Doğunun Sorunları

Auteur :

Éditeur : Şafak Kitabevi	Date & Lieu : 1966-01-01, Diyarbakır
Préface :	Pages : 210
Traduction :	ISBN :
Langue : Turc	Format : 140 x 200 mm
Code FIKP : Lp. Tur. 50	Thème : Général

Présentation	Table des Matières	Introduction	Identité	PDF
Versions Doğunun Sorunları [Diyarbakır, 1966-01-01] Doğu'nun Sorunları [İstanbul, 2002] Doğunun Sorunları Mehmed Emin Bozarslan Şafak Kitabevi 1964 yılında yayımlanan «İslâmiyet Açısından Şeyhlik-Ağalık» adlı eseriyle, özellikle Doğuda büyük yankılar uyandıran Mehmed Emin Bozarslan, toplumcu ve devrimci bir yazardır. Mehmed Emin Bozarslan, 1934 yılında Diyarbakır'ın Lice ilçesinde, yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Tamamen kendikendisini yetiştirmiş ve kazandığı sınavlardan sonra yıllarca ilçelerde müftülük yapmıştır, «islâmiyet Açısından Șeyhlik-Ağalık» adlı eseriyle gericilerin ve çıkarcıların hücumlarına uğrayan Bozarslan, Diyanet îşleri Başkanlığınca görevinden alınmıştır. Ancak yazarın Danıştay'da açtığı dâva, lehinde sonuçlanmıştır. Bu kitapta Bozarslan, unutulmuş Doğunun ve çileli insanının sorunlarını, Anayasamızın tanıdığı hürriyetler ışığında incelemektedir. Şimdiye dek parça pörçük ele alınan Doğunun dertleri, bu kitapta bütünlüğe kavuşmakta ve yazarın gücünce de yeni ve üzerinde durulmaya değer çözüm yolları getirmektedir. Halen Diyarbakır'da oturmakta olan Mehmed Emin Bozarslan'ın, tam olarak dilimize çevirdiği, Nehru'nun «Dünya Tarihinden Parçalar» adlı kitabı da vardır.

ÖNSÖZ

Doğunun bir ıstırap diyarı, bir sefalet bölgesi olduğunu aşağı yukarı herkes bilmektedir. Fakat bu ıstırabı gerçek yüzüyle, bütün yönleri ve nedenleriyle bilenler pek azdır.

Çerçi Doğunun bazı kentlerindeki «Yenişehir» semtlerinde beşer-onar katlı lüks apartmanlar vardır, bu semtlerin asfalt caddelerinde göz kamaştırıcı otomobiller dolaşmaktadır. Ama bunların yanıbaşında sefalet içinde yüzen ve ıstıraptan kıvranan sayısız gecekondu sakinleri de vardır. Köylerde, Hint fakirlerinin kulübelerini andıran kümeslerde ömür tüketen ve hayatlarının bütün günleri, ıstırap zincirinin birer halkalarından ibaret olan köylüler de vardır.

İşte bu kitap, Doğunun ve özellikle Doğu köylüsünün içinde bulunduğu ıstırabı gerçek yüzüyle, bütün yönleri ve nedenleriyle yansıtmakta, dile getirmektedir.

Bu kitapla Doğuya ve cefakeş Doğu insanlarına bir hizmet yapmış sayılırsak kendimizi mutlu sayacağız.

M. Emin Bozarslan

Birinci bölüm

Doğunun ekonomik durumu

«İktisadî ve sosyal hayat, adalete, tam çalışma esasına ve herkes için insanlık haysiyetine yaraşır bir yaşayış seviyesi sağlanması amacına göre düzenlenir» (Anayasa, Madde: 41)

Doğunun ekonomik hayatı tamamen tarıma ve hayvancılığa dayanır. Fakat Doğu ekonomisinin bu iki dayanağı da ilkel metodlar ve araçlarla yapıldığı için yurdun ve bölgenin kalkınmasına katılmak şöyle dursun, doğu insanlarının karınlarını bile doyuramamaktadır. Çoğu yerlerde hâlâ kapalı aile ekonomisi hakimdir ve «kendi için üretim» prensibi tazeliğini korumaktadır.

Yine çoğu yerlerde, eski çağlardaki gibi eşya mübadelesi yapılmaktadır!" Örneğin dağ köylerinde yetişen elma, armut, üzüm gibi mevveler katır veya eşek sırtında ova köylerine götürülüp buğdayla, arpayla değiştirilmektedir. Faraza üzüm sahibi yükünü bir duvarın dibine indirir ve tek katlı toprak evin damına çıkarak, «Gelin üzümeeee, gelin üzümeeee» diye bağırır, köy kadınları da kapları doldurup gelirler. Çoğu zaman üzümle buğday basbaşa değiştirilir. Terazi filân da yok, bir kap buğday yerine bir kap üzüm verilir. Diğer meyveler için de durum aynıdır. Muş, Bingöl gibi soğuk iklimli illerin köylerinde meyveler yünle; yağla değiştirilir. Ticaretin bir kolunu teşkil eden «çerçilik» yani seyyar satıcılıkta da durum böyledir. Satıcı yağ, buğday, yumurta, tavuk karşılığında köylülere eşya satar.

Endüstri bölgede yok denecek kadar azdır. Sayılan iki elin parmak sayısını geçmiyen birkaç mevsimlik fabrika bulunursa ...