233
911. Qîza aqil / 235
912. Sûda qîza xelîfê Bexdayê / 237
913. Mîr û Mişterî / 241
914. Silay li te h'elal be! / 245
915. Ah'med û Dezmal-xanim / 249
916. Aqil û Dinîya / 254
917. E'lê Newêrek / 260
918. Kurê t'orçî / 268
919. Ûsib û Gulîzer / 275
920. Xatûn Meymûn / 287
921. Zilfînaz, Cilfîferaz / 304
922. K'esîv / 313
923. Gulbarîn / 317
924. Bek'semet / 324
925. Mîrze Me'mûd û dota gurca / 333

IV. Parêmîologîya

Mesele û met'elok
926-1164. a) Mesele û met'elokê k'urdê RSS Ermenıstanê / 358
1165-1310. b) Gotinê Dewrêşê şêx K'eleş / 374
1311-1559. c) Mesele û met'elokê k'urdê Şîrîâê / 384
1560-1683. ç) Mesele û met'elokê k'urdê îraqê / 401
1684-1859 Tiştekî min heye tiştanok / 408
1860-1965. Dia'-dirozge / 433
1866-2288. Nifir / 440

Notanivîsar / 461
Nivîsarnasî / 473
Kurt derheqa serpêhatîya zarbêjada / 498
Navnîşê nava / 509
Navnîşê cî-wara / 520
Navnîşê qebîla, mileta / 527

Zargotina Kurda

Berev kirin, hazir kirin, nivîsarnasî û pêşgotin nivîsîn
Ordîxanê Celîl û Celîlê Celîl

P'ara II

Neşirxana “Naûka”
Redaksîya sereke ya edebîyata rohilatê
Moskva 1978